نامزدها چه تصوری ازالگوی پیشرفت ایران دارند؟

مجله مهر: رهبری معظم انقلاب در سخنانی می فرمایند: «الگوى اسلامى - ایرانىِ پیشرفت». درباره اینکه الگو معنایش چیست، ایرانى به چه لحاظ، اسلامى به چه لحاظ، و پیشرفت در چه جهات، بحثهاى خوبى انجام گرفت. آنچه که من میخواهم اضافه کنم، این است که اولاً کلمه «پیشرفت» را ما با دقت انتخاب کردیم؛ تعمداً نخواستیم کلمه «توسعه» را به کار ببریم. علت این است که کلمه توسعه، یک بار ارزشى و معنائى دارد؛ التزاماتى با خودش همراه دارد که احیاناً ما با آن التزامات همراه نیستیم، موافق نیستیم. ما نمیخواهیم یک اصطلاح جاافتاده متعارف جهانى را که معناى خاصى را از آن میفهمند، بیاوریم داخل مجموعه کار خودمان بکنیم. ما مفهومى را که مورد نظر خودمان است، مطرح و عرضه می‌کنیم؛ این مفهوم عبارت است از «پیشرفت»
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری این روزها درباره حل مشکلات اقتصادی کم سخن نمی گویند. اما آنچه در این میان اهمیت دارد این است که بدون تردید دولت آینده باید برنامه‌هایی روشن در بهبود وضعیت کشور و زندگی مردم در عرصه‌های مختلف داشته باشد ولی سخن در این است که؛ به بهانه حل مشکلات اقتصادی، در مسیر توسعه‌یافتگی غربی قرار نگیریم. حل مشکلات اقتصادی نباید بهانه‌ای برای بازگشت به برنامه‌ریزی مبتنی بر توسعه و فراموشی گفتمان حیات‌بخش انقلاب باشد. نگاهی به رویکرد برخی نامزدها به مقوله پیشرفت و توسعه داریم:

تلقی واحدی وجود ندارد
حسن سبحانی استاد اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده سابق مجلس 7 اردیبهشت در یک همایش دانشجویی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رویکرد شما در مورد توسعه کشور چیست، گفت که تلقی واحدی در میان مسئولان در خصوص توسعه وجود ندارد و توسعه یعنی تغییر در جریان رشد.
وی ادامه داد: کشوری که توسعه می‌یابد در گذر 15 و 20 ساله در تمام موارد تغییرات در آن حاصل می‌شود، ضمن اینکه عمران و آبادانی هم در جریان توسعه حاصل می‌شود، اما توسعه نیست .
کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری با بیان اینکه برنامه‌های توسعه ما به دلیل وجود هزاران اولویت، در آن هیچ چیز اولویت ندارد، گفت : باید در این برنامه 20 اولویت وجود داشته باشد، ضمن اینکه باید در برنامه پنجم توسعه تجدید نظر کرد چرا که هزاران هدف آرمانی در آن وجود دارد، اما یک منبع برای رسیدن به آن اهداف در نظر گرفته نشده است.
کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری با اشاره به لزوم تجدیدنظر در برنامه پنجم توسعه کشور گفت: در برنامه آینده خود ۳۵ محور را برای کاهش کاستی‌های فعلی کشور تدوین کرده‌ام.

