آغاز سفر خاورمیانه ای اولاند/ تسلیحات فرانسوی در راه خلیج فارس

گروه بین الملل - عبدالحمید بیاتی: «فرانسوا اولاند» امروز دوشنبه به دوحه سفر کرده و پس از آن برای دیدار با «ملک سلمان» پادشاه عربستان، به ریاض می رود. اولاند در سفر به قطر قرارداد فروش جنگنده به این کشور را نهایی می کند. 

این سفر حامل خبری خوش برای شرکت سازنده جنگنده های رافائل است چون اولاند در دیدار با مقامات قطری قرارداد هفت میلیارد دلاری فروش جنگنده به دوحه را نهایی می کند. نهایی شدن این قرارداد یک موفقیت بزرگ برای سازنده جنگنده های رافائل محسوب می شود چون این شرکت در سال های گذشته توفیق چندانی در جذب مشتریان خارجی نداشته است. 

سفر به ریاض بنا به دعوت ملک سلمان انجام می شود و اولاند قرار است در نشست کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس شرکت کند. در حقیقت اولاند اولین رهبر غربی است که در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت می کند. 

رویاهای الیزه در خاورمیانه

طی ماه های اخیر فرانسه دیپلماسی فعالی را در خاورمیانه در پیش گرفته است. این دیپلماسی فعال درقالب ابتکاراتی از سوی این کشور جلوه گر شده است. پیوندهای سنتی فرانسه با خاورمیانه و استفاده از خلا ناشی از رکود در تحرکات سیاست خارجی آمریکا در منطقه سبب شده تا بار دیگر فرانسه در پی نقش آفرینی بیشتر در این منطقه حساس جهان برآید. 

سفر  اولاند به قطر و عربستان در حالی انجام می شود که قرار است دو هفته دیگر رهبران کشورهای عربی به آمریکا سفر کرده و در نشستی با «باراک اوباما» رئیس جمور آمریکا شرکت کنند. 

تلاش فرانسه برای افزایش روابط خود با کشورهای عرب خلیج فارس در حالی انجام می شود که عربستان به عنوان سردمدار این کشورها از مدت ها قبل یعنی زمان وقوع بیداری اسلامی و سرنگون شدن «حسنی مبارک» در مصر، با آمریکا وارد نوعی تنش پنهان شده و اکنون نیز تلاش واشنگتن برای به نتیجه رساندن مذاکرات هسته ای با ایران موجب شده تا اختلافات ریاض با آمریکا بیشتر شود. 

در همین رابطه رویترز در گزارشی که در روز جمعه منتشر شد نوشته بود: «سرسختی فرانسه در مذاکرات هسته ای ایران و همراهی آن با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در مورد بحران های منطقه ای موجب به وجود آمدن راه های استراتژیک جدیدی در خاورمیانه شده است؛ راه هایی که با سفر «فرانسوا اولاند» رئیس جمهور فرانسه، به منطقه در هفته جاری قدرتمندتر شده و فضایی مناسبی را برای پاریس ایجاد می کند.» 

در واقع از سال ۲۰۱۲ میلادی یعنی زمان به قدرت رسیدن اولاند، فرانسه رویکرد جدیدی را در خاورمیانه آغاز کرد و وقتی خبر توافق قطر و فرانسه برای خرید جنگنده های رافائل به ارزش هفت میلیارد دلار منتشر شد این رویکرد قدرت خود را نشان داد. 

علاوه بر این موارد آمریکا از سال ۲۰۱۰ میلادی استراتژی نظامی خود را بر پایه تمرکز بر آسیا پایه ریزی کرده از همین رو طبیعی است که دیگر آن تمرکز گذشته را بر خاورمیانه نداشته باشد از همین رو فرانسه فرصتی مناسب پیدا کرده تا جای خالی آمریکا را در این منطقه پر کند از همین رو به نظر می رسد که مخالفت ها و سنگ اندازی های پاریس در مذاکرات هسته ای نیز در همین راستا و برای پیدا کردن مشتریان بیشتر برای تولیدات نظامی فرانسه انجام می شود. 

همانطور که اشاره شد اولاند در شرایطی به منطقه سفر می کند که رهبران عرب منطقه قرار است ده روز دیگر برای دیدار با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به واشنگتن سفر کنند. فرانسوا آیزبرگ مقام دفاعی سابق و مشاور ویژه در بنیاد پژوهش های راهبردی پاریس گفت: «معروف است که فرانسه در مذاکرات با ایران نسبت به آمریکایی ها موضعی سختگیرانه تر دارد و این امر باعث رضایت عربستانی ها می شود.»

