بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور ۳۷ / مازندران

 این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.

به گزارش خبرنگار مهر معضل حاشیه نشینی یكی از معضلاتی است كه امروزه شهرهای مختلف با آن دست به گریبان هستند و مهاجرت روستاییان به شهرها و اقامت در حاشیه شهرها و بسنده كردن به حداقل های زندگی، عدم امكانات و اشتغال مناسب برای افراد بی بضاعت، بی پولی و بیكاری از جمله عوامل تشدید كننده این معضل است كه نیازمند تلاش مسئولین و فرهنگ سازی مناسب در این رابطه است.

فرماندار قائم شهر در خصوص حاشیه نشینان در این شهرستان گفت: در این گروه دو دسته در شهرستان بودند که در گذشته سمنادشت بر اساس مصوبات شورای تامین منطقه تخریب و پاکسازی شد و یک گروه در پشت سه راه کنسرو در زمان مدیریت بنده جمع آوری، تخریب صورت گرفت.

مهدی محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: تنها یک واحد مسکونی این افراد در سه راه کنسرو هنوز پابرجاست که شهرداری بدنبال تخریب آن است.

وی با اشاره به اینکه یکسری از این افراد در نقاط مختلف شهر حضور داشتند، اظهارداشت: این افراد در نقاط مختلف شهر به تکدی گری مشغول بودند که با کمک نیروی انتظامی و بهزیستی آنها را جمع آوری کردیم.

فرماندار قائم شهر خاطرنشان کرد: در قائم شهر چیزی بنام حاشیه نشین نداریم و در گذشته این افراد در قائم شهر زندگی می کردند اما در چندسال اخیر این مناطق تخریب و پاکسازی شدند.

 مطالعات توانمندسازی شهرهای آمل و نکا در دست بررسی

از سوی دیگر تهیه برنامه توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی یکی از سیاستها و برنامه‌های شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران است و هم اکنون برنامه توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی ساری پس از بررسی به تصویب رسید و مطالعات توانمندسازی شهرهای آمل و نکا انجام و در دست بررسی برای تصویب نهایی است.

مدیرعامل شرکت عمران‌ و مسکن سازان مازندران از تهیه و تدوین برنامه توانمندسازی شهرهای بابل، قائم شهر و سایر سکونتگاه های غیررسمی مازندران خبر داد. 

مهدی حدادیان درباره روند تصویب برنامه توانمندسازی محله عباس‌آباد نکا افزود: پنج جلسه ستاد شهرستان برای تدوین برنامه توانمندسازی محله عباس‌آباد نکا برگزار شد که در اواخر سال ۹۰  این برنامه تهیه و پس از بررسی به تصویب ستاد نکا رسید و برنامه توانمندسازی عباس‌آباد نکا در ستاد استانی توانمند‌ سازی حاشیه‌نشینی به تصویب رسید.

مدیرعامل شرکت عمران و مسکن‌ سازان مازندران درباره وضعیت اجتماعی عباس‌آباد نکا گفت: محله عباس‌آباد نکا ۲.۸  هکتار مساحت و هزار و ۱۵۰ نفر جمعیت دارد که به لحاظ برخی نارسایی‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مشکلات عدیده‌ای را برای شهر نکا بوجود آورد.

این مسئول ادامه داد: عباس‌آباد نکا از جمله مناطق بسیار مسئله‌ دار این شهر بوده که اکثر ساکنان آن به مشاغل کاذب، غیررسمی و غیرقانونی همچون تکدی‌گری و فروش مواد مخدر مشغول‌‌ بوده که موجب بروز معضلات متعددی برای سایر مناطق شهری شده است.

سكونتگاه های غیررسمی با توجه به گسیختگی و تركیب نامناسب روابط اجتماعی و مشكلات اقتصادی، بستری نامناسب برای وضع موجود و آینده شهرها هستند.

حدادیان افزود: سكونتگاههای غیررسمی با توجه به گسیختگی و تركیب نامناسب روابط اجتماعی و مشكلات اقتصادی، بستری نامناسب برای وضع موجود و آینده شهرها می باشند، لذا  ضرورت دارد نسبت به ساماندهی این مناطق از شهرها بویژه شهر قائمشهر اقدام فوری صورت گیرد.

وی مساحت سکونتگاههای غیررسمی شهر قائمشهر را برابر۴۳۰هکتار بیان کرد و گفت: با احتساب۴۰۰هکتار بافت فرسوده مساحتی بالغ بر۸۳۰هکتار از شهر قائمشهر که حدود ۳۰ درصد از شهر را شامل می شود را تشکیل می دهد.

