روایت آیزایا برلین از «سرشت تلخ بشر»

به گزارش خبرنگار مهر، این كتاب شامل هفت فصل است: در پی دنیایی آرمانی، افول اندیشه‌های آرمانشهرگرایانه در غرب، جامباتیستا ویكو و تاریخ فرهنگی، نسبیت‌گرایی ادعا شده در اندیشه اروپایی سده هجدهم، ژوزف دومستر و خاستگاه فاشیسم، فراز و نشیب وحدت اروپا، تقدیس اراده رمانتیك و تركه خمیده.

آیزایا برلین در این كتاب پیوند‌های میان اندیشه‌های گذشته و آشوب‌ها و وقایع اجتماعی و سیاسی این روزگار را آشكار می‌كند؛ پیوند میان اعتقاد افلاطونی به حقیقت مطلق و دام اقتدارگرایی، پیوند میان ژوزف دومستر ایدئولوگ ارتجاعی قرن هجدهم و فاشیسم قرن بیستم، پیوند میان رمانتیسیسم شیلر و بایرون و ملی‌گرایی جنگ‌طلبانه كه قرن بیستم، پیوند میان رمانتیسیسم شیلر و بایرون و ملی‌گرایی جنگ‌طلبانه كه جهان امروز را برمی‌آشوبد.

در پیشگفتار ویراستار انگلیسی این كتاب نیز آمده است: در حدود 10 سال پیش، در مجموعه‌ای چهار جلدی به نام «نوشته‌های برگزیده»، اغلب رساله‌های آیزایا برلین را كه تا آن زمان نوشته شده و پیش‌تر به شكل مجموعه در نیامده بود یك‌جا منتشر كردم و كتابی كه پیش رو دارید در واقع جلد پنجم همان مجموعه ولی در هیاتی متفاوت و مستقل است. نوشته‌های بی‌شمار برلین پراكنده، اغلب در جاهایی نامعلوم و غالبا نایاب بودند و تنها حدود شش‌تای آنها پیش از این گردآوری و از نو منتشر شده بودند. آن چهار جلد یاد شده، همراه با فهرست نوشته‌های منتشر شده‌اش كه در یكی از كتاب‌های وی، (مخالف جریان)، آمده است، باعث شد كه آثارش بیش از گذشته در دسترس قرار گیرند.

در ادامه این مطلب همچنین آمده است: عنوان اصلی كتاب برگرفته از برگردان مورد پسند برلین از قطعه‌ای است كه از كانت نقل می‌كند و به آن علاقه دارد: «سرشت تلخ بشر هرگز میوه‌ای شیرین به بار نمی‌آورد». برلین این ترجمه را همیشه به آر. جی. كالینگوود نسبت داده، ولی از قضا در نقل قول كالینگوود از كانت دخل و تصرف كرده است. این نقل قول در نوشته‌های منتشر شده كالینگوود دیده نمی‌شود، ولی در میان دست‌نوشته‌های به چاپ نرسیده وی، سخنرانی سال 1929 درباره فلسفه تاریخ هم موجود است كه در آن به این تعبیر بر می‌خوریم: «از طبع سركش بشر هیچ چیز صاف و بی‌غشی پدید نمی‌آید. محتمل به نظر می‌رسد كه آیزایا برلین در این سخنرانی حضور داشته و این متن نظرش را جلب كرده و بعدها در ذهنش جاافتاده و كامل شده است.

چاپ چهارم كتاب 374 صفحه‌ای «سرشت تلخ بشر» در شمارگان 1650 نسخه و با قیمت 4200 تومان منتشر شده است.