وی گفت «فرانسه نشان داده است که یک طرح منطقه ای دارد و از این ظرفیت نیز برخوردار است که در زمان و مکان مورد نیاز اقدام کند. قصد فرانسه این نیست که آمریکا را دور بزند بلکه می خواهد به واشنگتن یادآوری کند که آمریکا در دنیا تنها نیست.»

زرادخانه های همیشه تشنه

بدون شک یکی از دلایل اصلی افزایش حضور فرانسه در خاورماینه فروش بیشتر تسلیحات به کشورهای عربی بویژه اعراب حاشبه خلیج فارس است و از همین رو است که بحران گروه هایی همچون داعش، القاعده، طالبان و دیگر گروه های افراطی هیچگاه در خاورمیانه به پایان نمی رسند و قدرت های غربی همواره ایران را به عنوان یک تهدید بالقوه برای کشورهای عربی توصیف می کنند تا از این طریق آنها را متقاعد به خرید بیشتر تسلیحات کنند. 

در طول سال گذشته، پاریس قراردادهایی نظامی به ارزش بیش از پانزده میلیارد دلار با کشورهای منطقه امضا کرده است. مقامات اعلام کردند در نشست ریاض، گفتگوهای دوجانبه بیشتری میان فرانسه و کشورهای مختلف درباره روابط تجاری صورت خواهد گرفتتغییر سیاست های فرانسه به سمت کشورهای منطقه خلیج فارس در دوره ریاست جمهوری نیکلا سارکوزی رئیس جمهور سابق آغاز شد و در دوره اولاند نیز به بار نشست. در طول سال گذشته، پاریس قراردادهایی نظامی به ارزش بیش از پانزده میلیارد دلار با کشورهای منطقه امضا کرده است. مقامات اعلام کردند در نشست ریاض، گفتگوهای دوجانبه بیشتری میان فرانسه و کشورهای مختلف درباره روابط تجاری صورت خواهد گرفت.

اریک تراپیه مدیر ارشد شرکت داسو فرانسه که سازنده هواپیماهای رافال است گفت :«دوستان آمریکایی ما رقبایی سرسخت هستند و دیپلماسی بسیار موثری دارند ولی فرانسه ارائه کننده یک دیپلماسی آلترناتیو است.» وی گفت گفتگوهایی با برخی کشورهای منطقه خلیج فارس برای فروش جت های جنگنده صورت گرفته است.

تنش های خاور میانه، بی ثباتی در شرق اوکراین و نگرانی ها در آسیا به خاطر تهدیدات مرزی منطقه ای و افزایش قدرت نظامی چین، بهانه خوبی را برای شرکت های تسلیحاتی غربی فراهم آورده تا به رقابت تسلیحاتی در جهان دامن بزنند.

رسانه های خبری فرانسه نیز گزارش دادند که جنگنده های یورو فایتر و اف ۱۸ مهمترین رقبای جنگنده های رافائل برای عقد یک قرارداد احتمالی با دولت کویت به شمار می رود. کویت قصد دارد برای تقویت نیروی هوایی خود ۲۸ فروند جنگنده خریداری کند.

هند نیز ۳ سال پیش تصمیم گرفت تا جنگنده های رافائل را از فرانسه خریداری کند ولی این قرارداد هنوز نهایی نشده است. قاهره نیز در حالی قرارداد ۵.۲ میلیارد یورویی خریداری سلاح از فرانسه را امضا کرده است که امیدوار است قدرت نظامی خود را با توجه به تشدید درگیری ها در لیبی، افزایش دهد.

رسانه های خبری مصر اعلام کردند که این قرارداد نظامی شامل خریداری ۲۴ فروند هواپیمای جنگنده رافائل، یک فروند کشتی چند منظوره و سیستم های موشکی هوا به هوا است.

به هر حال به نظر می رسد، باتوجه به تحولات یمن، ليبی و اردن می توان گفت غرب دركنار برجسته سازی تهدید داعش و اعلام استمرار حیات آن، تا سه سال آینده سعی در ایجاد رقابت برای فروش سلاح به كشورهای ديگر داشته و بر این اساس، درحال تقويت طرف‌های درگير جنگ هستند.

گزارش از عبدالحمید بیاتی