یک سال طول کشید تا حسن روحانی وقت مصاحبه داد

به گزارش خبرگزاری مهر، بیست و نهمین نشست سینما روایت با نمایش مستند «اتاق جنگ» برگزار شد. این مستند که توسط مصطفی حریری ساخته شده است از روند سیاست گذاری جنگ از منظر طراحان دفاع در برابر عراق روایت می کند. «اتاق جنگ» سعی می کند بدون موضع گیری و صرفا با نگاه یک ناظر بیرونی اتفاقات مهمی که در جریان سیاستگذاری دفاع ایران در برابر عراق در حدود هشت سال رقم خورد را مرور کند.

در این نشست علاوه بر رسول شادمانی مجری، محمدامین نوروزی منتقد، مصطفی حریری کارگردان و محمدرضا شرف الدین مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس حضور داشتند. در ابتدای نشست شادمانی به بیان پاره ای از ویژگیهای «اتاق جنگ» پرداخت. سپس شرف الدین با بیان اینکه هیچ کس نمی تواند ادعا کند همه چیز را درباره جنگ گفته است بیان کرد: مستند «اتاق جنگ» فیلم خوبی است اما همه چیز را درباره جنگ نگفته است و البته که نمی تواند هم بگوید. آنچه اثر را از آثار مشابه متمایز می کند روایت ساده و صادقانه ای است که از جنگ ارائه می کند و البته که در این روایت صرفا به پاره ای از اتفاقات اشاره شده است.

شرف الدین ادامه داد: برای روایت صادق دفاع مقدس باید 10 ها مستند ساخت آن هم از زاویه های گوناگون نسبت به آن. فقط شرایط حزب بعث پیش از آغاز جنگ علیه ایران می تواند سوژه یک مستند باشد یا از آن سو کمک هایی که عربستان و اردن و مصر به صدام می کردند خود زمینه ای است برای ساخت چند مستند. درباره کمک های غربیان به عراق هم باید بیشتر از اینها بپردازیم.

نمایش دیدگاه های مختلف در «اتاق جنگ»

محمدامین نورزی منتقد در ابتدای صحبتهای خود درباره «اتاق جنگ» آن را مستندی ساختارمند قلمداد کرد و گفت: سوژه و ایده ای که مستند روی آن کار کرده سوژه و ایده خوبی است. فیلم قصد دارد درباره تصمیم گیری های پشت پرده جنگ و تحلیلهای پیرامون آن اطلاعات به مخاطب ارائه کند و خوشبختانه اطلاعات خوبی هم ارائه کرده است.

وی ادامه داد: «اتاق جنگ» سعی می کند دیدگاههای مختلفی که درباره ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر وجود داشت را ارائه کند. از نگاه طیف ابراهیم یزدی و نهضت آزادی گرفته تا نگاه طیف جریان سپاه و محسن رضایی و همچنین نگاهی که امام خمینی(ره) و طیف نزدیک به ایشان داشتند. اتفاق خیلی خوبی که در این مستند افتاده لحن روایتگری آن است که باعث می شود طیفهای فکری مختلف نتوانند در برابر آن گارد بگیرند.

برای بازخوانی سینمایی جنگ نیازمند اسناد محرمانه هستیم

مصطفی حریری کارگردان «اتاق جنگ» با ذکر نکته ای مهم در نقد مستندهای تاریخی گفت: وقتی درباره تاریخ صحبت می کنیم باید درباره شخصیتهای مختلف چه آدمهای نیکوکار و چه آدمهای بدکار حرف بزنیم. در تاریخ هر کاراکتری جای خودش را دارد و نمیتوان کاراکتری را به صرف اینکه خیانت کرده حذف کرد!

وی ادامه داد: قیاس فیلم من و رخدادهای دفاع مقدس قیاس قطره و دریاست و طبیعی است که من نتوانسته باشم همه آنچه در آن دوران رخ داده را در فیلم خود مصور کنم. من کوشیدم بخشهای مهم اتفاقات مربوط به سیاستگذاری جنگ را در اثرم ارائه کنم.

این کارگردان سپس با اشاره به آثاری که درباره دفاع مقدس ساخته شده بیان کرد: معمولا جنگ را از سه نگاه دیده ایم؛ یکی نگاه در بحبوحه جنگ، دیگری نگاه نوستالژیک نسبت به جنگ و دیگری بازخوانی تاریخ یا بازگشت به گذشته که می تواند توام با نگاه های مثبت و منفی باشد. اکنون در دوره بازخوانی هستیم چون ربع قرن از جنگ گذشته و به این بازخوانی نیاز داریم. اما مشکل اینجا است که برای بازخوانی تاریخی جنگ کمترین کمکی به مستندسازان نمی شود.

وی توضیح داد: بازخوانی سینمایی جنگ به دسترسی به اسناد محرمانه نیاز دارد اما متاسفانه مستندسازان ما نمی توانند از این اسناد استفاده کنند. چقدر سند پشت پرده درباره جنگ داریم؟ اما متاسفانه از این اسناد که جزو اسناد طبقه بندی شده هم نیستند استفاده نمی کنیم تا خیلی دیر شود.

این کارگردان بیان کرد: عدم وجود قانون گردش آزاد اطلاعات در ایران باعث شده ساده ترین اسناد توسط برخی مراکز به سرمایه بدل شود و همین نیز باعث می شود مستندسازان برای پیدا کردن یک کاتالوگ قدیمی هم با مشکلات بسیاری روبرو شوند.

یک سال طول کشید تا حسن روحانی وقت مصاحبه داد

این کارگردان در ادامه به سوء استفاده هایی که از فیلم او شده اشاره کرده و گفت: 2 بار از این فیلم سوء استفاده شد. یک بار که برای ساخت یک تیزر انتخاباتی حدود 7 دقیقه از فیلم ما را به طور کامل سرقت کردند و بار دیگر هم زمانی بود که یکی از نشریات بدون اجازه بخش هایی از فیلم را به متن تبدیل کرد و در جهت اهداف خود از آن استفاده کرد. این سوء استفاده ها در شرایطی صورت گرفت که من فقط برای یکی از مصاحبه های این فیلم که گفتگو با حسن روحانی است یک سال وقت گذاشتم. جناب روحانی یک سال طول کشید تا به ما وقت مصاحبه بدهند و این فقط یکی از سختیهای تولید چنین مستندی بود. حال اینکه برخی به خود اجازه می دهند به راحتی آن را سرقت کنند و این از اخلاق به دور است.

محمدرضا شرف الدین در ادامه صحبتهای حریری با اشاره به سختیهای تولید کار مستند در حوزه دفاع مقدس توضیح داد: کار تحقیقی کردن در حوزه دفاع مقدس به شدت سخت است و عشق فراوان می خواهد. نمی شود که علاقه به این حیطه نداشته باشی و در آن بمانی چون سختیهای کار فراوان است.

رئیس انجمن سینمای دفاع مقدس در پایان گفت: یادم می آید در اوایل دهه 70 که بنا شد بازخوانی جامعی از عملیات مختلف دفاع مقدس صورت گیرد در ابتدای کار بسیاری اعلام آمادگی کردند که برای تحقق این امر کمک کنند اما کار که شروع شد و جلو رفت از تعداد علاقمندان ابتدایی کم شد و فقط من و شمقدری بودیم که تا پایان کار رفتیم. چرا؟ چون پولی در کار نبود و به همین منظور خیلی ها جا زدند.