به گزارش خبرنگار مهر، مراسم بزرگداشت جرج سمعان جرداق دانشمند مسیحی لبنانی، شامگاه سه شنبه ۹ دی با حضور دکتر مهدی محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، حجت الاسلام دین پرور رئیس بنیاد نهج البلاغه، حجت الاسلام علی یونسی دستیار ویژه رییس جمهور در امور اقوام و اقلیتهای مذهبی و حجت الاسلام سیدهادی خسروشاهی مترجم آثار جرج جرداق و ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جمعی از اهل علم و فرهنگ و علاقه مندان در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
دكتر مهدی محقق، رئیس این انجمن با اشاره به كتاب «الامام علی صوت العداله الانسانیه» گفت: جرداق در این كتاب به ذكر صفات حضرت امام علی(ع) پرداخته است و این از مهمترین آثار این نویسنده است. مسیحیان سهم بسیار بزرگی در اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی داشته‌اند.
وی گفت: این مسیحیان بودند که کتب یونانی را به زبان عربی ترجمه کردند تا افرادی چون بوعلی و ابوریحان و فارابی و زکریای رازی از آنان استفاده كنند. زکریای رازی کتاب های جالینوس را که از یونانی به عربی توسط مسیحیان ترجمه شده بود مورد مطالعه قرار داده بود. حنین ابن اسحاق مسیحی به خاطر آثارش جزو علمای اسلامی شناخته می شود. بنابراین كوششی كه جرداق در اینجا كرده است در بارور ساختن فرهنگ و تمدن اسلامی قابل تقدیر است .
تا وقتی درِ علم را برخود ببندیم به جایی نمی‌رسیم. یکی از ویژگی های اسلام این بود که در علم را از زبان یونانی و سریانی و عبری بر روی مسلمانان و دانشمندان مسلمان باز کرد و هیچ دری از علم در زمان اسلام بسته نبوده است.
محقق ادامه داد: مسیحیان سهم به‌سزایی در پزشكی اسلامی داشته‌اند. حتی كلمه ترسا که به معنای مسیحی است در زبان فارسی هم به پزشك ترجمه شده است. «تو را ترسا همی گوید كه در صغرا محوز حلوا». دانشمندان ایرانی با احترام به مسیحیت نگاه می کنند.
وی گفت: جرج سمعان جرداق به فضایل علی(ع) پرداخت. علی(ع) اولین كسی است كه دین اسلام را قبول كرد و در هر جنگی یار پیامبر بود. حتی در جنگهایی كه دیگران اظهار عجز می‌كردند. افتخار ماست كه یك مسیحی این كتاب را نوشته و سپاسگزاریم كه آقای خسرو شاهی آن را ترجمه كرده‌اند.
پیام آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به این مراسم نیز قرائت شد: فاضل فرزانه جناب آقای دكتر محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی اقدام به‌جا و مبارك جنابعالی و همكاران ارجمندتان به منظور تجلیل و تكریم از چهره ماندگار ادیب آگاه و شجاع اندیشمند مسیحی لبنانی فقید فرهیخته زنده‌یاد جرج سمعان جرداق كه مفتخر به شیفتگی و محبت به ساحت والای یگانه دوران معجزه جاوید پیامبر پس از قرآن مجید امام علی‌بن ابی‌طالب(ع) اقدامی شایسته و قابل تقدیر بود. او موفق شد با اثر جاوید خود هم صدای عدالت انسانی آن حضرت را به گوش تشنگان عدالت و انسانیت برساند و هم علی(ع) را فراتر از مرزهای جغرافیایی و تقسیمات دینی و گرایشهای مذهبی نشان داده و همگرایی وحدت مكاتب وحیانی به ویژه اسلام و مسیحیت را كه نیاز فعلی جامعه جهانی است به نمایش بگذارد. خداوند به شما فرهیختگان به پاس این حركت ارزشی و آن فقید سعید جزای خیر مرحمت فرماید.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام سیدجمال‌الدین دین پرور رئیس بنیاد نهج‌البلاغه گفت: برخی می‌گویند جرج جرداق شیعه شده و عده دیگری می گویند وی مسیحی باقی مانده است. ما کاری به این حرفها نداریم. خداوند در سوره مائده آیه ۸۲ می فرماید: «و لتجدن اقربهم مودة للذین آمنوا الدین قالوا انا نصاری ذلك به انّ منهم قسیسین ورهبانا و انهم لایستكبرون» كه مسیحیان به مسلمانان از دیگران نزدیك تز هستند. مسیحیان تکبر، خودپسندی و خودبینی نسبت به دیگران ندارند. همه گرفتاری های بشر از ابتدا تا کنون از خودپرستی بوده است. این ویژگی مسیحیان است که از دیگران به مسلمانان نزدیکترند. آنها در زمان پیامبر(ع) هم می توانستند با ایشان جنگ کنند که نکردند. انسانی که عالم باشد پارسا هم باشد در کنار علم و پارسایی و زهد کامل هم به تکامل می رسد و هم جامعه را به تکامل سوق می دهد.
