به گزارش خبرنگار مهر، اداره املاک و مستغلات سازمان تامین اجتماعی ۱۹ سال پیش خانه ای را خرید که در اسناد و مدارک آن نوشته شده بود منسوب به "سید زین العابدین امام جمعه" ملقب به ظهیرالاسلام داماد ناصرالدین شاه است ولی از آنجا که این خانه توسط مالکی به نام سمیعی به تامین اجتماعی فروخته شده بود، این خانه در میان کارشناسان تامین اجتماعی به نام خانه سمیعی نیز شهرت داشت.
چند سال پیش شهرداری منطقه ۱۲ به بهانه خطر ریزش، دیوارهای دور تا دور آن را خراب کرد، آن زمان دوستداران میراث فرهنگی گفتند که این خانه در فهرست میراث ملی قرار دارد و این تخریب غیرقانونی است و سازمان تامین اجتماعی و شهرداری نیز نباید نسبت به تغییر آن اقدام کنند.
سال ۸۸ قرار بود سازمان تامین اجتماعی در محل این خانه تاریخی پارکینگ و بنایی جدید احداث کند حتی طرح آن را نیز به سازمان میراث فرهنگی استان تهران ارائه کرد اما آن زمان با خبرساز شدن این اتفاق و ثبت بودن خانه در فهرست میراث فرهنگی این طرح مسکوت ماند.
همه تصور می کردند که خانه ثبت ملی شده درحالی که این طور نبود. با این حال کسی به این خانه کاری نداشت تا اینکه در مرداد ماه سال ۹۱ یکی از کارشناسان این اداره به خبرنگار مهر اعلام کرد که رئیس بخش املاک و مستغلات سازمان تامین اجتماعی دوباره برای تغییر کاربری این خانه اقدام کرده است و در نامه ای تبدیل این خانه به پارکینگ اختصاصی و طبقاتی سازمان تامین اجتماعی را در دستور کار برنامه های این واحد در سال ۹۱ قرار داده است و به همین منظور دستور داده شده که این ملک باید تا دو ماه دیگر تخریب شود. چون این کارشناسان متوجه شده بودند که این خانه در فهرست میراث ملی ثبت نیست بنابراین می توانند آن را تخریب کنند.
پس از انتشار این خبر، رسانه های دیگر نیز به کمک آمدند و با خبررسانی و فضاسازی درباره آن، تخریبی انجام نشد. دوباره در شهریور ماه سال ۹۲ خبرگزاری مهر در گزارشی از تخریب این بنای تاریخی خبر داد و اعلام کرد: تخریب خانه ظهیرالاسلام در حالی به‌طور ناگهانی آغاز شده که تخریب کامل یکی از پنجره‌های سمت غربی، آتش‌سوزی در اتاق ضلع شرقی، ریزش بخش عمده‌ای از سقف و کنده شدن بخشی از شیروانی از جمله اتفاقاتی بوده که اهالی این منطقه را متعجب کرده است.
تخريب‌هاي عمده‌ای که در خانه ظهیرالاسلام صورت گرفته سبب اعتراض برخی اهالی منطقه شده است. چنانچه تخريب كامل يكي از پنجره‌هاي سمت غربي در روي نماي جنوبي، آتش سوزي در اتاق ضلع شرقي، ريزش بيش از نيمي از سقف، كنده شدن بخشي از شيرواني از جمله تخریب‌هایی بود که در روزهای اخیر آغاز شده است.
شكل و حجم آسيب‌ها، وقوع ناگهاني اين آسيب‌ها، پيشنه‌ي تصميمات مربوط به اين بنا و به ويژه همزماني اين اتفاق با تغيير و تحولات جديد مديريتي سازمان ميراث فرهنگي؛ ترديدي باقي نمي‌گذارد كه اين خرابي ها عمدي است و در جهت منتفي شدن موضوع حفاظت از بنا و در نتيجه سهولت تغيير كاربري آن انجام گرفته است. درحال‌حاضر ساختمان بلند مجاور اين خانه، سرنوشت احتمالي اين اثر تاريخي را تصوير مي‌كند.
انتشار این گزارش نیز باعث شد تا محمد علی نجفی رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی که داعیه حفاظت از میراث فرهنگی را داشت، در گفتگویی به خبرنگار مهر اعلام کند که با وزیر کار و رفاه اجتماعی درباره این خانه صحبت می کند. ولی یا او هیچ وقت فرصت صحبت با ربیعی را پیدا نکرد و یا وزیر تره ای برای حرف های متولی میراث فرهنگی خورد نکرد چون هیچ اتفاق جدیدی برای آن رخ نداد جز اینکه با حکم قضایی که توسط واحد حقوقی سازمان تامین اجتماعی گرفته شده بود، دو سرایدار این خانه از عمارت اخراج شدند.
