به گزارش خبرنگار مهر، هفتمین دوره جایزه جلال آل‌احمد عصر دیروز برگزار شد و به واسطه رویکرد صحیح مسئولان برگزاری برخلاف دوره‌های قبل به «تقدیر» صرف از آثار بسنده نشد و برای نخستین‌بار در سه بخش از چهار بخش اصلی، برندگان جایزه 110 سکه‌ای معرفی شدند.
فارغ از جزئیاتی که درباره کیفیت برگزاری این رویداد مهم ادبی که از منظر سیاست‌گذاری کلان فرهنگی می‌توان آن را یکی از شاخص‌های حرکت کلی جریان ادبیات و نشر در ایران قلمداد کرد، مروری‌بر عملکرد رسانه‌ای تیم برگزاری و نیز کیفیت بازتاب نتایج این جایزه گران‌قیمت در رسانه‌های رسمی قابل تأمل است.
هدف از جایزه جلال چیست؟
برای ارزیابی عملکرد رسانه‌ها در انعکاس اخبار مرتبط با جایزه ادبی جلال آل‌احمد مهمترین مسئله توجه به هدف تعریف شده برای این جایزه است.
جایزه ادبی جلال آل‌احمد هر ساله براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 85 برگزار می‌شود. در این مصوبه علاوه‌بر تعیین ارزش مادی جایزه جلال (110 سکه) برای برگزیدگان این جایزه در حوزه‌های «داستان بلند و کوتاه، نقد ادبی و کتب مستندنگاری و تاریخ نگاری» هدف از اهدای این جوایز اینگونه تشریح شده است: «هدف از اهدای جایزه ملی جلال آل‌احمد ارتقای زبان و ادبیات ملی ـ دینی از رهگذر بزرگداشت پدیدآورندگان آثار ادبی برجسته، بدیع و پیشرو است.»
برای تحقق کامل این هدف علاوه‌بر جنبه تشویقی و انگیزه‌‌بخشی این جایزه برای پدیدآورندگان ادبی می‌بایست زمینه تأثیرگذاری این جوایز بر «ارتقای زبان و ادبیات ملی - دینی» هم در دستور کار قرار گیرد که مهمترین ابزار در این زمینه «رسانه» است.
جای خالی جلال
ایجاد جریان‌های رسانه‌ای پیرامون هر رویداد تأثیر مستقیمی بر همراه کردن ذهن اقشار مختلف جامعه با آن رویداد دارد که این همراه شدن در حوزه رویدادهای فرهنگی می‌تواند زمینه‌ساز تحقق اهداف فرهنگی مرتبط با رویداد شود.
در میان رویدادهای مختلف فرهنگی برگزاری جشنواره‌های مختلف فجر اعم از فیلم، موسیقی، تئاتر، تجسمی و غیره و همچنین رویدادهای ادبی شاخصی مانند نمایشگاه بین‌الملل کتاب از نمونه‌های موفق بهره‌گیری از فضای رسانه جهت همراه کردن جامعه با یک رویداد فرهنگی است.
«اطلاعات» یکی از دو روزنامه سراسری بود که در صفحه نخست خود به «جلال» پرداخت
با همین مقیاس اگر بخواهیم درباره کیفیت جریان‌سازی خبری و نیز انعکاس رسانه‌ای جایزه ادبی «جلال آل‌احمد» در رسانه‌ها قضاوت کنیم به نتایج امیدوارکننده‌ای نخواهیم رسید.
مروری‌بر صفحه نخست روزنامه‌های سراسری امروز نشان از آن دارد که برگزاری جایزه ادبی جلال آل‌احمد به‌رغم تأکید شورایعالی انقلاب فرهنگی بر اهمیت و جایگاه آن در «ارتقای زبان و ادبیات ملی ـ دینی» به‌طور کامل زیر سایه خبرهای سیاسی- اقتصادی روز قرار داشته و جای آن به‌طور مشهودی در فضای رسانه‌ای خالی است.
در این میان روزنامه «ایران» به‌عنوان ارگان رسمی دولت (متولی اصلی برگزاری جایزه جلال) هم در صفحه نخست خود هیچ اشاره‌ای به این رویداد نداشته‌است که این مسئله در نوع خود جالب توجه است.
ارگان رسمی دولت در شماره امروز خود هیچ اشاره‌ای به جایزه جلال نداشت
مظلومیت فرهنگ و مدیریت نارسانه‌ای!
درباره چرایی این انعکاس نامناسب طبیعتاً می‌توان به استدلال قدیمی «مظلومیت فرهنگ» استناد کرد و بر مبنای آن بی‌توجهی فضای عمومی رسانه‌ای کشور به این رویداد ادبی مهم را آسیب‌شناسی کرد. روایت تکراری مظلومیت فرهنگ در کشور ما امر محتومی است که انگار گریزی از آن وجود ندارد. کافی بود رویداد روز گذشته، یک اتفاق معمولی در حوزه ورزش یا یک رویداد معمولی‌تر در حوزه سیاست و اقتصاد بود تا پوشش رسانه‌ای آن با چیزی که امروز در روزنامه‌ها مشاهده می‌شود، متفاوت باشد.
در مجموع جایزه جلال در هفتمین دوره برگزاری توانست بدعت «تقدیر صرف» و عدم اعطای جوایز اصلی را باطل کند و از این زاویه به جایگاه استاندارد یک جایزه ملی (و شاید در‌آینده بین‌المللی) نزدیک‌تر شود، اما بی‌توجهی به مدیریت رسانه‌ای و نبود فرآیندی برای توجه دادن افکار عمومی به این رویداد، آرام‌آرام آن را به پدیده‌ای پرخرج اما خنثی بدل می‌کند که احتمالاً هیچ تأثیری هم بر تحقق اهداف اولیه تعیین شده برای آن نخواهد داشت.