مدیرعامل شرکت عمران و مسکن سازان استان مازندران افزود: در سکونتگاه های غیررسمی  قائمشهر جمعیتی بیش از ۲۳ هزار نفر زندگی می کنند که توجه به تامین خدمات مورد نیاز اولیه شهروندان ساکن در این محله ها و مناطق شهری را برای مسئولین شهرستان دو چندان می کند.

حاشیه نشینی به معنای حلبی آباد نداریم

در عین حال علی شادمان مدیرکل دفتر اجتماعی و فرهنگی استانداری مازندران نیز در گفتگو با خبر نگار مهر درخصوص حاشیه نشینی در مازندران اظهار داشت: در استان مازندران حاشیه نشینی به معنای حلبی آباد نداریم بلکه سکونتگاههای غیر رسمی تعریفی است که در مازندران برای این گونه حاشیه نشینی ارائه می شود.

مدیر کل دفتر اجتماعی استانداری گفت :تعریف  حاشیه نشینی در جامعه شناسی به مهاجرتهایی که به نوع معیشت و مهاجرت بستگی دارد گفته می شود که با سکونتگاههای غیر رسمی  در مازندران بسیار متفاوت است. 

وی با بیان این که در مازندران ۱۱منطقه آلوده وجود دارد افزود:در این مناطق نوع سکونتگاهها و فضای ساختمانی  به نحوی است که به دلیل آسیب پذیر بودن دستگاههای اجرایی باید خدمات دهی کنند.

شادمان خدمات دهی اورژانس اجتماعی بهزیستی در زمینه مشاوره و آموزش مورد نیاز برای توانمند سازی  افراد را از خدمات سازمان بهزیستی در این مناطق برشمرد.

مدیر کل دفتر اجتماعی استانداری مازندران خاطر نشان کرد: علوم پزشکی هم در مناطق پر خطر سرویسهای لازم بهداشتی را برای جلوگیری از آلودگیهای احتمالی ارائه می دهد.

وی  شهرستانهای چالوس نوشهر بهشهر بابلسر تنکابن و قائمشهررا، سکونتگاههای غیر رسمی برشمردو گفت: سازمان بهزیستی این مناطق را تحت پوشش قرار داده و خدمات مورد نیاز را ارائه می دهد.

شادمان بیکاری، بی سوادی، اعتیاد، تکدی گری، همسر ازاری، بی سرپرستی زنان و...  از تبعات مناطق و سکونتگاههای حاشیه نشین برشمرد.

وی تعداد افراد ساکناین مناطق را حدود ۵ هزار تا اعلام  کرد و افزود:در کلیه این  مناطق آمارها با توجه به دستگاههای خدمات دهنده تفاوت دارد.

با اینکه متولیان امر وجود حاشیه نشینی در مازندران را رد می کنند اما به گفته قاسم جان بابایی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران، حاشیه نشینی از مشکلات استان مازندران است که تبعات و پیامدهای خاص خود را داراست و در این راستا ۱۲۰ هزار نفر در استان بصورت حاشیه نشینی بسر می برند.

قاسم جان بابایی اضافه کرد: در مازندران نیز حاشیه نشینی وجود دارد و در برخی مناطق از امکانات لازم برخوردار نیستند،  در استان ۱۲۰ هزار نفر بصورت حاشیه نشین سکونت دارند که برای این مناطق پایگاههای بهداشتی طراحی شده و در این راستا آمادگی حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی داریم.

به گزارش مهر، طبق آمار، ۶۴۱ هکتار از مساحت سه هزار هکتاری شهرستان ساری، ۳۴۷ هکتار از مساحت ۲۷۰۰ هکتاری قائمشهر، ۴۲۰ هکتار ار مساحت شهری بابل، ۱۵۹ هکتار از مساحت آمل، ۱۷۰ هکتار از مساحت شهری چالوس،   ۱۰۷ هکتار از مساحت شهر نوشهر، ۸۰ هکتار از مساحت شهر تنکابن و... و. در استان مازندران فرسوده است که نیاز مبرم به نوسازی دارد.

در كنار فرهنگ سازی جلوگیری از حاشیه نشینی بعنوان یكی از مهمترین عوامل رفع این معضل، ایجاد اشتغال در مناطق روستایی، افزایش ماندگاری در روستاها، افزایش بهداشت، فراگیر كردن آموزش، فراهم كردن شرایط مهاجرت معكوس، فرهنگ سازی، استفاده از تیم های پژوهشی و بررسی میدانی از عوامل بحران زا می تواند تا حد بسیار بالایی از حاشیه نشینی پیشگیری كند.