مراد فقط مالزی نیست
منوچهر متکی در یک سخنرانی در بهمن سال 91 از مالزی به عنوان یکی از کشورهایی که می تواند الگوی اقتصادی آن را در کشور پیاد کرد، صحبت کرده و با برشماری مزایای رهبر مالزی اینگونه به تعریف می پردازد: "اینجا او با تدبیر توانست با استفاده از تمام ظرفیت‌های كشور هم مدل اقتصادی خوبی را برای مالزی تبیین كند هم در برابر فشارها و حركت‌های سیاسی بدل‌های لازم را بزند؛ برای مثال در دهه 80 می‌بینید كه ژاپن دچار بحران مالی ـ اقتصادی شد (از جنس همین مشكلی كه در آمریكا پیش آمده بود) به‌دلیل سرمایه‌گذاری‌های ژاپن در كشورهای جنوب‌شرق آسیا نوع كشور‌های جنوب‌شرق آسیا هم دچار مشكل شده‌اند؛ كره‌جنوبی، تایلند، مالزی، اندونزی و فیلیپین همه دچار مشكل شدند."
وزیر سابق امور خارجه دولتهای نهم و دهم با بیان اینکه وقتی تجربه مالزی را نگاه می‌كنیم، می‌بینیم كه آمد مشكل را تجزیه و تحلیل و آن را با ریشه داخلی و خارجی تعریف كرد و به یك مدل خروج از بحران رسید و این قابل تامل است. اضافه کرد: "مالزی می‌تواند بیشترین تجربیات را به ما منتقل كند. مراد من فقط مالزی نیست، ما از تجربیات همه باید استفاده كنیم. امر كشورداری داری یك امر عرفی است، یك تجربه بشری است. جهتگیری‌های اعتقادی و سیاسی تعریف‌های خودش را دارد."

برعهده اساتید بسیجی
علیرضا زاکانی 28 خرداد سال 91 درهمایش تجلیل از اساتید بسیجی استان بوشهر با بیان اینکه افق نظام مقدس جمهوری اسلامی بسیار روشن است و ما دانشگاهیان و حوزویان باید امتحان خودمان را در این عرصه خوب پس دهیم اظهار داشت: اساتید بسیجی با فعال شدن در این عرصه می‌توانند بنیان باورهای غرب را بشکنند و با روحیه‌ای نظیر روحیه شهید چمران در این حوزه وارد شوند.
زاکانی گفت: برای پیشرفت اسلامی نمی‌توانیم از الگو و مدل‌های غربی استفاده کنیم و ایجاد الگویی اسلامی در این زمینه بر عهده اساتید بسیجی است.
وی تصریح کرد: زمانی که مسئولان باور کنند با نگاه غرب نمی‌توانند به توسعه دست یابند باید اساتید بسیجی با روحیه شهادت‌طلبی در این زمینه اقدام کنند، چشمان کشور به دستان اساتید حوزه و دانشگاه است تا زمینه توسعه و پیشرفت را بر مبنای الگوی اسلامی و باورهای دینی فراهم کنند.
زاکانی افزود: اگر کسی در این زمینه اهلیت نداشته باشد دچار افراط و تفریط می‌شود اما اساتید بسیجی از اهلیت لازم برخوردارند و مسئولیت سنگینی نیز در این راستا دارند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: امروز در عرصه جهانی انحطاط فکری و اخلاقی غرب و شکستن ابهت پوشالی و در هم خرد شدن استخوان فقرات اقتصادی، آنها را در مسیر سقوط قرار داده و بیداری اسلامی با محوریت ایران اسلامی در حال توسعه است.

برنامه برای تحقق و پیشرفت و عدالت
قالیباف در گفت وگویی که با تسنیم در ششم اردیبهشت ماه داشت گفت که امروز که من اینجا هستم صاحب یک برنامه دقیق برای تحقق پیشرفت و عدالت هستم که پشتوانه آن، حداقل ۱۲ هزار صفحه اسناد پشتیبان است، جمع کثیری از بهترین نخبگان این کشور در تدوین آن نقش داشته اند، یک نکته را اینجا لازم است عرض کنم و آن وجود سرمایه عظیمی از نخبگان و متخصصان حوزه های مختلف است که در طی این مدت با آنها توفیق برخورد را داشتم. برای این برنامه دلسوزان این نظام زحمت کشیده اند همین کسانی که سایه سیاست زدگی بر آنها افتاده و نمی گذارند که بیایند و بروز و ظهور پیدا کنند تا قابلیت نظام اسلامی نشان داده شود. می دیدم که این عزیزان واقعا بدون هیچ چشم داشتی و تنها به خاطر عشق به آرمانهای انقلاب، عشق به ایران عزیز و مردم از هیچ کمکی دریغ ندارند. سرمایه بزرگی که متاسفانه به بهانه های واهی از آنها استفاده نشده است. باور دارم اگر ما آماده پذیرش باشیم این سرمایه ها می توانند منبع حل خیلی از مشکلات باشند.
شهردار تهران اظهار داشت: اقتصاد ما نیازمند تحقق یک مدیریت جهادی است که روند حرکت ملی به سوی تحقق آرمان پیشرفت و عدالت را تضمین کند. ببینید پیشرفت توام با عدالت که حضرت آقا آن را اولویت اساسی ما در دهه چهارم عنوان کرده اند، ضامن تحقق اهداف انقلاب و جانفشانی برادران شهیدمان است. این انقلاب آسان به دست نیامده؛ من به چشم خودم دیده ام که بهترین فرزندان این کشور چگونه جانشان را برای حفظ این شجره مقدس فدا کردند تلاش برای پیشرفت و عدالت که همان اثبات کارآمدی دین در اداره جامعه است، جهاد امروز ماست. عده ای این را فراموش کرده و گمان می کنند انقلابی گری یعنی شعار دادن. من قاطعانه می گویم انقلاب ما در موقعیت کنونی بیش از هر چیز به پیشرفت و عدالت نیازمند است و این تنها با حرف نمی شود. پیشرفت و عدالت نیازمند برنامه و مدیریت اجرایی کارآمد است.

