مجله مهر - کیوان ابراهیمی: «بُرقُع» و یا «بُرقَع» یک واژه عربی است، جمع آن براقع می شود و در لغت عرب چنین آمده است که «ما تستر به المراه وجهها»، یعنی آن چیزی که زن با آن صورت خود را می‌پوشاند. با توجه به آنچه در کتاب‌های لغت عربی و فارسی آمده؛ فرقی میان برقع، نقاب و روبند و پوشیه نیست و همه به معنای تکه پارچه‌ای هستند که چهره با آن پوشانده می‌شود؛ اما شکل آنها در مناطق مختلف تفاوت دارد. روبنده در عرف ما مورد استفاده نيست. اما قبل‌ترها و در زمان قاجار عرف بود و اکنون در شهرهای مذهبي مثل قم و مشهد، تعداد معدودی از خانم ها از روبنده استفاده می‌کنند.
در نواحی جنوبی کشور، روبنده بيشتر به عنوان زينت است. در شهرهای حاشيه خليج فارس روبنده‌های رنگی و زينتی استفاده می‌شود که هر کدام هم نشانه‌ی خاصی دارند. اما پوششی که عموم مردم به عنوان روبنده می‌شناسند پارچه‌ای مشکی رنگ است. در کشورهای مختلف بسته به عرف شان استفاده از روبنده متفاوت است. به عنوان نمونه در شهرهای زيارتی مدينه و مکه، خانم ها از روبنده مشکی استفاده می‌کنند. اما در افغانستان مدل خاصی از روبنده است که عموما آبي و خاکستري رنگ بوده و قسمت چشمي اش مشبک و توری است. در افغانستان، استفاده از روبنده در زمان سلطه طالبان اجباري شد و اکنون اين اجبار برداشته شده است. اما برخی کشورها نیز روبنده را ممنوع اعلام کرده و حتی برای آن قوانینی وضع کرده اند:
فرانسه
در پي تصويب قانون ممنوعيت استفاده از پوشش روبنده و برقع در فرانسه، اين قانون از فروردين ماه ۹۰ در این کشور اجرايي شده است. از این تاریخ به بعد هر زني كه با پوشش برقع در اماكن عمومي فرانسه تردد كند به ۱۵۰ يورو جريمه نقدي محكوم خواهد شد و در صورت سرپيچي، از وي خواسته مي‌شود تا به عنوان مجازات در خدمات عمومي كاري انجام دهد. فرانسه اولین كشور اروپايي است كه بصورت عمومی و رسمی پوشش صورت را ممنوع كرده، حال آنكه اين كشور به اصطلاح به آزادي گسترده معروف است. همچنین، فرانسه اولین كشور اتحاديه اروپاست كه در سال ۲۰۰۴ داشتن حجاب در مدارس را ممنوع اعلام كرد. مسلمانان فرانسه بزرگترين جمعيت مسلمانان اروپا را تشكيل مي‌دهند و بنا بر اعلام دولت اين كشور در حال حاضر دو هزار نفر از زنان مسلمان ساكن فرانسه از برقع استفاده مي‌كنند.
مي‌گويند دلیل قانون منع استفاده از برقع در فرانسه آن است که شايد فردی براي حفظ امنيت در هنگام ارتکاب عمل تروريستي، در پشت برقع پناه گرفته باشد! توجيه ديگري هم مي‌آورند كه در فرانسه نبايد لباس و علامتي پوشيد كه نشانی از دين و مذهبي خاص داشته باشد. البته كاري به علامت صليب در گردن دانش آموزان ندارند يا به گفته مرحوم علامه فضل الله، اعتراضي هم به لباس زنان هندو نمي‌كنند.
مالزی
در مهرماه ۸۸، روزنامه استار چاپ مالزی خبر از ممنوعیت قریب الوقوع این پوشش زنانه در ایالت «کلانتان» این کشور داد. این روزنامه به نقل از «نیک عزیز نیک مات» رهبر حزب اسلامی پاس مالزی و سروزیر ایالات کلانتان نوشت: در صورتی که زدن روبنده توسط زنان مسلمان یک تهدید امنیتی تشخیص داده شود، استفاده از آن در کلانتان ممنوع خواهد شد. این رهبر مذهبی افزوده است: «در دین اسلام پوشاندن صورت برای زنان واجب نبوده و در صورتی که مسلم شود مردان از روبند برای مخفی شدن استفاده می‌کنند؛ پوشاندن صورت توسط آن برای زنان نیز ممنوع خواهد شد.»