همان زمان وعده های متفاوتی درباره تغییر کاربری این خانه داده شده از تبدیل آن به موزه مطبوعات، تغییر کاربری به یکی از ادارات تامین اجتماعی و... در این میان، مهدی حجت، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور به خبرگزاری مهر گفت: قرار شد پیشنهاد شود که این ساختمان با نظارت سازمان میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شود تا با توجه به‌خصوصیات و جانمایی مناسبی که دارد پس از مرمت به مرکز روابط عمومی یا آی‌تی سازمان تأمین اجتماعی که محل مراجعه مردمی است تبدیل شود. بدین‌ترتیب نه‌تنها از تخریب این ساختمان جلوگیری می‌شود بلکه کاربری جدیدی به آن داده خواهد شد.
هیچ یک از این وعده ها عملی نشد تا اینکه روزهای آخر فروردین ماه امسال مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران و مسعود سلطانی فر رئیس فعلی سازمان میراث فرهنگی در یک حرکت نمایشی به این خانه تاریخی رفتند و با آن عکس یادگاری گرفتند همان زمان دوستداران میراث فرهنگی می دانستند که این عکسهای یادگاری قرار است در تاریخ این خانه ثبت شود چرا که دیگر هیچ گاه آن را به همین شکل نمی بینند!
در آن روز مسجد جامعی از سلطانی فر خواست تا نسبت به حفظ آن خانه اقدام شود سلطانی فر هم خطاب به او گفت: اگر موضوع تملک این بنای تاریخی حل شود ما نیز در موضوع مرمت و احیای آن اقدام می‌کنیم و این خانه از خطر تخریب خارج می‌شود. سپس هر یک از آنها دوباره این موضوع را فراموش کردند!
مرداد ماه امسال مدیر کل ثبت آثار تاریخی خبر داد که این خانه در فهرست میراث ملی ثبت شد. آنهم به نام ظهیرالاسلام ولی از آنجا که برخی از کارشناسان مانند احمد محیط طباطبایی اعلام کرده که این خانه متعلق به سردار تنکابنی است این اسم در داخل پرانتز قرارداده شده است یعنی خانه سردار تنکابنی( خانه تاریخی ظهیرالاسلام) با شماره ۳۱۰۹۶ به ثبت ملی رسید.
اما این خانه هر روز درحالی از بین رفتن است و اهالی محله از تخریب تدریجی آن گله مند هستند چون حتی ثبت ملی نیز نتوانسته این خانه را از وضعیتی که دارد نجات دهد. اطلاع رسانی هایی که در طی دو سال اخیر شد. ورود کارشناسان و روسای سازمان میراث فرهنگی و شورای شهر و حتی دوستداران میراث فرهنگی نیز هنوز نتوانسته اند این خانه را از وضعیتی که دارد نجات دهند. هر اداره ای اعم از اداره میراث فرهنگی تهران، سازمان تامین اجتماعی و ... حفاظت از آن را وظیفه دیگری می دانند.
در این میان فرهاد نظری مدیرکل ثبت آثار تاریخی درباره اینکه ثبت آثار تاریخی نتوانسته از تخریب خانه جلوگیری کند به خبرنگار مهر توضیح داد: ثبت کردن یک خانه یکی از اقدامات حفاظتی است بعد از ثبت باید کارهای دیگری انجام شود. نباید گفت که چون کارهای بعدی را انجام نمی دهیم پس ثبت ملی هم نمی کنیم. ما در اداره کل ثبت آثار وظیفه داریم تا بناها را ثبت کنیم. اداره های بعدی باید نسبت به حفظ و احیای آنها فعالیت کنند.
شهرداری و یا نهادهای دیگر نیز باید وارد شده و وظایفشان را انجام دهند. ما وظیفه شناسایی آثار ارزشمند را داریم با ثبت آثار حداقل می تواند از لحاظ قانونی هاله ای از امنیت را در یک اثر ایجاد کرد. چون در اولین اقدام اگر این موضوع وارد مراحل قانونی شود، دادگاه می گوید آیا این خانه در فهرست میراث ملی ثبت شده یا نه. چون در صورتیکه ثبت باشد مشمول قانون می شود.
خانه تاریخی ظهیرالاسلام ثبت ملی شد و مدیران هم با آن عکس یادگاری گرفتند. ولی تهرانی ها هربار که از محله ولی آباد و خیابان قائدی عبور می کنند می بینند که بخش دیگری از خانه تخریب شده است. شاید سیاست برخی از مدیران باشد که این خانه را تا جایی رها کنند که بعد از مدتی بگویند اکنون چیزی از این خانه باقی نمانده بنابراین حفاظت از آن فایده ای ندارد!
نظر شما