تخم گذاری لاک پشتها در سواحل قشم/ حرکت بر لبه پرتگاه انقراض

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از شگفت انگیزترین گونه های لاک پشت دریایی، لاک پشت پوزه عقابی است که هر سال ماده این جانور برای تخم ریزی به همان ساحلی می آید که در آن زاده شده است.

فصل تخم گذاری این لاک پشت ها، بهانه ای شده برای خبرنگار مهر تا به چرخه زندگی، وضعیت زیستی بقای این جانور بپردازد.

مدیرکل محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم در گفتگو با مهر در مورد این گونه از لاک پشت ها گفت: یکی از شگفت انگیزترین گونه های لاک پشت دریایی که در فصل تخم گذاری صحنه های بی بدیلی را در برابر چشم مخاطبان قرار می دهد، لاک پشت های پوزه عقابی هستند.

سید محمد هاشم داخته ادامه داد: زمان تخم گذاری این لاک پشت ها اواخر بهمن ماه تا پایان ارديبهشت در روستای شیب دراز جزیره قشم است.

لاک پشت پوزه عقابی در لیست قرمز انقراض

وی اظهار کرد: لاك پشت پوزه عقابی در ليست قرمز IUCN به عنوان گونه به شدت در خطر انقراض قرار دارد و اجرای برنامه های حفاظتی از آنها در تمامی دنیا الزامیست.

داخته ادامه داد: از سال ۱۳۸۱ هر ساله پروژه های حفاظتی در اين منطقه توسط محيط زيست سازمان منطقه آزاد قشم، همکاری جامعه محلی و حمایت بخش تسهیلات برنامه توسعه سازمان ملل GEF/SGP انجام مي گيرد.

مدیرکل محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم با تاکید بر اهمیت برنامه های حفاظت از این گونه لاک پشت ها، اضافه کرد: تخم های این جانور توسط پرسنل حفاظت سایت لاک پشت ها جمع آوری و به محل مناسبی به منظور حفاظت در ساحل منتقل می شود.

وی ادامه داد: بچه لاک پشت ها معمولا از اواخر خرداد ماه سر از تخم بر می آورند و سپس توسط پرسنل سایت لاک پشت ها در دریا رهاسازی می شوند. 

به گفته داخته از آنجايی كه شغل اكثريت مردم جزيره قشم به نوعی در ارتباط با دريا است، از ديرباز مردمان اين سرزمين نسبت به حفظ ذخاير آبزی و مناطق دريايی احساس مسئوليت داشته و همواره در حفظ آن كوشيده‌اند.

طی ۱۲ سال گذشته همزمان با اجرا پروژه حفاظت از لا‌پشت‌های دريايی در سواحل شيب دراز با كمك جامعه محلی  و همچنين آموزش‌های علمی در اين خصوص، مردم نسبت به اين منابع خدادادی و اهميت آن بيشتر واقف شده‌اند

داخته بیان کرد: طی ۱۲ سال گذشته همزمان با اجرا پروژه حفاظت از لا‌پشت‌های دريايی در سواحل شيب دراز با كمك جامعه محلی  و همچنين آموزش‌های علمی در اين خصوص، مردم نسبت به اين منابع خدادادی و اهميت آن بيشتر واقف شده‌اند.

وی گفت: هم اکنون پروژه حفاظت از لاكپشت های عقابی يكی از پروژه‌های موفق حفاظتی در سطح بين‌المللی است و امروز به واسطه آن فعاليت‌های گردشگری گسترده در روستای شيب‌دراز انجام می گيرد.

داخته با اشاره به فصل بهار و حضور فراوان گردشگران در جزیره قشم، اضافه کرد: از مسافران قشم تقاضا داریم با رعایت ضوابط سایت لاک پشت ها، با پرسنل مستقر در سایت همکاری نمایند و بدین صورت هم از بازدید خود لذت برده و هم در حفظ این گونه ارزشمند از این جانوران، تلاش کنند.

مدیر سابق پروژه اکوتوریسم روستای شیب دراز در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح نحوه تخم گذاری این لاک پشت ها، اظهارداشت: تخم گذاری لاکپشت های پوزه عقابی شب هنگام صورت می گیرد و لاک پشت های نر در طول زندگی هرگز به ساحل نمی آیند اما ماده این جانوران پس از رسیدن به سن بلوغ (معمولا پس از ۳۰ سالگی) برای تخم گذاری به همان ساحلی می آیند که در آن زاده شده اند.

نیما آذری ادامه داد: ساحل ماسه ای دانه درشت و آرام مکانی امن برای تخم گذاری است و لاک پشت مادر پس از بررسی ساحل و یافتن مکان مناسب چاله ای به عمق حدود ۵۰ سانتی متر می کند و تخم های خود را که تعداد آنها تا ۱۲۰ عدد هم می رسد در آن قرار می دهد.

تخم حیوان در معرض انقراض سر سفره بومیها

وی بیان کرد: هر لاک پشت در فصل تخم گذاری حدود سه بار وارد ساحل می شود و اقدام به تخم گذاری می کند؛ نوزاد ها پس از حدود ۴۵ تا ۷۵ روز از تخم بیرون می آیندو وزن آن ها کمتر از ۲۰ گرم و طول بدنشان پنج سانتی متر است.

عوامل متعددی چون تخریب زیستگاه این جانوران و استفاده ساکنان جزیره از تخم این لاک پشت ها به عنوان منبع غذایی موجب شده حیات لاک پشت های پوزه عقابی بیش از پیش در معرض آسیب قرار بگیرد

آذری با برشمردن عوامل تهدید کننده بقای این جانداران، عنوان کرد: عوامل متعددی چون تخریب زیستگاه این جانوران و استفاده ساکنان جزیره از تخم این لاک پشت ها به عنوان منبع غذایی موجب شده حیات لاک پشت های پوزه عقابی بیش از پیش در معرض آسیب قرار بگیرد.

وی ادامه داد: از دیگر تهدیدهای این جانور پرستوهای دریایی، کاکایی ها، حواصیل و حتی خرچنگ ها هستند که تا رسیدن آن ها به دریا در کمین شان نشسته اند تا از آن ها تغذیه کنند. بچه لاک پشت ها بی دفاع ترین نوزادان جانوران دریایی هستند. تخمین زده شده که تنها یک درصد از آن ها به سن بلوغ می رسند.

مدیر سابق پروژه اکوتوریسم روستای شیب دراز گفت: باتوجه به اینکه این لاکپشت ها به علت نرمی و جنس مناسب ماسه های ساحل شیب دراز، این ساحل را برای تخم گذاری انتخاب می کنند، برای حفظ شرایط طبیعی ساحل رعایت تذکرات مسئولین، حفظ نظافت و شنا نکردن در این ساحل از اهمیت بالایی برخودار است.

به گفته آذری؛ همچنین از آن جایی که پدیده تخم گذاری در ساعت های مختلف شب اتفاق می افتد و این گونه برای تخم گذاری به احساس امنیت نیاز دارد، ضروریست گردشگران در حین حرکت به سمت ساحل سکوت و آرامش روستا را حفظ کنند.

گزارش: لیلا حمزه خیرآبادی