مضاف بر این، دادگاه کوالالامپور به دلیل مسائل امنیتی استفاده از پوشیه را برای زنان ممنوع کرد. به نوشته روزنامه مالای میل، دادگاه کوالالامپور در دی ماه امسال با صدور اطلاعیه‌ای ضمن اشاره به یک تهدید بمب‌گذاری اعلام کرد که استفاده از پوشیه یا برقع توسط زنان در این دادگاه به دلیل مسائل امنیتی ممنوع است. علایم ویژه‌ای در خصوص نحوه پوشش افرادی که وارد محوطه دادگاه می‌شوند، در بخش‌های مختلف نصب شده است.
انگلیس
به گزارش دیلی تلگراف، مشاور وزیر کشور انگلیس در شهریور ماه ۹۲ از نمایندگان پارلمان این کشور خواست طرحی برای ممنوعیت پوشش برقع و پوشیه توسط زنان مسلمان انگلیسی در اماکن عمومی را بررسی و تصویب کنند. چندی بعد، مساله ممنوعیت استفاده زنان مسلمان از برقع در اماکن عمومی در پارلمان انگلیس مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.
سومالی
در اردیبهشت ۸۶، شاهدان عيني و منابع رسمي گزارش دادند نيروهاي امنيتي و پليس سومالي به زنان با حجاب پوشيه حمله كرده و پوشيه هاي آنان را در خيابان‌هاي پايتخت به آتش كشيدند. «علي نور» فرمانده پليس موگاديشو گفت: دستور برخورد با زنان پوشيه دار، به همه نيروها صادر شده است. وي مدعي است اين تصميم به اين دليل صورت گرفته كه بسياري از مهاجمان مخالف با نيروهاي اشغالگر اتيوپيايي و نيروهاي دولتي سومالي، خود را شبيه زنان و در پس پوشيه مخفي مي‌كنند.
چین
آذرماه امسال و با اعلام دولت محلی سین کیانگ مبنی بر ممنوعیت روبنده برای زنان محجبه و مسلمان، نگرانی ها در مورد افزایش خشونت های قومی و مذهبی در این منطقه باز هم شدت یافته است؛ آن هم درست چند روز پس از حملات مختلف با سلاح سرد و گرم و نیز محکومیت های حبس و اعدام برای فعالان اویغور. رسانه های ایالتی گفتند که زنان در اورومکی (شهری با جمعیت ۱/۳ میلیونی در منتها الیه شرقی ناحیه ژِینجانگ) دیگر اجازه ندارند چادر بپوشند. شینهوا، آژانس خبری رسمی چین در یک مقاله و در حمایت از این ممنوعیت نوشت: «پوشیه لباس سنتی زنان اویغوری نیست و پوشیدن آن در مکانهای عمومی کشورهایی مانند بلژیک و فرانسه نیز ممنوع است.»
رژیم صهیونیستی
پس از فرانسه، بلژیک و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا، در اردیبهشت ماه ۸۹ نوبت به کشور جعلی اسرائیل رسیده تا پوشیه و برقع را ممنوع کند. ممنوعیتی که زنان مسلمان و یهودی بخاطر آن دیگر نمی توانند بدن خود را به طور کامل بپوشانند. این ممنوعیت، در لایحه پیشنهادی «مارینا سالیدکن» یکی از اعضای پارلمان اسرائیل از حزب کادیما برای تصویب در پارلمان این کشور آمده است. وی تاکید کرده: «هدف و توجه لایحه پیشنهادی من تنها زنان مسلمان نیستند. بلکه تمام ادیان و قبایلی که زنان در آنجا برقع و یا پوشیه می زنند مد نظر هستند. من با اسلام دشمنی ندارم. ذیل این قانون پیشنهادی، زنان یهودی نیز قرار می گیرند. آن هایی که در شهر بیت شمیش، لباس هایی می پوشند که به طور کامل بدنشان پوشیده شده و شبیه زنان طالبان می شوند. اسرائیل نباید در مبارزه با برقع و پوشیه از فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی عقب بیافتد.»
