شبکه مستند تحویل سال برنامه دارد/ راه‌اندازی آرشیو مستند در ۹۴

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست خبری امیر تاجیک مدیر جدید شبکه مستند سیما امروز دوشنبه ۱۱ اسفند در ساختمان سیما با حضور اهالی رسانه برگزار شد.

تاجیک در این نشست بیان کرد: سال آینده رویکرد اصلی شبکه بحث گردشگری خواهد بود و صرفا به تهران محدود نمی شود چرا که هدف ما ایجاد وحدت بین اقوام ایرانی است.

وی همچنین از برنامه این شبکه برای نوروز خبر داد و گفت: کنداکتور نوروزی ما از ۲۷ اسفند تا ۱۵ فروردین خواهد بود و برای اولین بار ما برای لحظات تحویل سال برنامه در نظر گرفته ایم. برنامه ای سه ساعته که هویت مستند و فضایی معنوی دارد.

تاجیک در این نشست در پاسخ به خبرنگار مهر درباره راه اندازی آرشیو سینمای مستند توضیح داد: این مضوع مورد غفلت قرار گرفته است و ما در حوزه سینمای مستند آرشیوی نداریم.

مدیر شبکه مستند درباره این آرشیو بیان کرد: این حرکت در همکاری با مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در سه فاز انجام می شود که فاز ابتدایی جمع آوری اطلاعات و بعدی جمع آوری آثار است که نیاز به تبدیل سازی دارد و اوایل سال آینده این امر وارد فاز اجرایی خواهد شد.

وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: من ابتدا خبرنگار بودم و با موضوع خبری وارد بیزینس تلویزیون شدم. بابت مشکلات آفیش که همیشه وجود دارد، عذر می‌خواهم. البته بیشتر در این فکرم، جلسه صمیمی با هم داشته باشیم و مدل کنفرانس خبری را قبول ندارم.

مستندهای اجتماعی در راس قرار می‌گیرند

تاجیک افزود: شبکه‌های مستند در کشورهای مختلف، تعاریف متفاوتی دارند و برخی شبکه‌ها صرفا برنامه‌های حیات‌وحش یا گردشگری روی آنتن می‌فرستند اما ما بر طبق تجربه‌ای که در برون مرزی کسب کردیم، مستندهای اجتماعی را در راس قرار می‌دهیم به ویژه که جایگاه این مستندها در کشور ما خالی است. شبکه‌های دیگر نیز تک و توک آثار اجتماعی می‌سازند که همواره با اقبال مخاطبان روبرو می‌شود.

وی تاکید کرد: همواره مستند دید مردم را نسبت به یک موضوع باز می‌کند و به روشن شدن مسائل برای مسئولان کمک می‌کند. دوربین مستندساز می‌تواند کاملا مستند و نه نمایشی، حقایقی را بیان کند که در راستای امر به معروف باشد و به بهبود کشور کمک کند. این رویکرد اصلی ما در ۲ ماه اخیر بوده است.

تاجیک با اشاره به تمرکز در کیفی‌سازی به جای کمی‌سازی، تصریح کرد: برخلاف دوره قبلی ما اصلا دغدغه آنتن نداریم و حتی اگر روزی ۲ ساعت هم برنامه مخاطب جذب‌کن روی آنتن بفرستیم، برای‌مان کافی است. در گذشته کنداکتور شبکه مستند، هشت ساعته بود و باقی ساعات به پخش برنامه‌های تامینی و تکراری می‌گذشت. ما نیز ساعت ۱۸ تا ۲۴ را برای پخش تولیداتمان در نظر گرفته‌ایم.

مستندهایی با رویکرد گردشگری

وی ادامه داد: ساعت ۲۰ تا ۲۴ عموما برنامه‌های تولیدی و خاص ما روی آنتن می‌رود. برای قالب حیات‌وحش نیز که مخاطب خاصی دارد، جای خاصی در کنداکتور قرار داده‌ایم، اما رویکرد اصلی شبکه، بحث گردشگری خواهد بود که صرفا به معرفی کردن مناطق توریستی در تهران محدود نمی‌شود و مباحث تاریخی، آداب و سنن، پوشاک و ... را با هدف ایجاد وحدت بین اقوام ایرانی در آثار مطرح می‌کنیم.

