مجله مهر- نام مسعود دهنمکی در جغرافیای سینمای ایران همواره با حاشیه گره خورده است؛ چه آن روزها که قلم در دست داشت و در فضای رسانه تولیدات سینمایی را به نقد می‌کشید و چه این روزها که دوربین در دست گرفته و فیلم‌هایش هدف نقد قرار می‌گیرد.
اولین ساخته این کارگردان پس از سه‌گانه خبرساز "اخراجی‌ها" اگر چه در بازه تولید و حتی حضور در جشنواره به نسبت فیلم‌های قبلی تقریباً با هیچ حاشیه‌ای مواجه نشد، اما در آستانه اکران عمومی گویا با دست‌اندازهایی مواجه شده‌است.
روز گذشته علی سرتیپی مدیرعامل موسسه فیلمیران که پخش فیلم "رسوایی" را برعهده دارد خبر از بروز برخی حواشی در مسیر اکران عمومی این فیلم داد و اکران ویژه آن برای ائمه جمعه را هم تلویحاً در راستای همین حواشی دانست.
سرتیپی البته بلافاصله پس از انتشار این اظهارت در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر هرگونه مشکل در مسیر اکران نوروزی فیلم "رسوایی" را رد کرد. واقعیت اما تأخیر در صدور پروانه نمایش فیلم به نسبت دیگر فیلم‌های نوروزی است که این خود شائبه‌هایی را به همراه دارد. اما تازه‌ترین ساخته دهنمکی چه ویژگی‌هایی دارد که احتمال می‌رود برای اکران عمومی دچار دست‌انداز شود؟
"رسوایی" درباره چیست؟
اینکه مسعود دهنمکی پس از ساخت سومین قسمت از "اخراجی‌ها" در قالب یک نظرخواهی، از مخاطبان وبلاگش خواسته بود موافقت یا مخالفت خود با ساخت "اخراجی‌ها 4" را اعلام کنند، نشان می‌داد که خود او نیز تاحدودی متوجه لزوم تغییر مسیر در کارنامه فیلمسازی‌اش شده بود.
نظرخواهی همانطور که انتظار می‌رفت با رأی منفی همراهان وبلاگی دهنمکی مواجه شد تا پرونده "اخراجی‌ها" برای همیشه بسته شود و مسعود دهنمکی فیلمنامه‌ای دیگر در دست بگیرد. "رسوایی" در چنین شرایطی در دستور کار قرار گرفت و طبیعتاً از همان آغاز هم می‌شد حدس زد که فاصله قابل توجهی از حال و هوای "اخراجی‌ها" خواهد داشت.
فیلم بدون حاشیه خاصی با دعوت از الناز شاکردوست و اکبر عبدی برای ایفای دو نقش اصلی، مقابل دوربین رفت. دهنمکی البته طبق عادت در حین تولید نیم‌نگاهی هم به فضای رسانه‌ای داشت.
انتشار عنوان طراحی شده فیلم در فضای مجازی که اصلی‌ترین نماد به کار رفته در آن "کفش پاشنه بلند قرمز" بود، یکی از ابتکارهایی بود که در همان مقطع بسیاری را نسبت به محتوای فیلم کنجکاو کرد. به خصوص که هم‌زمان تصاویر گریم متفاوت اکبر عبدی و الناز شاکردوست هم منتشر شده بود و همه چیز برای حدس و گمان درباره داستان جنجالی فیلم مهیا شد. گمانه‌زنی‌هایی که دامنه آنها از "حکایت شیخ صنعان" تا داستان "رابطه یک روحانی با یک دختر هرزه" را شامل می‌شد. دهنمکی اما خود بهتر از هرکس می‌دانست که داستان فیلم تازه‌اش هیچ نسبتی با این سوژه‌های ملتهب ندارد. مصلحت اما بهره‌گیری از کنجکاوی رسانه‌ای بود!
بعدها خلاصه داستان رسمی "رسوایی" اینگونه منتشر شد: افسانه دختر بدنام محل که مورد توجه همسایه‌ای از است به علت بدهی‌های خود و پدرش تحت فشار و در آستانه فروپاشی کامل اخلاقی است. او پس از ربودن سفته‌های پدرش به هنگام فرار با حاج یوسف روحانی زاهد محل برخورد می‌کند. حاج یوسف در مسیر کمک به افسانه دچار مشکلاتی می‌شود.
