به گزارش خبرنگار مهر، خوراکی ها را می توان بخشی از جاذبه های گردشگری خواند زیرا هر مسافری به ویژه اگر ایرانی باشد، در سفر به شهرها علاقمند به استفاده از خوراکی های بومی است و در این میان شیرینی ها، دسرها، تنقلات و غذاهای سنتی جایگاه ویژه ای دارند.
صرف نظر از شیرینی های یزد که در واقع سوغات اصلی این شهر به شمار می روند، در یزد خوراکی هایی وجود دارد که شاید به جز این شهر در دیگر مناطق کشور وجود نداشته باشد.
شیرینی ها، غذاها، انواع آش ها، دسرها و حتی محصولات کشاورزی در یزد وجود دارد که نظیر آن به طور قطع در هیچ نقطه دیگر از کشور وجود ندارد و اگر هم باشد، سبک و سیاق خود را برای تهیه دارد.
در این گزارش بخشی از خوراکی های معروفی که به نام یزد ثبت شده و البته بخشی از آن از سوغات یزد به شمار می رود، معرفی می شوند تا شاید جاذبه ای جدید برای سفر به یزد برای علاقمندان به خوراکی های محلی ایجاد شود.
شیرینی های یزدی که شهرت ویژه خود را دارند اما معرفی آنها خالی از لطف نیست و جزئیات بهتری از این شیرینی ها در دسترس قرار می دهد.
یکی از معروف ترین شیرینی هایی که در همه جای کشور، نام یزد به دنبال آن است، «کیک یزدی» است اما واقعیت این است که کیک یزدی واقعی آنچه در شهرهای دیگر عرصه می شود، نیست و تنها شاید شباهتی میان کیک یزدی شهرهای دیگر با کیک یزدی اصیل باشد.
یک بار چشیدن طعم کیک یزدی اصیل به طور قطع تفاوت میان کیک یزدیهای غیرواقعی و کیک یزدی اصیل را برای همه مشخص خواهد کرد.
«قطاب» که این روزها به واسطه حضور گردشگران خارجی دیگر شیرینی جهانی یزد شده، ترکیباتی از مغزهای مختلف است که در داخل یک بقچه خمیری شکل پیچیده شده و شکل دست پیچ آن اصیل و بیضی شکل و انواع دستگاهی آن، گرد و کوچکتر است که این شیرینی با پودر قند و یا بدون پودر قند سرو می شود و به تازگی نیز شیرین کننده های گیاهی در برخی کارگاه های شیرینی پزی یزد جایگزین شکر در این شیرینی شده است.
«باقلوا» نیز نوعی دیگر از شیرینی های معروف یزد است البته اغلب غیربومی ها، لوزهای رنگی را نیز به نام باقلوا می شناسند در حالی که باقلوا تقریبا قهوه ای رنگ است و لوزهای رنگی دیگر، در واقع توسط مردم بومی یزد به نام لوزهای بادام، لوز نارگیل، لوز پسته، لوز زعفران و ... شناخته می شوند و یکی از مقوی ترین خوراکی های یزدی به شمار می رود.
«پشمک» نیز از قدیمی ترین نوع شیرینی های یزدی است و گرچه انواع آن در شهرهای دیگر وجود دارد، اما پشمک یزدی طعم و البته شکلی متفاوت دارد.
«نان منقا» در واقع همان شیرینی است که در دیگر شهرها به نام نان پنجره ای شهرت دارد اما در یزد از آنجا که اغلب با روغن کنجد سرخ می شود، طعمی متفاوت دارد و اصالت این شیرینی بیشتر در نامگذاری آن است و این مورد خاص با نان پنجره ای دیگر شهرها تفاوت چندانی ندارد.
«حاجی بادام» که علت نامگذاری آن به این نام مشخص نیست، شیرینی گرد و کوچک تو خالی است و طعمی شاید شبیه به برخی بیسکوییت ها داشته باشد و اندازه آن از یک فندق تا یک گردوی بزرگ متغیر است.
«سورک» نانی بسیار خوشمزه و شیرین است که این روزها در ایام پایانی سال بازار داغی دارد. این شیرینی منحصرا در خانه ها پخت می شود و در هیچ مغازه ای در یزد نمی توان اثری از سورک یافت.