استرالیا
دپارتمان دولت استرالیا که اداره پارلمان را به عهده دارد، در مهرماه جاری اعلام کرد: «افرادی که پوشش صورت دارند دیگر اجازه ندارند تا در سالن‌های مجلس نمایندگان یا سنا که برای عموم مردم آزاد است، وارد شوند. در عوض آنها مستقیماً به سالن‌هایی که معمولاً به کودکان پرسروصدا تعلق دارد، برده می‌شوند و می‌توانند پشت شیشه‌های عایق‌بندی شده، بنشینند.» دپارتمان سرویس‌های پارلمانی استرالیا چند ساعت پیش از آنکه پارلمان نشست خود را آغاز کند در بیانیه‌ای دیگر گفت: مجدداً به کسانی که پوشش صورت دارند اجازه داده می‌شود تا وارد تمامی بخش‌های عمومی ساختمان پارلمان شوند! در ادامه این بیانیه آمده است: «در محل بازرسی امنیتی در ورودی‌ها، پوشش‌های صورت بطور موقتی برداشته می‌شود تا کارکنان بتوانند افرادی را که ورودشان به ساختمان پارلمان ممنوع است و یا افرادی که خطری امنیتی محسوب می‌شوند را شناسایی کنند.» مناقشه بر سر پوشیدن برقع زمانی صورت گرفت که دولت در تلاش است تا به اقلیت مسلمانان استرالیا اطمینان دهد که قوانین مقابله با تروریسم جدید و حملات پلیس به خانه‌های مظنونین تروریستی در ماه‌های اخیر تنها به خاطر مقابله با فعالیت‌های جنایی است نه هیچ مذهب خاصی.
ایتالیا
دولت ایتالیا پیش نویس قانون مقابله با حجاب زنان مسلمان و استفاده از پوشیه را در آذر ۸۸ به مجلس این کشور تقدیم کرد. در پیش نویس این قانون آمده است: «استفاده از پوشیه توسط زنان جرم است و اگر زنان مسلمان در خیابان‌ها از پوشیه استفاده کنند بازداشت و مجبور خواهند شد پوشیه را از صورت خود بردارند و غرامت مالی پرداخت کنند.» بیش از دو میلیون مسلمان در ایتالیا زندگی می‌کنند که بخشی از زنان مسلمان غیر ایتالیایی و حتی زنان ایتالیایی که مسلمان شده‌اند، از پوشیه استفاده می‌کنند.
مصر
شاید عجیب ترین منع پوشش برقع در کشور مصر صورت گرفته باشد. جایی که شیخ الازهر، بلندپایه‌ترین مقام دینی مصر در مهرماه ۸۸ به کلیه مراکز آموزشی این کشور دستور داد تا از ورود زنان پوشیه دار به موسسه‌های آموزشی اهل تسنن، جلوگیری به عمل آید. محمد سید طنطاوی در هنگام ورود به یکی از کلاس‌های درس مقطع راهنمایی از دانش آموزان خواست تا نقاب خود را بردارند. طنطاوی با عصبانیت به دانش‌آموزان گفت که نقاب به اسلام هیچ ارتباطی ندارد و تنها یک عادت است و همه دانش‌آموزان را مجبور کرد تا نقاب خود را بردارند. سپس وی اعلام کرد که بزودی دستوری را صادر خواهد کرد تا پوشیدن نقاب در مدارس و مراکز آموزشی الازهر را ممنوع کند. وی به دانش‌آموزان گفت: «نقاب هیچ ربطی به اسلام ندارد. من دین و مذهب را بیشتر از شما و خانواده‌هایتان می‌شناسم».
