مردم «آیرلیق» را پسندیدند/ روایتی از رنگواره موسیقایی آذربایجان

به گزارش خبرنگار مهر، در این کنسرت موسیقایی که شب گذشته دوم اسفند ماه با استقبال قابل توجه آذری های مقیم پایتخت برگزار شد، گروه موسیقی «دالغا» 18 قطعه موسیقایی متشکل از ترانه ها و ملودی های فولکلور منطقه آذربایجان به همراه قطعاتی منتخب از ساخته های چنگیز مهدی پور را  برای مخاطبان اجرا کردند.

ملودی فولکلور «جلیلی» با شعر علی جوادپور و خوانندگی عاشیق جواد محرمی، ملودی فولکلور «گویچه گولو» با شعر ذلمیخان یعقوب و خوانندگی عاشیقی جواد محرمی، شعر فولکلور «بایاتی گولو» به آهنگسازی چنگیز مهدی پور و خوانندگی علی نوروزی، «سنوه چه یم من سنی» با شعر ستار گلمحمدی، آهنگسازی چنگیز مهدی پور و خوانندگی بهنام ملکی، موسیقی فولکلور «پاشا گوچدو» با شعر ائلدار موغائلی و خوانندگی بهنام ملکی، «صلح ماهنیسی» با شعر حبیب فرشباف، آهنگسازی چنگیز مهدی پور و علی نوروزی، موسیقی فولکلور «اورتا دوراخانی» با شعری از ده ده عاشیق علسگر و خوانندگی عاشیق جواد محرمی و علی نوروزی، ترانه فولکلور «سئوگی بایاتیسی» به آهنگسازی چنگیز مهدی پور و خوانندگی علی نوروزی به همراه تکنوازی استاد چنگیز مهدی پور از جمله قطعاتی بودند که در بخش اول کنسرت برای علاقه مندان اجرا شد.

در بخش اول کنسرت این تکنوازی چنگیز مهدی پور بود که با تسلط مثال زدنی خود بر ردیف موسیقی مقامی آذربایجان و نوازندگی قوپوز از سازهای عاشیق های منطقه آذربایجان تماشاگران را به وجد آورد. البته در این میان نمی توان از تلاش سایر نوازندگان گروه برای اجرایی قابل قبول از قطعه ها یادی نکرد اما با توجه به ترکیب بندی سازی که برای کنسرت انجام شده بود پیش بینی می شد که سازهایی چون نقاره و گارمون نیز در فضای ساز بندی کنسرت بنا به پیشینه تاریخی این سازهای بومی وجود داشته باشد. اما گویا مهدی پور تصمیم گرفته بود که این بار متفاوت تر از گذشته عمل کند به طوری که در ترکیب سازی کنسرت به جای ساز نقاره در اتفاقی عجیب از ساز دف استفاده کرد به طوری که هنگام اجرای آثار شنونده همیشگی آثار مبتنی بر موسیقی آذربایجان نمی توانست به لحاظ شنیداری انطباقی میان این ساز با ترکیب بندی کلی سازی کنسرت پیدا کند.

اگر چه ساز دف یکی از اصیل ترین، اصلی ترین و البته تاثیرگذارترین سازهای موسیقایی در کنسرت های موسیقی ایرانی است و اتفاقا هم در انواع و اقسام شیوه نوازندگی نیز مورد بهره برداری قرار گرفته است اما معلوم نبود چرا که مهدی پور در این کنسرت به جای ساز نقاره به عنوان اصلی ترین ساز کوبه ای منطقه آذربایجان، از ساز دف برای ترکیب بندی سازی کنسرت استفاده کرده بود. چرا که در اجرای این نوع از موسیقی آذربایجان ساز نقاره نقش یکی از اساسی ترین سازها را برای کنسرت ایفا می کند.

به هر ترتیب بعد از پایان بخش اول کنسرت بود که گروه با استراحتی چند دقیقه ای روی صحنه آمد و بخش دوم کنسرت را که از حال و هوای حماسی تر، عاشقانه تر و ریتمیک تری برخوردار بود برای مخاطبان اجرا کرد.

مهدی پور در این بخش از کنسرت که همراه با گروه وارد صحنه شد، ضمن تشکر از همه تماشاگران برای حضور در این کنسرت با زبان فارسی خطاب به مخاطبان فارسی زبان برنامه گفت: از شما عذر می خواهم که نمی توانم زیاد به زبان فارسی از شما تشکر کنم اما به احترام فارسی زبانانی که امروز به این کنسرت آمدند فقط می گویم که خوش آمدید.

وی بعد از این صحبت ها با زبان ترکی نیز خطاب به تماشاگران آذری زبان تالار وزارت کشور گفت: شما تماشاگرانی هستید که همواره موسیقی اصیل را نگه داشته اید موسیقی که از پدران و مادران ما سینه به سینه به ما منتقل شده و نسل امروزی نیز در تلاش است که آن را نگه داشته و حمایت کند. این وظیفه ماست موسیقی که از نسل گذشته به ما رسیده است را به نسل آینده منتقل کنیم.

این نوازنده و آهنگساز در ادامه با تشکر از سفرای کشورهای ژاپن، آذربایجان و بوسنی برای حضور در این کنسرت توضیح داد: امیدوارم تا این لحظه از برگزاری کنسرت از برنامه خوشتان آمده باشد و البته این فرصت بار دیگر برای ما فراهم شود که برنامه دیگری را برای شما دوستداران موسیقی آذربایجان اجرا کنیم. البته ما در بخش دوم کنسرت سعی خواهیم کرد شما را خسته نکنیم و قطعاتی را اجرا کنیم که مورد پسند شما قرار بگیرد.

