"سرقت ادبی" آفتی که جامعه هنری را تهدید می کند/ مرجعی برای رسیدگی به حقوق معنوی نویسندگان نیست

به گزارش خبرنگار مهر، عباس جانفدا با نمایشنامه "ترنج" رتبه دوم نمایشنامه نویسی جشنواره منطقه‌ای تئاتر بسیج هنرمندان در کرمان را از آن خود کرد.

نمایشنامه "ترنج" اثر معروف و شناخته شده عباس جانفدا بارها در شهرها و استان های دیگر کشور اجرا شده بود و این بار اجازه کار کردن متن آن توسط یک کارگردان از شهر زاهدان برای اجرای عموم در این شهر از این نویسنده چیره دست گرفته شد، اما در یک عمل غیر حرفه ای و غیر اخلاقی با تغییر نام به "حرم عشق" در جشنواره منطقه ای تئاتر بسیج هنرمندان در کرمان شرکت داده شد و رتبه دوم نمایشنامه نویسی جشنواره  را از آن خود کرد که داوران متوجه شده و جایزه اصلی را به نوسینده واقعی آن اهدا کردند.

عباس جانفدا در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طی یک عمل غیر اخلاقی نمایشنامه نوشته بنده با عنوان "ترنج" توسط یک کارگردان اهل زاهدان تغییر نام پیدا کرده و در جشنواره شرکت داده شد که این عمل سرقت ادبی محسوب می شود.

وی عنوان کرد: این نوشته یک نمایشنامه شناخته شده بود که بارها توسط گروه های مختلف در شهرهای کشور به اجرا در آمده بود و در سال 89 و 90 هم در جشنواره فجر شرکت کرده بود.

نبود یک مرجع برای رسیدگی به حقوق مادی و معنوی نویسندگان

جانفدا ادامه داد: داوران متوجه شدند و جایزه اصلی را به بنده دادند اما آنچه در این میان خودنمایی می کند و بیشتر از همه بنده را دلگیر کرده عدم توجه مسئولان به این امر و نبود یک مرجع برای رسیدگی به حقوق مادی و معنوی نویسندگان است.

این نویسنده و کارگردان مشهدی ابراز کرد: این اتفاق برای اولین بار نیست که رخ می دهد و متاسفانه قبلا هم افراد دیگری این سرقت ادبی را در حق بنده مرتکب شده اند.

جانفدا با بیان اینکه نویسندگان جزو یتیم های ابدی تاریخ هستند، گفت: حق و حقوق نویسندگان در گروه های نمایشی آن طور که باید رعایت نمی شود و دوستان کارگردان همه گونه هزینه را برای ارائه کارشان انجام می دهند دریغ از اینکه توجهی به پرداخت حقوق مولف اثر داشته باشند.

نویسنده نمایش"ترنج" اظهار کرد: هیچ مرجعی برای حمایت از نویسندگان وجود ندارد و علیرغم اینکه نمایشنامه عنصر اصلی نمایش است و اگر نباشد نمایشی هم شکل نمی گیرد باز هم بیشترین کم توجهی به این قشر است و بیشترین آسیب را می بینند.

جانفدا عنوان کرد: جالب اینجا است که افرادی که این سرقت ادبی را انجام داده اند از میان آدم های نسل سوم و چهارم تئاتر بوده اند.

وی افزود: این افراد اولین قدم های خود را در دنیای حرفه ای تئاتر بر می دارند بدون اینکه به عواقب کارهای خود فکر کنندو یا حقوق مادی و معنوی نویسنده را در نظر داشته باشند.

"سرقت ادبی" آفتی که جامعه هنری را تهدید می کند

نویسنده نمایشنامه "ترنج" گفت:  این خطر بزرگی برای جامعه هنر محسوب می شود که اگر جلویش گرفته نشود، ادامه یافته و به یک روال مبدل می شود.

وی با تاکید بر اینکه این گونه اتفاقات یک آفت بزرگ برای جامعه هنر است، اظهار کرد: همه مدیران و هنرمندان بر ضعف نمایشنامه نویسی و عدم نمایشنامه خوب در کشور واقف اند.

جانفدا ابراز کرد: نویسنده خوب کم داریم و اگر نویسنده ای هم اثر خوبی ارائه می دهد اینگونه با اثرش برخورد می شود.

وی عنوان کرد: نویسندگان چگونه باید اعتماد و اثر خود را در اختیار دیگران بگذارند در حالی که به راحتی و بدون جویا شدن نظر وی اینهمه دخل و تصرف در نمایشنامه به وجود می آورند.

جانفدا با بیان اینکه این آفت بزرگی است که به جان نسل جدید تئاتر ما افتاده، گفت: نسل جدید باید به داشته های خود تکیه کرده و براساس توانایی خود جلو بروند به جای آنکه بخواهند سرقت ادبی انجام دهند.

برای ماندگاری در دنیای هنر باید دود چراغ  و خاک صحنه خورد

وی تاکید کرد: برای مانایی و ماندگاری در دنیای هنر باید دود چراغ  و خاک صحنه خورد و این امر با سرقت ادبی از شخص دیگری رخ نمی دهد.

این کارگردان و نویسنده مشهدی افزود: باید جلوی سارقان فرهنگی و ادبی که به جان هنر و فرهنگ این سرزمین افتاده اند، گرفته شود تا به نتیجه کار زشتشان برسند.

وی با تاکید دوباره بر اینکه این اتفاق قبلا هم رخ داده گفت: حقوق مولف بارها نادیده گرفته شده است و اگر این بار من کوتاه بیایم مهر تاییدی بر این عمل زده ام.

سارقان فرهنگی بدانند "بار کج به منزل نمی رسد"

جانفدا با بیان اینکه در حال حاضر پیگیر شکایت اولیه از کارگردان زاهدانی هستم، عنوان کرد: پیگیری و شکایت بنده باید هشداری برای آنهایی باشند که چنین افکاری در ذهن دارند و باید بدانند که بار کج به منزل نمی رسد.

وی در خصوص موضوع نمایشنامه ترنج عنوان کرد: نمایشنامه "ترنج" قصه سه زن است که هر کدام به نحوی درگیر نذر ادا نشده خود هستند و واکنش های این سه تن در قالب قصه های مجزا روایت می شود ولی در نهایت به هم مرتبط می شوند و هر کدام منشا اثری در زندگی دیگری یا می شود یا بوده است.

جانفدا ادامه داد: قصه اصلی از شخصیتی به نام ترنج آغاز می شود که در پی ادای نذرش در حرم امام رضا با جوانی به نام قاسم آشنا می شود که درگیر مراسم عمامه گذاری است ولی تردید دارد که آیا لیاقت آن را دارد یا نه که در مواجه با ترنج و مسائل پیش رو به این نتیجه می رسد که باید با استفاده از پای افزار دین انسان ها را به مسیر اصلی زندگی هدایت کرد.

وی عنوان می کند: در واقع پیام اصلی نمایش این است که ما در این دنیا بر همه زندگی یکدیگر اثر داشته و کارها و رفتارمان ممکن است منشا اثرش در جای دیگری باشد که خودمان متوجه نباشیم و باید در رفتارها و کردارمان دقت نظر داشته باشیم.

گفتنی است؛ یازدهمین جشنواره منطقه‌ای تئاتر بسیج هنرمندان در کرمان با حضور گروه‌های منتخب استان‌های کرمان‌، خراسان جنوبی‌، سیستان و بلوچستان‌، هرمزگان و یزد از ۲۲ تا ۲۵ مهر ماه برگزار شد.

----------------------------

گفتگو: ملیحه زرین پور