سورک را معمولا به عنوان یک شیرینی و نان در مراسم های یادبود اموات و به ویژه پنج شنبه های آخر سال طبخ می کنند. سورک در واقع خمیر نان معمولی است که در اندازه های مختلف از سایز یک کوکو تا اندازه یک نان تافتون چانه گیری می شود و در روغن کنجد سرخ می شود. روی این نان با تخم گشنیز، گیاهی که در یزد به «گل زردک» معروف است و سیاه دانه تزئین می شود و اندکی پودر قند نیز برای طعم گرفتن روی آن می پاشند.
«فالوده یزدی» کلا با فالوده ای که به نام فالوده شیرازی معروف است، متفاوت است به نحوی که رشته های آن ضخیم تر و بسیار کوتاهتر از رشته های فالوده شیرازی است و باید با یخ فراوان و شیره مخصوص استفاده شود.
این شیره اغلب با عرقیات گیاهی، تخم شربتی، هل، گلاب و... و. سرو می شود و شیرینی و خنکی این فالوده آن را خوشمزه می کند در غیر این صورت ممکن است این فالوده به مذاق خیلی ها خوش نیاید.
«شولی» آش مطلوب یزدی هاست که هر کس به نحوی آن را می پزد اما خوراک همه پیک نیک ها، سیزده به درها و عصرهای روزهای بهاری است.
سبزی اصلی شولی، اسفناج، برگ چغندر و شوید است که به تناسب فصل از یکی از موارد اسفناج یا برگ چغندر استفاده می شود و یزدیها خوردن آن را در روزهای عید بسیار مفید می دانند زیرا معتقدند می تواند مضرات آجیل و شیرینی را تا حد زیادی از بین ببرد.
این آش خوشمزه در هر منطقه با سبک و سیاق خاص تهیه می شود و عده ای آن را ساده با سبزی های یاد شده و عدس طبخ می کنند و با چاشنی سرکه مصرف می کنند و عده ای دیگر نیز از حبوبات سبک و آبغوره به عنوان چاشنی آن استفاده می کنند و گاهی نیز برای افراد سرماخورده از شغلم درون آن استفاده می شود که این نوع شولی به شولی شلغم معروف است.
«نان خشک یزدی» نانی بسیار خوشمزه و محلی است که پس از طبخ در تنور، بین چهار تا هشت ساعت کنار تنور نگاه داشته می شود تا با حرارت تنور به تدریج خشک شود. روی این نان با تخم گشنیز، کنجد، سیاهدانه، زیره و برخی ادویه های دیگر تزئین می شود که طعم خوشایندی نیز به آن می دهد.
ماندگاری این نان بسیار بالاست و از گذشته های دور به خاطر اقلیم سخت یزد، این نوع نان طبخ می شد و شاید تا ماه ها در شرایط سخت مورد استفاده قرار می گرفت. گرچه این نان را با آبگوشت و ... سرو می کنند اما این نان با غذاهای سرد مثل آبدوغ، ماست و خیار و لبنیات طعمی دلپذیرتر دارد.
«قیمه یزدی» نیز از غذاهای خوشمزه یزدی است که به جای لپه در آن از نخود استفاده می کنند به نحوی که نخود را به خوبی می خیسانند و سپس پوسته روی آن را می گیرند و نخود را به دولپه تقسیم کرده و از آن به عنوان لپه قیمه استفاده می کنند.
قیمه یزدی غلیط تر از قیمه های معمولی است و گوشت معمولا در آن له تر است و ادویه های خاصی که به این قیمه می زنند، طعم آن را بسیار متفاوت و خوشمزه کرده است.
برخی خوراکی های دیگر یزد نیز منحصر به این استان است که شاید تشریح همه آنها در این گزارش نگنجد اما به طور قطع در هیچ کجای ایران، کدویی به نام «کدو گرک» که داروی شفابخش سرما خوردگی است، «آش گندم» که اغلب در عزاداری های امام حسین (ع) تهیه می شود، ارده، بادمجان سفید ابرکوه، عرقیات گیاهی خاص و ... را نتوان یافت.
گزارش: نیره شفیعی پور
نظر شما