جای خالی "رسوایی" در آراء مردمی جشنواره
"رسوایی" بدون حاشیه خاصی در پروسه انتخاب آثار برای جشنواره سی‌ویکم فیلم فجر در فهرست بخش اصلی جشنواره قرار گرفت و از همان اولین روز جشنواره به یکی از فیلم‌های پرمخاطب تبدیل شد؛ مخاطبانی که به‌واسطه کنجکاوی رسانه‌ای به‌وجود آمده عطش تماشای فیلم را داشتند. با گذشت چند روز از آغاز جشنواره و انتشار نتایج آراء مردمی اما ورق اندکی برگشت چراکه گویی علاقمندان تماشای فیلم تازه کارگردان "اخراجی‌ها" چندان از حاصل کار رضایت نداشتند و بر خلاف انتظار صدرنشینی فهرست بهترین فیلم‌های جشنواره از نگاه مردم هیچ گاه به رسوایی نرسید.
دهنمکی البته نسبت به صحت آراء مردمی انتقاد کرد تا نشان دهد که خود نسبت به اقبال مردم به فیلم تازه‌اش ایمان دارد. اما هم‌زمان با سینماهای مردمی نمایش "رسوایی" در سالن رسانه‌ها و نیز نمایش هم‌زمان آن در سینمای قلهک (سینمای متعلق به جبهه فکری انقلاب اسلامی) با واکنش‌های متفاوتی مواجه شد.
طیفی از منتقدان که طبیعتاً نسبتی با فضای فکری مسعود دهنمکی نداشتند ترجیح دادند در برابر فیلم تازه او هم سکوت کنند اما طیف دیگری از کارشناسان به‌ویژه آنها که در سینما قلهک به تماشای فیلم نشسته بودند مواضع تند و تیزی علیه فیلم گرفتند؛ مواضعی که پربیراه نیست اگر بگوییم خود دهنمکی هم انتظار آن را نداشت.
از هم گسستن زنجیره توفیقات نوروزی آقای کارگردان؟
احتمالاً همین انتقادهای تند کارشناسان سینمایی منتسب به جبهه فکری انقلاب، نقطه آغاز حاشیه‌هایی بود که امروز "رسوایی" را در آستانه توقیف قرار داده است. فیلم تازه دهنمکی در کنار "قاعده تصادف" ساخته بهنام بهزادی دو فیلمی هستند که از میان 5 فیلم معرفی شده برای اکران نوروز92 هنوز پروانه نمایش نگرفته‌اند و همین نکته با توجه به حاشیه‌هایی که علی سرتیپی به آن اشاره کرده‌است احتمال عدم صدور این پروانه را قوت بخشیده‌است.
نکته جالب اینکه یکی از کارشناسان سینمایی که هم‌زمان با جشنواره سال گذشته پرچم انتقاد علیه فیلم "گشت ارشاد" و "خصوصی" را علم کرده بود و حتی تا آخرین لحظات پایین کشیدن این دو فیلم از پرده سینماها از موضع انتقادی خود کوتاه نیامد این‌بار موضعی شدید‌تر علیه فیلم دهنمکی اتخاذ کرده‌است. صادق کوشکی در حاشیه نمایش "رسوایی" در پردیس سینمای قلهک با تأکید بر اینکه "رسوایی ضعف شدید ساختار و محتوا دارد" خطاب به دهنمکی گفت: "روی‌تان می‌شود این فیلم را به امام زمان(ع) نشان دهید؟"
این دیدگاه انتقادی نسبت به فیلم دهنمکی که بعدها از سوی برخی دیگر از کارشناسان مذهبی هم طرح شد چالش‌های محتوایی "رسوایی" را جدی‌تر کرد و احتمالاً به همین دلیل پخش‌کننده فیلم تصمیم به اکران ویژه آن برای گروه‌های مرجع همچون ائمه جمعه و نمایندگان حوزه علمیه قم گرفته است. باید منتظر ماند و دید این تمهید گره از کار "رسوایی" خواهد گشود؟ آیا زنجیره توفیقات نوروزی دهنمکی (تنها کارگردانی که تمام ساخته‌هایش تا به امروز در ایام نوروز روانه پرده سینماها شده‌است) با "رسوایی" از هم گسسته می‌شود؟
نظر شما