کمبود نیرو مهمترین مشکل آتش‌نشانی شاهرود/ شغل پرمخاطره‌ای که در زمره مشاغل سخت محسوب نمی‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، هفتم مهر ماه 1359 دشمن بعثی به خود جرئت داد با شکستن حریم هوایی ایران به پالایشگاه آبادان حمله کند، آتش شعله می کشید و جان مردم در خطر بود، آتش نشانان منطقه و شهرهای اطراف خود را به پالایشگاه رساندند، بوی دود و سوختگی، حرارت بالا و ... بالاخره آتش خاموش شد ولی تعداد زیادی از آتش نشان جان خود را از دست دادند.

20 سال بعد از این ماجرا یعنی سال 1379 طرح تعیین روز آتش نشانی و ایمنی توسط ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتش نشانی کشور پیشنهاد و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور تائید و این روز با هدف ترویج ایمنی و پیشگیری از حوادث در سطح کشور هم چنین یادآوری حماسه آفرینی ها و از خود گذشتگی های آتش نشانان میهن اسلامی در عرصه دفاع مقدس نامگذاری می شود.

شاید بتوان ایجاد زمینه های مناسب برای آموزش همگانی مردم در راستای پیشگیری از بروز حوادث مختلف و حفاظت از سرمایه های ملی را نیز از دیگر اهداف نامگذاری این روز دانست اما نگاه نه چندان مسئولانه و بی مهری های برخی مسئولان بالا دستی، باعث شده سختی و تنش های این شغل بیش از پیش برای کسانی که درگیر آن هستند و خانواده هایشان نمود داشته باشد.

امنیت شغلی و قرار گرفتن در زمره مشاغل سخت دو خواسته مهم آتش نشانان از مسئولان

تحقیقات نشان داده اکثر شاغلان این شغل عمر طولانی ندارند و حتی گاها به سن بازنشستگی هم نمی رسند، بازنشستگان هم از بیماری های زیادی که در اثر درگیری با حوادث مختلف برایشان ایجاد شده رنج می برند و هیچ نهاد یا ارگانی به صورت رسمی حمایتی از این قشر بعمل نمی آورد.

برخی از آتش نشانان در عملیات ها جان خود را از دست می دهند، برخی عضوی از اعضای بدن خود را، گروهی آرامش روحی و روانی، ولی همه اینها در قبال نجات جان هموطنان و همشهریان است و کم از جهاد فی سبیل للله ندارد ولی درجه جانبازی در این شغل ظاهرا معنایی پیدا نکرده و آتش نشانان مصدوم از حوادث اگر دچار از کار افتادگی شوند به دلیل نبود امنیت شغلی معلوم نیست چه بر سر آنها و خانواده هایشان می آید.

اگر پای درد و دل هر کدام از آتش نشانان از هر کجای ایران عزیز بنشینید، اصلی و مهمترین محور صحبتش همین دو مسئله است امنیت شغلی و قرار گرفتن این شغل در زمره مشاغل سخت و زیان آور، خواسته ای که تاکنون با دلایلی منطقی یا بدون دلیل به تاخیر افتاده و به نظر می رسد مسئولان هم چندان راغب به پیگیری جدی این مسئله نیستند.

مدیرعامل آتش نشانی شاهرود در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به این که از سال 1381 و از طریق آزمون استخدامی ملبس به لباس این شغل شریف شده خاطرنشان کرد: از اسفند 92 سمت مدیر عاملی آتش نشانی به عهده من گذارده شد.

علیرضا محمدی آتش نشانی را برای کسانی که از بیرون به این شغل می نگرند شغلی بسیار جذاب و لذت بخش دانست و گفت: این شغل با تمام مخاطرات پنهان یا دیر نمودی که دارد هنوز به صورت رسمی جزو مشاغل سخت شناخته نمی شود.

وی با بیان این مطلب که مردم به صورت عادی و طبیعی به هنگام مواجه با خطر از آن فرار می کنند افزود: اما آتش نشانان قشری هستند که باید به دل خطر زده و جان خود را به خطر بیفکنند تا حریقی را اطفا کرده و آسیب دیدگان را نجات دهند.

مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرستان شاهرود مواجه شدن با صحنه های دلخراشی که روح انسان از دیدن آن آزارده می شود را ازجمله کارهای این قشر ذکر کرد و افزود: این تصاویر اثرات مخربی روی روحیه افراد می گذارد و باعث ایجاد نا امنی روانی و مشکلات عدیده دیگر خواهد شد.

محمدی با یادآوری این مطلب که مردم برای حل مشکلات خود از گیر کردن انگشتر در دست گرفته تا حمله حیوانات موزی اعم از زنبور، گربه، مار و ...، آتش سوزی، حبس، تصادفات و ... به سراغ آتش نشانی می آیند عنوان کرد: از ابتدای سال تاکنون به طور متوسط هر هفته یک مراجعه یعنی تاکنون 20 مراجعه از گیر کردن انگشتر در دست داشته ایم.

وی ورزش و آماده نگه داشتن فیزیک بدنی را برای آتش نشانان امری ضروری دانست و اذعان داشت: اگر این کار انجام نشود، آتش نشانی که باید سه ساعت یا بیشتر در حوادثی مانند آتش سوزی های سخت فعالیت کنند نمی تواند کارایی لازم را داشته و با موفقیت از ماموریت محوله بیرون آید.

اجرای طرح آتش نشانان داوطلب و آموزش خانه به خانه در شاهرود

مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود با اشاره به این که در هر حادثه ای که مردم نمی توانند درباره آن کاری انجام دهند به آتش نشانی مراجعه می کنند، یادآور شد: برنامه ما در آتش نشانی آماده به کار بودن نیروها و خدمات است، ماشین ها هر روز چک می شوند و برای آن که نیروها به موقع به محل حادثه دیده برسند، هنگام وقوع حادثه در سطح شهر دو ایستگاه مخالف به صورت همزمان به محل اعزام می شوند تا به بهترین شکل ممکن خدمات رسانی به مردم انجام شود.

محمدی با بیان این مطلب که از ابتدای سال تاکنون در سطح شهرستان و حومه 342 مورد عملیات امداد و اطفا داشتیم، تعداد عملیات ها را اینگونه نام برد: 124 مورد آتش سوزی، 34 مورد تصادف و واژگونی، انفجار دو مورد، امداد رسانی در ارتفاع و کوهستان هفت مورد، 20 مورد گیر کردن انگشتر در دست، 61 مورد رفع مزاحمت حیوانات، سه مورد ریزش آوار، 21 مورد حبس در منزل که مثلا بچه یا پیرمردی در خانه می ماند، دو مورد سقوط در چاه، 30 مورد گیر کردن در آسانسور و 38 مورد سایر حوادث.

وی با تاکید بر اینکه با همکاری تعدادی از مربیان هلال احمر به جد پیگیر طرح آتش نشانان داوطلب و آموزش خانه به خانه مردم شهرستان هستیم ابراز داشت: از همه مدیران مجتمع ها تقاضا داریم اگر علاقمند به دوره دیدن افراد ساکن در مجتمع هستند مراجعه و اعلام آمادگی کنند تا نیروها با ابزار آموزشی مناسب به این مجتمع ها اعزام شوند.

قریب به 30 درصد تلفن هایی که به 125 می شود مزاحمت است

مدیر عامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود با ابراز تاسف از رخی مزاحمت ها برای آتشنشانی و دیگر گروه های امدادی اظهار داشت: بین 30 تا 40 درصد تلفن هایی که به 125 می شود مزاحمت است نه حادثه و این باعث می شود اگر حادثه ای واقعی در نقطه ای از شهر رخ دهد سازمان آتش نشانی امکان خدمت رسانی به موقع را از دست بدهد.

محمدی ضمن قدردانی از مدیران عامل و شهرداران قبلی شهرستان و تشکر و قدردانی از همکارانش که بی دریغ به فعالیت های خود ادامه می دهند گفت: مطلبی که پرسنل ما درگیر آن هستند این است که این شغل در زمره مشاغل سخت قرار بگیرد ولی با این که مسئولان استانی پیگیر هستند دلیل اجرایی نشدن آن هم مشخص نیست.