اردشیر رستمی گرافیست و بازیگر نقش «شهریار» مجموعه تلویزیونی شهریار به کارگردانی کمال تبریزی نیز که در این برنامه حضور پیدا کرده بود با دو قطعه شعر از ناظم حکمت و رامیز روشن (شاعر باکویی) نیز دقایقی روی صحنه حضور پیدا کرد و قبل از خارج شدن از روی صحنه، تندیسی را از سوی علی غزنوی مدیر موسسه «پژواک روزگار معاصر» دریافت کرد.

ملودی فولکلور «لاچینی کوراوغلو» با شعر شهرک (میرزه)، «سئویرم» با شعر حسن ایلدیریم، آهنگسازی چنگیز مهدی پور و خوانندگی علی نوروزی، شعر و ملودی فولکلور «شور ماهنیسی» به خوانندگی علی نوروزی و بهنام ملکی، ملودی فولکلور «باغدات دو بئیتی» با شعر بهمن زمانی و خوانندگی عاشیق جواد محرمی، ملودی فولکلور «آیرلیق» به خوانندگی بهنام ملکی، «سهندیه » با شعر استاد شهریار، آهنگسازی چنگیز مهدی پور و خوانندگی بهنان ملکی  ملودی های فولکلور «نی یه دوندو، ای ساربان، خورجونو، پناه گوزل له مه سی» به خوانندگی علی نوروزی، ملودی فولکلور «باش مخمس» با شعر ده ده علسگر و خوانندگی عاشیق جواد محرمی و ملودی و ترانه فولکلور «طبق جنگی کور اوغلو» به خوانندگی عاشیق جواد محرمی آثاری بودند که در بخش دوم کنسرت برای علاقه مندان اجرا شدند که قطعه «آیرلیق» و قطعه آخر با استقبال بیشتری از سوی مخاطبان مواجه شد.

با اینکه بخش دوم کنسرت از حال و هوای ریتمیک تر و پرانرژی تری نسبت به بخش اول کنسرت برخوردار بود اما باز این ترکیب بندی سازی برنامه بود که رنگوارهای موسیقایی کنسرت را کمرنگ تر از آن چیزی کرده بود که تماشاگر دوستدار موسیقی آذری می خواست و می توان گفت این نوع ترکیب بندی سازی که به شدت جای خالی نقاره و حتی در برخی مواقع گارمون در آن حس می شد پاشنه آشیل کنسرت هنرمند صاحب نامی چون چنگیز مهدی پور شد. البته در این میان نمی توان از تسلط آوازی عاشیق جواد محرمی و تلاش دیگر خوانندگان برای اجرای صحیح و منطبق بر اصول آوازی ملودی های فولکلور چشم پوشی کرد.

چنگیز مهدی پور قوپوز، اکتای زمانی قوپوز، جلیل حمیدی بالابان و سرنای، امیر آل نبی پرکاشن و کاخن، عطا عیوض پور ویولن سل، عارف مهدی پور قوشانا غارا، یاشار ایمانپور قوپوز تاوار، مجید رحیمی پور قاوال، آیدین مهدی پور قوپوز، آرش سرانی آذر باس بالابان، بهرنگ پادیر دف نوازندگان گروه موسیقی « دالغا» در این کنسرت را تشکیل می دادند.

حاشیه

- یکی از نکات قابل توجهی که در کنسرت گروه موسیقی دالغا دیده می شد استفاده اغلب مخاطبان از تنقلات از جمله چیپس و پفک و آبمیوه در داخل تالار وزارت کشور حین اجرای برنامه بود که این نکته در برخی از موارد به ویژه حین اجرای قطعات احساسی کنسرت فضا را تحت تاثیر قرار می داد. کما اینکه تماشاگران باید به این نکته واقف باشند که استفاده از تنقلات حین اجرای یک برنامه موسیقایی اصولا شیوه نادرستی است اما مدیران تالار وزارت کشور نیز باید مدیریت بهتری روی بوفه عرضه مواد غذایی داشته باشند که بر اساس آن اقلامی در این مکان ارائه شود که منطبق بر حال و هوای برنامه های موسیقایی باشد چرا که اساس چیپس و پفک کالای مناسبی برای عرضه در یک اجرای زنده نیست.

در حین اجرای زنده کنسرت موسیقی دالغا بود که عکاسی که به نظر می آمد چندان رسانه ای هم نیست با حضور مستمر روی صحنه و حرکت در آن، باعث اخلال نظم روی سن شد که این موضوع با دخالت یکی از راهنمایان تالار به پایان رسید و آقای عکاس بالاخره راضی شد که در صحنه حرکت نکند.

فریاد «یاشاسین آذربایجان» و «یاشاسین تراختور» نیز از نکات جالب دیگری بودی که در طول برگزاری کنسرت مرتبا از سوی تماشاگران به ویژه در بالکن بیان می شد که این موضوع در برخی موارد با خنده و تبسم مهدی پور و دیگر اعضای گروه مواجه شد.

کیفیت بسیار نامطلوب صدا برداری تالار بزرگ وزارت کشور که به نظر می آمد به لحاظ فنی آنچنان آمادگی برگزاری کنسرت را نداشت در کنار نورپردازی غلط و غیر اصولی صحنه از نکات دیگری بود که در این کنسرت به چشم می خورد.

بهزاد فراهانی، یدالله صمدی، اردشیر رستمی، علی اشرف درویشیان و سفیران کشورهای آذربایجان، ژاپن و بوسنی از مهمانان ویژه کنسرت گروه دالغا بودند.