يکي از دانشگاههاي بزرگ مصر نیز از حضور دختران دانشجويي که پوشيه به صورت مي زنند جلوگيري مي کند. دانشگاه «عين شمس» مصر با حکم قضايي صادر شده که به نفع دختران دانشجوی پوشيه دار صادر شده، مخالفت کرده و خواستار توقف اجراي اين حکم شد. دادگاه قضايي اداري، حکمي را صادر کرده بود که به موجب آن به دانشجويان دختري که پوشيه به صورت مي زنند، اجازه ورود به دانشگاه عین شمس را داده و حکم رئيس اين دانشگاه را لغو کرده است. در حکم دادگاه آمده است: «پوشيه يکي از مظاهر آزادي است و هيچ طرف اداري نمي تواند داشتن پوشيه را کاملا ممنوع کند». پس از سخنان محمد سيد طنطاوي شيخ الازهر که گفته بود پوشيه ارتباطي به دين اسلام ندارد، در مصر جنجال هايي به پا شده است. بيشتر زنان مصري محجبه هستند و شمار کمي از آنان پوشيه مي زنند اما شمار زنان روبنده پوش در سالهاي اخير رو به افزايش است.
هلند
دولت هلند از سال ۹۱ محدوديت‌هاي بيشتري را براي زنان مسلمان در اماكن عمومي اعمال کرده و پوشیدن هرگونه پوشش اسلامي از جمله برقع و روسري كه چهره را مي‌پوشاند، ممنوع كرده است. در قانون مورد نظر، جريمه ۵۰۰ دلاري براي زنان مسلماني كه از اين قانون امتناع كنند در نظر گرفته شده است. «گرت ويلدرز» راست‌گراي افراطي و ضداسلامي هلند كه با ساخت فيلم موهن «فتنه» موجب خشم مسلمانان شد، از اجراي اين قانون استقبال كرده است. «ويلدرز» كه ماه گذشته ملكه هلند را به‌خاطر پوشيدن حجاب اسلامي هنگام بازديد از مسجد شهر ابوظبي به باد انتقاد گرفت، در وبلاگ خود نوشت: «خبر بسيار خوبي است، بالاخره ممنوعيت پوشيدن برقع در هلند اجرا خواهد شد.»
از جمعيت ۲۰ ميليوني هلند، يك ميليون نفر مسلمان هستند كه در اين ميان تعداد زنان مسلمان روبنده پوش بسيار كم است، اما زنان مسلماني كه روسري به سر مي كنند زيادند.
بلژیک
بلژیک با آغاز اجرای قانون ممنوعیت استفاده از پوشیه در مرداد ۹۰، دومین کشور اروپایی ممنوع کننده پوشیه بوده است. پس از تصویب این قانون، دو زن مسلمان بلژیکی با ارائه شکایتی به دادگاه قانون اساسی مخالفت خود را با اجرای این قانون اعلام کردند. این دو زن مسلمان اعلام کردند که قانون ممنوعیت استفاده از پوشیه مغایر آزادی مذهبی است که در توافقنامه اروپایی حقوق بشر ذکر شده است. طرح ممنوعیت استفاده از پوشیه در پارلمان بلژیک با اکثریت آراء موافق و تنها با یک رای مخالف و دو رای ممتنع تصویب شد و براساس آن مجازات استفاده از پوشیه در اماکن عمومی به چهار سال زندان و پرداخت غرامت می رسد.
کانادا
استان کِبِک کاندا قانونی را به تصویب رساند که به موجب آن پوشش روبنده برای زنان در محیط های دولتی و اداری این استان ممنوع می‌شود. به گزارش آسوشیتدپرس، این قانون تصریح می‌کند افرادی که خواستار برخورداری از خدمات اداری و دولتی کبک در زمینه‌های بهداشتی تا گوهینامه و بیمه اتومبیل هستند، نباید صورت خود را بپوشانند.
اما علاوه بر ممنوعیت استفاه از پوشیه این اقدامات حواشی دیگری نیز داشته است. به طور مثال در اسفندماه ۹۱، دیونتر یکی از رهبران بارز حزب افراطی «فلامس بلانگ» که از اعضای مجلس سنا و شورای شهری در بلژیک است، تصویری از دو زن را منتشر کرد که لباسی کاملا مشکی بر تن کرده و چهره خود را با نقاب پوشانده اند و در کنار آن ها دو عدد نایلکس مشکی بلند قرار دارد. او از کاربران خواسته بود که تفاوت های آن ها را یافته و بگویند کدام یک دارای ارزش و استفاده بیشتری است؟ انتشار این تصویر از سوی چنین مسئولی باعث ناراحتی مسلمانان بلژیک شد. لازم به ذکر است که قوانین بلژیک استفاده از نقاب در اماکن عمومی را ممنوع کرده و برای کسانی که از قانون سرپیچی کنند غرامت ۲۵۰ یورویی تعیین کرده است.