وی با اشاره به این که انصافا 30 سال کار کردن در آتش نشانی خیلی سخت است و در این راستا فشارهای روحی و روانی بسیاری روی آتش نشانان و خانواده های آن هاست افزود: دست اندکاران درخواست داریم این شغل را بیشتر از پیش با نگاه واقعی و در بطن حادثه ببینند چرا که آتش نشانان سربازان گمنامی هستند که تلاش و شهادت ها و رشادت های آنان باعث شد این روز به نامشان در تاریخ کشور ثبت شود.

مدیر عامل آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود نگاه ویژه به معیشت و مسائل حقوقی آتش نشانان را نیز از مسئولین خواست و خاطرنشان کرد: امیدواریم این سختی ها دیده و فکری به حال سختی ها، مشکلات و آسیب هایی که آتش نشانان را تهدید می کند اندیشیده شود.

هیچ دو حادثه ای حتی آتش سوزی مشابه هم نیستند

مسئول ایستگاه شماره دو آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر  ضمن اشاره به این که از سال 84 وارد آتش نشانی شده تصریح کرد: بیشترین مسئله ای که انگیزه ایجاد کرد که وارد این شغل شود روحیه فداکاری و ایثارگری است که باید در آتش نشانان وجود داشته باشد است.

علیرضا اخوین با یادآوری این که 11 سال است که به عنوان آتش نشان و کارشناس عملیات امداد و نجات در حال خدمت رسانی به مردم است عنوان کرد: یکی از فاکتورهای شغل آتش نشانی هیجان است شما دو حادثه ای حتی آتش سوزی را نمی توانید پیدا کنید که مشابه هم باشند این تنوع حوادث باعث افزایش هیجان و شکل گیری تجربه های جدید می شود.

وی دیگر فاکتور این شغل را ایجاد لذت و شادابی بعد از نجات جان انسان ها از خطر معرفی و اذعان داشت: اگر به عقب برگردیم باز هم همین شغل را انتخاب می کنم تا با مطالعه و کار بیشتر بتوانم بیشتر از امروز به مردم شهرم خدمت کنم.

فیزیک بدنی مناسب آتش نشانان از اولویت های اصلی این شغل است

مسئول ایستگاه شماره دو آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود با تاکید بر این که فیزیک بدنی آتش نشانان از اولویت های این شغل است ابراز داشت: یک آتش نشان نیاز به بدن آماده و ورزیده دارد که در عملیات های سخت و طاقت فرسا بتواند مدت های طولانی فعالیت کند و ارتقاء گروه و درجه مستلزم نمره قابل قبول در تست آمادگی جسمانی است تا بتوانند در شرایط خاص وارد عملیات شود.

اخوین حادثه ای را که هرگز از ذهنش پاک نمی شود و می خواهد که هرگز تا آخر عمر شاهد حادثه ای مشابه آن در زندگی اش نباشد اینگونه بیان کرد: دقیقا هفتم مهر ماه 1385 همزمان با روز آتش نشان به صحنه برخورد یک دستگاه پژو با تریلی اعزام شدیم، دو سرنشین پژو کاملا از بین رفته و قطعه قطعه شده بودند و خانمی که در این حادثه جان خود را از دست داده بود باردار هم بود. در این حادثه صحنه هایی دیدیم که تا مدت ها حتی کارهای روزمره برای ما سخت شده بود.

وی با یادآوری این نکته که اگر حادثه ای در اقوام اتفاق بیفتد توقع دارند که حتما ما این کار را انجام دهیم اظهار داشت: واقعا اگر بخواهیم با دقت و موشکافانه نگاه کنیم فداکار تر از آتش نشانان خانواده های آن ها هستند که با سختی های این شغل کنار آمدند چرا که یک آتش نشان وقتی وارد یک حادثه می شود معلوم نیست چه زمانی و چگونه به آغوش خانواده باز گردد.