تاجیک با اشاره به مجموعه‌هایی که برای نوروز ۹۴ تدارک دیده شده است، یادآور شد: مدیریت گذشته مجموعه‌ای با نام «عروسی اقوام» تولید کرده بود که از آن استفاده خواهیم کرد. تلاش می‌کنیم همواره تمام برنامه‌ها، هویت مستند داشته باشد و از پخش برنامه‌های غیر این در شبکه اجتناب کنیم. در گذشته می‌دیدیم برخی شبکه‌ها که ماموریت‌های متفاوتی داشتند مثلا فیلم سینمایی پخش می‌کردند اما در دوره جدید تمام شبکه‌ها رویکرد تخصصی‌شان را دنبال می‌کنند و در شبکه مستند نیز همین رویه ادامه خواهد داشت.

برنامه های نوروزی شبکه مستند

مدیر شبکه مستند، کنداکتور نوروزی این شبکه را از ۲۷ اسفند تا ۱۵ فروردین معرفی و اظهار کرد: به خاطر تقارن با ایام فاطمیه، مستندهایی خواهیم داشت که نه در عزای حضرت زهرا (س) بلکه در رثای او تولید شده‌اند. برای مثال بانوان ایرانی که الگوی خود را حضرت زهرا (س) می‌دانند، موضوع مستندهای ما شده‌اند؛ از جمله بانوی فیزیکدان نخبه یا خلبان. این برنامه «کوثر» نام دارد و همزمان با فاطمیه، پخش آن آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: برنامه دیگر ما‌ «یک هفت‌سین، یک هنرمند» نام دارد و در هشت قسمت به زندگی یک مستندساز می‌پردازد و در قسمت هشتم همه مستندسازان دور یک سفره جمع می‌شوند که احتمالا آن را در برج میلاد پخش می‌کنیم.

تاجیک تصریح کرد: در دوره قبل برنامه «اهل فتوت» با موضوع «آداب جوانمردی» در ۶ قسمت ۵۰ دقیقه‌ای تولید شده بود که آن را پخش می‌کنیم. برای مباحث گردشگری نیز سراغ مکان‌هایی می‌رویم که کمتر به آنها پرداخته شده و مردم شناختی نسبت به آن دو ندارند؛ مثل «کویر شهداد». این مناطق در ۲۵ قسمت ۷ دقیقه‌ای معرفی خواهند شد.

مدیر شبکه مستند اضافه کرد: همچنین مجموعه «گلستانه» را داریم که برای اولین بار روی آنتن می‌رود و رییس سازمان و معاون سیما از آن استقبال کرده‌اند. این برنامه گنجینه‌ای از خاطرات نوروزی است و ما آرشیو صدا و سیما از سال ۴۸ را مورد استفاده قرار داده‌ایم و به آداب و رسوم نوروز و سنت‌های شهرهای مختلف در ۲۵ قسمت ۷ دقیقه‌ای می‌پردازیم. البته این تولید ما در اختیار شبکه‌های دیگر نیز قرار می‌گیرد. مجموعه دیگری که به زحمت دکتر پورحسین بود، «خیمه‌ شب بازی» است که در آن نمادهای عروسک‌های خیمه شب‌بازی و مسایل مربوط در ۱۷ قسمت ۲۰ دقیقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی تاکید کرد: ما مجموعه‌ای با نام «نوروز فرهان» را در ۱۳ قسمت ۳۰ دقیقه‌ای تولید می‌کنیم که به آداب و رسوم شهرهای مختلف می‌پردازد. مجموعه «پلک» نیز در قالب فیلم‌های کوتاه، مصاحبه با مردم درباره دید و بازدید، خانه‌ تکانی، هفت‌سین، حال و هوای شهرها در نوروز و ... است. مستند دیگر ما «زنان فرماندار» نام دارد که به سه نفر از زنانی که در سیستان و بلوچستان فرماندار شده‌اند، می‌پردازد و در یک قسمت ۴۸ دقیقه‌ای روی آنتن می‌رود.

