سفر به نیویورک، فرصتی برای دیپلماسی چند وجهی

دکتر مراد عنادی کارشناس مسائل بین الملل و سردبیر روزنامه تهران تایمز در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد، به بررسی ابعاد مختلف سفر رییس جمهور کشورمان به نیویورک برای شرکت درنشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد پرداخت.

متن یادداشت به این شرح است:

نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک فرصتی برای 193 کشور عضو این سازمان محسوب می شود تا سیاست ها و اهداف خود را در قالب دیپلماسی چند وجهی تشریح و پیگیری نمایند.

به عبارتی نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بویژه برای کشورهای دارای دیدگاه و جایگاه در معادلات جهانی و منطقه ای فرصتی است تا از ظرفیت های خود در دیپلماسی دوجانبه، چندجانبه، دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی خط دواستفاده نمایند.

 سفر دکتر روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک نیزدر قالب بهره گیری از همین فرصت دارای اهمیت  است تا جمهوری اسلامی ایران در رایزنی های چند وجهی  رئیس جمهور با همتایان خود و دبیرکل سازمان ملل متحد، ضمن تشریح مواضع و دیدگاههای ایران اسلامی نسبت به چالش های بین المللی، راههای تقویت مناسبات دو جانبه و گسترش همکاری های منطقه ای و بین المللی  را مورد تاکید قرار دهد.

علاوه بر این سخنرانی در نشست عمومی مجمع و استفاده از تریبون سازمان ملل متحد که در آن روسای جمهور و وزیران خارجه اعضای سازمان ملل حضور دارند فرصت مناسبی است تا با تشریح واقعیت های مربوط به سیاست های منطقه ای و جهانی ایران بتوان تبلیغات منفی برخی مقامات آمریکا و اروپا و همینطور رسانه های غربی برای وارونه جلوه دادن سیاست های ایران در حوزه هسته ای، تروریسم، حقوق بشر و تحولات منطقه را خنثی و بی اثر ساخت.

واقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران بعنوان قدرتی منطقه ای در نشست های سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در مقاطع حساس روابط بین الملل دیدگاهها و راهکارهای منطقه ای ارائه نموده است که با استقبال تمامی اعضای سازمان ملل متحد مواجه شده است. برای مثال در سال 2001 و در اوج مباحث آکادمیک و بحث های سیاسی مبنی بر جنگ تمدنها جمهوری اسلامی ایران نظریه گفتگوی تمدنها را مطرح ساخت که با استقبال جامعه جهانی و دبیرکل وقت سازمان ملل متحد روبرو شد و حتی در تقویم مناسبتی سازمان ملل متحد سال گفتگوی تمدنها نیزنامگذاری شد اما به رغم این دیگاه تهران ، آمریکا برای تخریب چهره ایران بر مقوله محور شرارت پای فشرد.

 طرح این ایده آن هم در زمانی که تروریسم به تهدید اصلی صلح و امنیت بین المللی تبدیل شده است حرکتی برای پیشگیری این خطر رو به گسترش هست که به نظر می رسد برای پیگیری و نهادینه ساختن آن به تلاش  بیشتری از سوی دستگاههای دیپلماسی و نمایندگیهای فرهنگی ایران در خارج از کشور نیاز است.

در واقع ادعای روزهای اخیر آمریکا و اروپا در مبارزه با تروریسم و جنجال بر سر تشکیل ائتلافی متشکل از 40 کشور و حتی بی انصافی در متهم ساختن ایران به حمایت از تروریسم در حالی است که جمهوری اسلامی ایران از مدتها قبل نسبت به خطر افراطی گری و خشونت سازمان یافته هشدار داده بود.

 این طنز سیاست مبتنی بر قدرت حاکم بر روابط بین الملل است که به جای کمک به اجرایی ساختن پیشنهاد ایران سعی دارد مسیری جداگانه را طی نماید. منظور از ذکر این دو مثال توجه دادن به اهمیت تریبون سازمان ملل متحد است که رئیس جمهور با تشریح و تبیین مواضع ایران می تواند پاسخی مستدل و منطقی به تبلیغات دروغین برخی مقامات آمریکا و اروپا بدهد.

 وجه دیگر دیپلماسی چند وجهی دیپلماسی عمومی است، بدون شک هنگام سخنرانی رئیس جمهور علاوه بر نمایندگان دولتها، میلیونها نفر از مردم منطقه و جهان از طریق رسانه های جمعی به سخنان رئیس جمهور گوش می کنند و این فرصت مهمی است که علاوه بر دولتها، آحاد ملت ها نیز به سیاست های انسان دوستانه و مبتنی بر عدالت ایران پی ببرند.

مصاحبه با برخی شبکه های تلویزیونی و برگزاری نشست های خبری با اصحاب رسانه در نیویورک نیز وجه دیپلماسی رسانه ای سفر به نیویورک است که برای اصلاح نگاه افکار عمومی بین المللی نسبت به واقعیت های سیاست مبتنی بر صلح و عدالت ایران اسلامی بسیار موثر است. وجه دیگر رایزنیهای دیپلماتیک رئیس جمهور و هیات همراه استفاده از ظرفیت های دیپلماسی خط دو است. با توجه به نقش غیرقابل انکار NGOها یا همان سازمان های مردم نهاد در تصمیم گیریهای بین المللی و همینطور انجمن های دوستی به نظر می رسد بهره گیری از ظرفیت های این ساز و کارها در قالب دیپلماسی خط دو نیز در سفر نیویورک مهم است.

بدین ترتیب فرصت حضور در نیویورک برای شرکت و سخنرانی در شصت و نهمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرصتی برای دیپلماسی چند وجهی ایران اسلامی به شمار می رود که در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ضمن هشدار نسبت به چالشهای فراروی جامعه بین الملل همواره بر باز توزیع قدرت خصوصا در سازمان ملل متحد از طریق اصلاح ساختار این سازمان تاکید داشته است.