وی یادآورشد: من توفیق داشتم که جرج جرداق را که به ایران آمده بودند از نزدیک ملاقات کنم. ایشان به غیر از زبان شعر و نثر که در کلا مش بود عشق و شیفتگی از کلامشان می بارید.
رئیس بنیاد نهج البلاغه تصریح کرد: وقتی خبرنگاری در لبنان از ایشان سوال کرده بود که شما چگونه به امام علی (ع) ارادت دارید و چطور او را دوست دارید، جرداق درجواب گفت اگر بخواهم در یك جمله بگویم: علی عنصر عالم آفرینش، نمونه فكر انسانی و از نوامیس شایسته عالم و فردی فرازمانی و فرامكانی است. امام علی(ع) فرمود: من حداقل ۳ كار را در دوران خلافتم انجام دادم. تأمین سرپناه، تقسیم نان گندم و آب سالم برای همه مردم كه به نظر من اكنون در كشورهای پیشرفته نیز كسی نمی‌تواند چنین چیزی را ادعا كند.
حجت الاسلام علی یونسی معاون رئیس جمهور در امور اقلیتهای مذهبی گفت: این مجلس به پاس تعظیم شخصیت جرداق است كه سرایت می‌كند به معشوق او امام علی (ع). برای معرفی جرداق از سخن امام وام می‌گیرم كه فرمود: ارزش هر انسان به آن چیزی است كه او را به آن می‌كشاند. چه ارزش‌هایی انسان را ارزشمند می‌كند؟ امام علی در این سخن كوتاه ارزش‌ها را به وجدان انسانها حواله می کند. مرحوم جرداق به بزرگترین ارزش و معرفی شخصیت بزرگی اهتمام كرده است. جرداق قطعاً یکی از نوابغ بی نظیر لبنان است. اگر چنانچه او به این كار نمی‌پرداخت دیگر جرداق نبود. چقدر باید یك انسان باهوش و زیبا پسند باشد كه شخصیتی مانند علی (ع) را انتخاب كند.
وی تأکید کرد: هیچ مانعی نتوانست جرداق را از رسیدن به این هدف منع کند. انسانها خواه یا ناخواه و متاسفانه اسیر تعصبات قومی، مذهبی و ملی هستند و در اثر همه تعلقات مجبور به تحفظ می‌شوند. چقدر باید یك انسان فرهیخته باشد تا از این موانع عبور كند و امام علی(ع) را انتخاب كند؟ جرداق تا نام علی(ع) هست هرگز فراموش نخواهد شد.
وی افزود: جرج جرداق شیعه نشد و حتما نباید کسی که از امام علی(ع) سخن می گوید شیعه باشد. امام علی(ع) فرازمانی و فرا مکانی و فرادینی می باشد. وقتی جرداق به دنیا می آید یک بحران فکری در همه کشورهای توسعه نیافته و در بین مسلمانان وجود داشت و آن بحران شدید هویت و بحران فکری بود. در این زمانه بحران، تنها کسی که توانست پاسخگوی این زمان باشد سخنان امام علی(ع) بود. درحالیکه عالمان ما نتوانسته بودند کار خود را در معرفی امام علی(ع) انجا دهند این جرداق بود که توانست با بهترین زبان امام علی(ع) را نه برای مسلمانان و شیعیان که حتی بر جهانیان به عنوان عامل نجات بشر معرفی کند.
حجت‌الاسلام سید هادی خسروشاهی نیز در سخنان خود درباره چگونگی نگارش كتاب گفت: جرداق نیاز به تعریف و تمجید من ندارد. قرآن همزیستی مسالمت آمیز با مسیحیان اشاره دارد. از جرداق ۶ کتاب در ۱۵۰۰ صفحه باقی مانده است که به مقایسه امام علی(ع) و سقراط و همچنین انقلاب علی(ع) و انقلاب فرانسه پرداخته است.
وی افزود: وقتی که جرداق در نجف بود به آیت الله بروجردی و آیت الله حکیم پیشنهاد داد که کتاب «صوت‌العداله الانسانیه» را ترجمه کنند ولی در همین حال شنیده و گفته می شود که این کتاب، کتابی کمونیستی است و این کتاب را ترجمه نکنید زیرا کمونیستی است و از اشتراک صحبت کرده است. ادعای كمونیست بودن جرج جرداق یك تهمت واهی و بی‌اساس بود كه برای جلوگیری از نشر كتاب و پذیرش آن از سوی نسل جوان مطرح شد. اصولاً آیا معقول است كه یك كمونیست هوادار ماركسیسم سال‌ها با تلاش و كوشش خستگی‌ناپذیر فرهنگنامه‌ای درباره یك شخصیت و رهبر اسلامی تهیه و تنظیم كند.