تاجیک افزود: کنداکتور نوروزی ما از ساعت ۱۳ تا ۲۴ خواهد بود. ساعت ۱۴ هر روز یک مستند سینمایی فاخر که در جشنواره‌های بین‌المللی جایزه گرفته، روی آنتن می‌رود که «شهروند چند ملیتی» از جمله این آثار است که برای اولین بار روی آنتن می‌رود. همچنین تعاملاتی با شبکه «پرس تی‌وی» خواهیم داشت. مستند حیات‌وحش که از ساعت ۲۴ تا یک بامداد روی آنتن می‌رود و مستند‌های فاخری نیز برای مخاطبان خواهیم داشت.

نقاره‌زنان قدیمی حرم در یک مستند

مدیر شبکه مستند تصریح کرد: فیلم «خانه مادری‌ام مرادب» به کارگردانی مهرداد اسکویی یا «گزارش شنبه» درباره زندگی شهید اندرزگو در کنار مستند «بانوی ایرانی» درباره چهار تن از زنان موفق در عرصه‌های پزشکی، تجاری، نیروی انتظامی و معاون شهردار از جمله این آثار هستند. فیلم‌های فاخری چون «سلطان قلب‌ها» که شخصیت‌ محور و درباره پزشک،‌ استاد دانشگاه و دیگر افراد مطرحی است که به عنوان خادم به حرم امام رضا (ع) می‌روند، روی آنتن خواهد رفت و نقاره‌زنان قدیمی حرم نیز در این مستند مورد توجه قرار خواهند گرفت.

وی با اشاره به کنداکتور «تحویل سال» در شبکه مستند که برای اولین بار چیده می‌شود، در این خصوص توضیح داد: این برنامه سه ساعته هویت مستند دارد و تلفیقی از مستندهایی است که تابحال تولید کرده‌ایم و سعی کردیم موضوع معنویت را در آنها بالا ببینیم. «نوروز ایرانی» بخشی از این کنداکتور است که شامل تبریک مستندسازان به مخاطبان برای عید نوروز است و در لحظه سال تحویل نیز مستند ۱۰ دقیقه‌ای از نقاره‌زنی روی آنتن می‌رود.

تاجیک در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه راه‌اندازی آرشیو ملی سینمای مستند چه زمانی محقق می‌شود؟ توضیح داد: مستندهای خوبی در کشور تولید شده‌ است که جایی تجمیع نشده‌اند. موضوع جمع‌آوری آثار هنری حتی در عرصه فیلم‌های سینمایی نیز مورد غفلت قرار گرفته و چند فیلم اولی که در ایران ساخته شده است، کپی ندارند و از بین رفته‌اند.

مدیر شبکه مستند ادامه داد: مرکز گسترش سینمای مستند و شبکه مستند دو رکن اساسی در عرصه مستند هستند که تولیدات بیشتری دارند و ما تلاش کردیم با همکاری این مرکز، گام عملی در این زمینه برداریم و به آرشیو خوبی دسترسی پیدا کنیم.

تاجیک تاکید کرد: این فعالیت در چند فاز صورت می‌گیرد؛ در فاز اول به جمع‌آوری اطلاعات می‌پردازیم. فاز دوم به تبدیل برخی از مستندهایی که در نسخه سوپر۸ یا بتاکم ساخته شده‌اند و نیاز به تبدیل‌سازی دارند، صورت می‌گیرد و قرار است در فاصله زمانی اوایل سال آینده وارد فاز اجرایی این موضوع شویم.

وی تحقیق و پژوهش را یکی دیگر از مقوله‌های مغفول مانده در عرصه مستند دانست و یادآور شد: اگر آثاری از شبکه‌های ماهواره‌ای نیز موفق می‌شوند، به خاطر تحقیق و پژوهش‌های خوبی است که داشته‌اند. ما بحث تحقیق و پژوهش را برای مستندهای فاخرمان گذاشته‌ایم. از طرفی دسترسی به آرشیو صدا و سیما که حتی در خاورمیانه نیز بسیار غنی به حساب می‌آید، بهانه‌ای شد تا با چند تن از مستندسازان برای روایت «تاریخ انقلاب» گفتگو کنیم. از جمله محمدعلی فارسی مستندی خواهد ساخت که اکنون در مرحله پژوهش قرار دارد و بسیار طول می‌کشد.