عدالت بدون پیشرفت
یحی آل اسحاق هم درباره مقوله پیشرفت سخنانی داشته است. او گفته که در حوزه داخلی ما بازیگران متعددی از جمله سیاست‌های اقتصادی دولت، مجلس، مردم، دانشگاهیان و غیره داریم. جدای از این ما از ارکان مختلفی برای جهت‌سازی از جمله قانون اساسی، نظام اسلامی، ولایت فقیه برخوردار هستیم که بر این اساس منافع حیاتی ما با منافع آرمانی‌مان منطبق شده است.
کاندیدای احتمالی ریاست جمهوری با بیان اینکه پیشرفت بدون عدالت را نمی‌خواهیم و این مدل، برنامه‌ریزی ویژه‌ای متناسب با ویژگی های بومی کشورمان را می‌طلبد، گفت: اقتصاد ما به دلیل بخشی‌نگری از آسیب‌هایی برخوردار است.
وی افزود: دولت های قبلی بحث پیشرفت محض را پیش کشیدند که باعث شکاف طبقاتی شد و دولت فعلی دنبال عدالت رفت که از طرف دیگر بازماند.ما باید به پیشرفت و عدالت به صورت توأمان توجه کنیم و مدل توسعه ما باید متناسب با ویژگی‌های کشورمان باشد.
آل اسحاق بیکاری، تورم، کسری بودجه، برهم خوردن نظام بانکی، بدهی دولت به بانک‌ها و بنگاه‌ها، مسئله فضای کسب و کار،چگونگی دخالت سیاست‌های پولی و مالی و برهم خوردن ساختارهای مدیریتی کشور را از چالش‌های اساسی اقتصاد کشور دانست که باید مورد شناسایی و بررسی قرار گیرد.

مقاله حداد عادل
غلامعلی حداد عادل هم یکی از گزینه های ائتلاف پیشرفت در سال 89 در نشست «اندیشه‌های راهبردی» با موضوع «الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت» که با حضور رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی(ره)برگزار شد، مقاله ای ارائه داد و گفت که اعتقاد به الگوی اسلامی‌ ایرانی توسعه، به معنای آن نیست که چشم بر تجربه‌ سایر ملّت‌ها، هرچند در جهان‌بینی و فرهنگ با آنها اختلاف داشته باشیم، ببندیم و از راه‌حل‌های عُقلایی و دستاوردهای علمی و فناوری‌های نوین و تجربه‌های مدیریتی دیگران در حلّ مشکلات خود استفاده نکنیم. استقلال در انتخاب الگو به معنای ستیزه با عقل و منطق و فطرت مشترک انسانی نیست. ما به همان اندازه که می‌باید به ضعف‌ها و کجروی‌ها و ناکامی‌های دیگران توجه داشته باشیم باید به قوّت‌ها و موفقیت‌های آنها نیز توجه کنیم و البتّه در همه حال، معیار و ملاک ما تشخیص قوّت و ضعف دیگران، باید معیار و ملاک خودمان باشد.