مسئولان با نگاه کارشناسانه و اصولی با سختی های شغل آتش نشانی برخورد کنند

مسئول ایستگاه شماره دو آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شاهرود با اشاره به این که در عملیات ها بودند آتش نشانانی که دچار سوختگی های شدید و حتی قطع عضو شده اند گفت: از سختی های این شغل همین بس که وقتی حادثه ای اتفاق می افتد همه فرار می کنند ولی آتش نشان باید به دل حادثه برود، ممکن است مواد شیمیایی یا رادیو اکتیو نشت کرده باشد یا درون چاه هایی با عمق 120 متر برود، حوادث کوهستان برخورد با حوادث جاده ای و مجروحان، همه و همه می تواند تاثیراتی روی روان انسان بگذارد که تا مدت ها باقی بماند.

اخوین از مسئولان خواست با نگاه کارشناسانه و اصولی با این شغل برخورد کنند و افزود: افرادی که در این کار هستند از جان مایه می گذارند که حریقی را اطفا کنند و یا جان کسی را نجات دهند امیدواریم مسئولان هم همینگونه با آتش نشانان برخورد کرده و از جان خود برای حل مشکلات آنان مایه بگذارند.

وی با یادآوری این که خانواده ما و سختی های کار ما را تحمیل کرده و سعی می کنند با آن کنار بیایند خاطرنشان کرد: سال گذشته شب تولد فرزندم به دلیل وقوع حادثه ای مجبور شدم به محل اعزام شده و در عملیات شرکت کنم وقتی بازگشتم ساعت یک نیمه شب بود و جشن تولد فرزندم هم خراب شده بود.

بعد از ورود به آتش نشانی هر روز دوره آموزشی داریم

یکی دیگر از آتش نشانان خدوم شهرستان شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با تاکید بر این که آتش نشانی شغلی تخصصی با رشته های مختلفی از جمله، نجات، حریق و ... است عنوان کرد: یک آتش نشان در بدو ورود سه ماه دوره آموزشی دارد و سپس وارد واحد عملیات می شود و بعد از آن هم هر روز دوره آموزشی دارند.

ابراهیم کلاته با بیان این مطلب که 90 درصد حادثه ها تلخ هستند و دلمان نمی خواهد تکرار شوند اذعان داشت: آتش نشانی شغل پر استرسی است که با بالا رفتن سابقه از میزان آن کاسته نمی شود و حتی بیش از دو برابر این استرس را خانواده های آتش نشانان تحمل می کنند.

 وی با بیان این مطلب که همسرم هر وقت کشیک هستم استرس زیادی دارد ولی مانع کارم نشده است ابراز داشت: در یک تحقیق، آتش نشانی پر استرس ترین شغل معرفی شد هر چند اکثر شغل ها خطر خود را دارد ولی آتش نشان کسی است که وقتی همه فرار می کنند او باید به دل خطر  برود، هر چقدر سابقه بیشتر شود تجربه هم بیشتر می شود ولی مطمئنا هیچ دو حادثه ای را شبیه هم نمی بینید و از میزان استرس ها هم کاسته نمی شود.

این آتش نشان با تاکید بر این که اکثرا در حوادث تصادف دچار فشارهای روحی می شویم و اینها تجربیاتی است که سعی می کنیم در زندگی خود دیگر شاهد آن نباشیم اظهار داشت: چهره بیشتر کارکنان این شغل با سنشان هم خوانی ندارد، استرس زیان گازهایی که از اشتعال ایجاد می شود، استرس زنگ حریق باعث می شود همه اعتراف کنند که آتش نشانی استحقاق آن را دارد که جزء مشاغل سخت قرار بگیرد.

کلاته از کمبود نیروی آتشنشان در شاهرود ابراز ناراحتی کرد و گفت: تجهیزات چهار ایستگاه مستقر در سطح شهرستان بسیار کامل و نسبت به جمعیت شهری کافی است ولی کمبود نیرو داریم و مسئولان باید به فکر باشند تا با جذب نیروهای جدید مقداری از بار فعالیت و استرس ها را از دوش آتش نشانان موجود بردارند.

...................................
گزارش از الهام صادقی