به گزارش خبرنگار مهر، کم آبی در استان فارس طی سالهای اخیر مشکل عمده ای محسوب می شود که تبعات آن در دوره های مختلف به گونه های متنوعی نمود یافته است.
خشک شدن تالابها و دریاچه های استان و درپی آن روی آوردن کشاورزان به سفره های آب زیرزمینی و مصرف کنترل نشده این منابع آبی باعث شده کم آبی استان فارس این روزها شرایط بدی را رقم بزند که باعث ایحاد پدیده فرو نشست زمین در دشتها شود.
مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور مرکز شیراز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: طی سال های اخیر، پدیده فرونشست زمین در دشت های زیادی از نقاط مختلف کشور همراه با افت ممتد سطح آب زیرزمینی گزارش شده است.
طهمورث یوسفی افزود: با توجه به گرم شدن کره زمین و کاهش میزان بارش های جوی، علاوه بر کم آبی دریاچه ها، تمایل به سمت استفاده از منابع آبهای زیرزمینی افزایش یافته و با افزایش روزافزون بهره برداری از آبهای زیرزمینی به ویژه در حوضه هایی که با پهنه های آبرفتی و دریاچه ای تحکیم نیافته انباشته شده، می تواند به نشست یا فرو ریزش سطح زمین منجر شود.
وی ادامه داد: این حرکت از نظر شدت، وسعت و میزان مناطق درگیر محدود نیست و فرونشست مى تواند بر اثر پدیده هاى طبیعى زمین شناختى مانند انحلال، حرکات آرام زمین و یا فعالیتهاى انسانى نظیر معدنکارى، برداشت آبهاى زیرزمینى و یا نفت ایجاد شود که در استان فارس انحلال و برداشت آبهای زیر زمینی بیشترین تاثیر را دارند.
مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور مرکز شیراز اظهار داشت: فرونشست به آهستگی و به تدریج گسترش می یابد و خطرات ناشی ازآن مانند سیل و زلزله نیست كه به یكباره آشكار شود، اما آثار وت بعات مخرب آن به تدریج ظاهر شده و ابعاد مختلفی را در بر می گیرد.
وی با اشاره به اینکه پدیده فرونشست با ایجاد تغییر در وضعیت توپوگرافى منطقه مى تواند سبب بروز تغییرات چشمگیرى در هیدرولوژى منطقه شود، بیان کرد: با ایجاد تغییر در وضعیت زمین آبشناختى منطقه از قبیل جهت و سرعت جریان آب زیرزمینى ، بیلان آب زیرزمینى و غیره نتیجه هاى ناهنجار بیشترى ایجاد شده است.
یوسفی با بیان اینکه بیشتر دشت های استان با این پدیده درگیر هستند، گفت: در بررسی های اولیه، در دشتهای مرکزی و جنوبی استان این پدیده بیشتر دیده شده است.
مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور مرکز شیراز گفت: اولین منطقه ای که تحت تاثیر عواملی چون انحلال و ایجاد فروچاله در کشور می توان به آن اشاره کرد، فروچاله دریاچه ارژن است که سبب زهکش شدن آبهای دریاچه به درون این فروچاله ها و خشکیدن دریاچه شد و حدود ۲۰ سال پیش زنگ خطر را به صدا درآورد.
فرونشست در چند دهه اخیر با شدت بیشتری تداوم یافته و شتابان ادامه دارد. وی اظهار داشت: فرونشست پدیده ای است که سال های بسیار طولانی و قرنهاست که دشتهای استان را متاثر کرده و در چند دهه اخیر با شدت بیشتری تداوم یافته و شتابان ادامه دارد.
یوسفی بیان کرد: دریاچه های استان چند سالی است که گوی سبقت را در خشکیده شدن گرفته اند، تالاب ها و باتلاق هایی (باتلاق های متعدد دشت مرودشت) که در جای جای استان یکی پس از دیگری در چند ۱۰ سال گذشته خشکیده شده اند، همه نشانه های افزایش سرعت فرونشست دشت ها بوده است.
مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور مرکز شیراز ادامه داد: دشت های زیادی از استان درگیر پدیده فرونشست هستند و روز به روز وضعیت آنها نامناسب تر می شود.
وی تاکید کرد: فروچاله های کوچک و شکاف های ایجاد شده در حاشیه برخی دشت های استان، تنها علائم سطحی هستند که به چشم دیده می شوند در حالیکه مراکز دشت ها بیشترین نشست را نشان می دهند.
یوسفی اظهار داشت: پس ظهور علائم سطحی فرونشست گویای سرطانی شدن این پدیده و غالب شدن فرونشست بر ساختار کلی دشت است که شاید تنها راه تثبیت وضع موجود، اجرای راهكارهایی علمی و عملی برای تغذیه آبخوان دشت و كنترل و ساماندهی برداشت آبهای زیر زمینی باشد.
وی گفت: اولین اقدام، کنترل شدید مصرف آب و تغییر در الگوى مصرف و توقف فرونشست ها است، مکان یابى و اندازه گیرى میزان فرونشست مى تواند با روش هاى نوین نقشه بردارى و دورسنجى انجام پذیرد.
مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور مرکز شیراز با اشاره به اینکه یکی دیگر از راهکار های فوری در بخش هایی که علائم فرونشست در سطح ظاهر شده مطالعات بررسی فرونشست و رفتارسنجی با استفاده از مطالعات ژئوفیزیکی، GPR و رادار است، تصریح کرد: نصب ابزار دقیق، زمین شناسی مهندسی، ژئوتکنیک و آب- زمین شناسی انجام می شود كه در این میان مطالعات ژئوفیزیكی، GPR و رادار سریع ترین روش جهت شناسایی تونل های زیر زمینی و جهت توسعه آنها را نشان می دهد و می توان با شناخت از وضعیت پدیده در زیر، چاره ای برای عدم گسترش و مهار آنها انجام داد.
نظر شما