خروج تصاویر از آرشیو محرمانه

مدیر شبکه مستند ادامه داد: ما ایام دهه فجر تصاویر حضرت امام در هواپیما را برای اولین بار پخش کردیم و این تصاویر را از آرشیو محرمانه درآوردیم. برای سال آینده نیز چند پروژه بزرگ داریم که بسیار تاثیرگذار خواهند بود. یکی از آنها مربوط به دلایل انقلاب است که به کارگردانی محمد شکیبا‌نیا در ۱۳ قسمت ساخته می‌شود و اکنون قرارداد تحقیق و پژوهش آن بسته می‌شود. مصاحبه‌شونده‌های داخلی و خارجی در این مستند داریم. اثر دیگر مربوط به «استراتژی‌های شاه در مقابل اقوام» است که علی محمد قاسمی آن را خواهد ساخت.

وی درباره کنداکتور شبکه توضیح داد: از کنداکتور اصلی ما دو ساعت حتما تولیدی خواهد بود. دو ساعت تولیدی باز پخش خواهیم داشت و دو ساعت دیگر آثار آرشیوی خوب هستند. مضامین گردشگری نیز برای ما از اهمیت بالایی برخوردار هستند و به بحث اقوام، نظر ویژه‌ای خواهیم داشت.

تاجیک تصریح کرد: بحث بازپخش در شبکه‌های مطرح جهانی خیلی چیز بدی نیست و گاهی یک مستند در یک ماه، چهار بار پخش می‌شود. ما هم دغدغه آنتن نداریم و می‌خواهیم کار با کیفیت تولید کنیم. شبکه مستند همه سلایق را در نظر دارد و در کنار آثاری که نام برده‌ام، مستندهای کاملا سیاسی نیز داشته‌ایم. مثلا بازسازی «بازداشت ریگی» یکی از این آثار بود که خود من تولیدش کرده بودم.

مدیر شبکه مستند ادامه داد: یا مستند «روایت دیدار» مربوط به ملاقات‌های مردمی مقام معظم رهبری است و ما با هدف جذب حداکثری مخاطب، کار سیاسی خوب تولید می‌کنیم. تابحال سابقه نداشته حواشی دیدارهای مقام معظم رهبری پخش شود و ما حتی تصاویر خاصی در این مستند داشته‌ایم. مثلا دیدار با مردم آذربایجان، بخشی از تصاویر در خود آذربایجان ضبط شده بود یا درباره دیدار مقام معظم رهبری با ورزشکاران، صحبت‌های ایشان خطاب به وزیر ورزش برای اولین بار روی آنتن می‌رفت.

تاجیک همچنین توضیحاتی درباره رویکرد متفاوت شبکه مستند نسبت به شبکه شما که قرار است به عنوان شبکه گردشگری فعالیت کند، ارائه کرد و توضیح بیشتری در این زمینه نداد.

وی همچنین درباره بودجه شبکه نیز گفت: همین که ما بتوانیم بودجه‌ای که برای ما تصویب می‌شود،‌ داشته باشیم، خیلی خوب است؛ چون معمولا بودجه‌هایی که برای شبکه‌ها تصویب می‌شود، به صورت کامل به آنها داده نمی‌شود. بودجه ما از خیلی از شبکه‌ها کمتر است اما با همین بودجه نیز می‌توان کار فاخری انجام داد.

به گزارش مهر، ‌در ابتدای این نشست نیز محمد قادری، مدیر جدید روابط عمومی شبکه مستند با اشاره به توجه به جوانگرایی و استعدادهای نسل سوم در حوزه مدیریت در دوره جدید سازمان، تاجیک را یکی از عناصر موثر در شبکه پرس تی وی معرفی کرد که رشد پلکانی داشته و سفارشی و دستوری بالا نیامده است.