داعش زنان مجرد را بوسیله رنگ برقع تفکیک می کند!
در مرداد ماه سال جاری برخی زنان فعال در گروهک تروریستی داعش در شهر موصل، اخباری درباره دستور این گروه برای تفکیک زنان مجرد از متاهل از طریق تعیین رنگ پوشیه آنها مطرح کرده‌اند که طبق آن قرار است زنان مجرد برقع سفید رنگ و زنان متاهل برقع سیاه رنگ بپوشند.
همچنین در اسفندماه ۹۱، مصاحبه خبرنگار روزنامه سعودی عکاظ با عبدالرحمن المقبل فرمانده پلیس راهنمایی و رانندگی عربستان سعودی سر و صدا به پا کرد چرا که در این مصاحبه، خانم خبرنگار از پوشیه استفاده کرده بود.
راه اندازی شبکه ماهواره ای ویژه زنان نقاب دار
«چرا زنانی که خودنمایی می کنند، فرصت های کاری پیدا می کنند ولی علیه زنان نقاب دار به دلیل پوشش آنها، تبعیض اعمال می شود؟ به همین دلیل تصمیم گرفتم تا این شبکه را راه اندازی و این فضا را برای آنها باز کنم.» این صحبت های موسس شبکه ماهواره ای مصری است که در آن تمامی مجریان زنان نقاب دار هستند. «ابواسلام احمد عبدالله» روحانی سلفی مصری و مالک این شبکه تلویزیونی پیش بینی کرده است که این شبکه در ماه های رمضان، شاهد بیشترین مخاطبان و بینندگان باشد.
باید در مقابل زنان هم پوشیه زد!
شيخي در عربستان به نام «عبدالرحمن البراك» كه عنوان استادي در دانشگاه اسلامي «امام محمد بن سعود» را يدك مي‌كشد، خبرنگاران و روزنامه نگاران را جنود ابليس وسربازان اهريمن خوانده چون با فتواي اخير او مخالفت و از آن انتقاد كرده اند. شيخ فتوا داده است كه زنان مسلمان نه تنها بايد در برابر نامحرم صورت خود را بپوشانند، بلكه براي حفظ پوشش بيشتر، بايد در برابر زنان نيز پوشيه را از صورت برندارند! اينكه از كجاي شرع اسلام فهميده مي‌شود كه زن بايد در برابر زن هم برقع بيندازد، موضوع انتقاد يكي دو مقاله نويس بود كه شيخ عربستاني آنها را سرباز اهريمن خوانده است. به بركت گسترش وسايل ارتباط جمعي، فتواهاي جديد و نادر بلافاصله به گوش همه مي‌رسد، جواب‌هايي به آن ها داده شده و جنگ فتواها در رسانه‌ها بالا گرفته است. از آن طرف هم در مصر و عربستان كساني پيدا شده‌اند كه اصل حجاب زنان را منكر شده‌اند.
دیدگاه فقها درباره استفاده از پوشیه چیست؟
روایاتی که در مورد پوشیه و روبند نقل شده است، حداقل جواز از آن فهمیده می‌شود، لذا به نظر بیشتر فقها، پوشاندن صورت به هر وسیله‌ای مانند پوشیه و روبند واجب نیست. چنان‌چه فقها با توجه به بخشی از آیه ۳۱ سوره نور؛ یعنی «...وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِن...» (و [اطراف] روسری‌هاى خود را بر سینه خود افکنند [تا گردن و سینه با آن پوشانده شود])، فتوا به واجب نبودن پوشاندن صورت داده‌اند. هرچند برخی از فقها پوشاندن صورت را مستحب می‌دانند.
نظر شما