سیر نزولی سهم صنایع با فناوری بالا در اقتصاد ایران

به گزارش خبرگزاری مهر، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، سهم صنایع با فناوری بالا (هایتک) را در اقتصاد ایران بررسی کرد.

دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز اعلام کرد: سهم صادرات محصولات صنعتی با فناوری بالا از کل صادرات صنعتی کشور در سال های اخیر بسیار اندک و در برخی از سال ها، کمتر از یک درصد و روند این سهم نیز از سال ۱۳۸۴ تاکنون کاملا نزولی بوده به گونه ای که از حدود ۱/۵ درصد به حدود ۰/۷۳ واحد درصد در سال ۱۳۹۲ و به حدود ۰/۵۶ واحد درصد در هفت ماهه اول سال ۱۳۹۳ کاهش پیدا کرده است.

براین اساس ارزش صادرات صنایع هایتک در سال ۱۳۹۰ به بالاترین مقدار خود رسید که حدود ۲۱۷/۴ میلیون دلار بود و در سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به ترتیب به رقم ۱۷۷ و ۱۸۴/۷ میلیون دلار کاهش پیدا کرد.

طی چهارده سال اخیر همزمان با رشد صادرات صنعتی کشور، صادرات صنایع هایتک به اندازه آن رشد پیدا نکرد، هر سال از سهم صنایع هایتک در صنعت کاسته و تمرکز بر یک نوع محصول خاص مانند تولید دارو افزایش پیدا کرد؛ بنابراین به رغم تاکید برنامه های چهارم و پنجم توسعه و رویکرد مبتنی بر افزایش نقش صنایع با فناوری های پیشرفته، نه تنها صنایع هایتک در اولویت و جهت گیری های دولت طی این سال ها نبود، بلکه کاملا بر عکس عمل شد و جایگاه صنایع هایتک در سال ۱۳۸۴ نیز از دست رفت.

در نتیجه گیری نهایی این گزارش آمده است: صادرات صنایع هایتک کشور اصلا وضعیت مناسبی ندارد و با ادامه همین روند کنونی، چشم انداز خوبی برای این صنایع متصور نیست به خصوص وقتی که صنایع هایتک کشور از دو مشکل اساسی؛ پایین بودن حجم صادرات و روند نزولی سهم آن از یک طرف و فقدان تنوع و تمرکز بیش از ۸۰ درصد ارزش آن، به یک نوع محصول خاص مانند تولید دارو از طرف دیگر، در معرض تهدید جدی قرار دارد.

این مرکز پیشنهاد داده که راهکارهای حل این مسئله در سیاست های دولت طی یک سال باقیمانده برنامه پنجم توسعه و به خصوص احکام لایحه برنامه ششم توسعه به دقت ملاحظه شود.