خسروشاهی ادامه داد: گفتند اینکه حضرت علی گفته است هیچ نفری گرسنه نمی ماند مگر اینکه سرمایه داری حق او را خورده، اشتراکی است و اینکه کسی به امام توهین می کند و وقتی که امام(ع) متوجه می شود او یک مسیحی است، او را رها می کند. از این لحاظ ها این کتاب را اشتراکی می پندارند. آیت الله گلپایگانی این کتاب را بررسی کرده و فرمود که این کتاب، کتاب خوبی است فقط در ۱۹ مورد مطالب را هماهنگ ندیدم.
وی با اشاره به اینکه کتاب «الامام علی صوت‌العداله الانسانیه» غوغایی به پا کرد. غوغای منفی آن از بین رفت ووغای مثبت آن مورد استفاده جوانان در مقابل تبلیغات مارکسیم لنینیسم قرا گرفت. گفت: از جرداق درباره شیعه بودنش سوال کردم او گفت می خواهی بدانی من شیعه شده ام یا نه؟ من به لحاظ دینی ارتدوکس هستم اما به لحاظ اخلاقی مرید علی(ع) هستم.
سپس ابراهیمی تركمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان آخرین سخنران گفت: بدون شک، جرج جرداق، با توان علمی و بلاغت ادبی كه داشت، در پدید آوردن دو موسوعه ماندگار «امام علی صوت العداله الانسانیه» و «روائع نهج‌البلاغه» نام خود را بر تارک ادبیات عرب، حک كرد و تا مکتب شیعه و پیروان امیرالمؤمنین(ع) پا برجا باشند، یاد او هم زنده نگاه داشته خواهد شد.
ابراهیمی‌تركمان در توصیف شخصیت جرج جرداق، اظهار كرد: جرج جرداق در ذات و جوهر، برخوردار از ذوق ادبی بود. وی در دوران مدرسه، بدون توجه به كلاس‌های درس، کتاب «مجمع البحرین» شیخ ناصیف یازجی و دیوان شعر متنَبّی را با خود به صحرا می‌برد و اشعار این بزرگترین شاعر عرب که به حافظ شعر عربی شناخته می‌شود را می‌خواند.
وی ادامه داد: سال‌ها بعد که مدرسه را تمام كرد، ترجیح داد كه در دانشکده البطریرکیه در بیروت كه مهمترین مرکز آموزش علمی ادبیات عرب آن روزها بود، ادامه تحصیل دهد. اساتید وی در این دانشكده رئیف خوری، ادیب مشهور و علامه فؤاد افرام البستانی، مؤسس دانشگاه لبنان و مرجع بزرگ زبان و ادبیات عرب بودند و در همین اثنا و در هجده سالگی، نخستین کتابش را با عنوان «واگنر و زن» را نوشت كه مورد استقبال زیادی قرار گرفت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، همچنین گفت: به نظر می‌رسد آشنایی او با شخصیت امام علی (ع) از طریق مطالعه نهج‌البلاغه که برادر بزرگ‌ترش به او هدیه كرده بود، باشد. مطالعه نهج‌البلاغه چنان در روح و روان جرج جرداق تأثیرگذار بود که در انعکاسی از گرایش حق‌طلبی و ظلم ستیزی وی، امام علی(ع) را صدای عدالت انسانی یافت و از لابه‌لای صفحات نهج‌البلاغه، به زوایای ناشناخته شخصیت بی‌مثال امیرالمؤمنین دست یافت و بدین ترتیب خالق اثری ماندگار و بی‌نظیر شد که سال‌ها تجدید چاپ و به زبان‌های مختلف ترجمه و منتشر می‌شود و خواهد شد.
وی سخنان خود را اینگونه ادامه داد: هر چند این اثر ارزشمند مانند هر اثر فکری دیگر موافقت‌ها و مخالفت‌هایی را در پی داشت؛ اما موافقت‌ها و به ویژه تأیید علما و مراجع بزرگ، چنان شهرتی برای کتاب و کاتب رقم زد که جاودانگی برای جرداق و اثر گرانقدرش، نتیجه طبیعی آن است.
ابراهیمی‌تركمان افزود: از جمله بزرگان بسیاری كه جرج جرداق و اثر ناب او را تحسین كرده‌اند، مرحوم شیخ محمد جواد مغنیه، مرحوم آیت‌الله سید محسن حکیم و مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی هستند.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همچنین در خصوص بررسی شخصیت جرداق، اظهار كرد: همزیستی اتباع ادیان و مذاهب در نقاط مختلف دنیا وجود دارد و البته ثمراتی هم داشته است اما ظهور و بروز آثار این نوع همزیستی در لبنان در سطحی بسیار والاتر و ارزشمندتر نمود داشته و دارد و جرج جرداق در این باره، تنها یک نماد است.
در این مراسم دكتر علی موسوی گرمارودی نیز شعر سپید خود درباره امام علی(ع) را قرائت كرد.
نظر شما