خبرگزاري "مهر" - گروه دين و انديشه : فقه جزايي و جنايي اماميه اگر چه از پشتوانه نظري و سندي و رويه عملي در دوره حكومتي پيامبر اكرم (ص) و امام علي (ع) برخوردار است ولي در مقايسه با فقه عبادي و معاملي آن از رشد و توسعه مناسبي برخوردار نبوده است.
مقايسه حجم مسائل ابواب عبادات و معاملات و ميزان كتابها و رساله هايي كه در اين زمينه نوشته شده است با حجم مسائل بابهاي حدود و قصاص و ديات و كتابهاي نوشته شده و در زمينه آن، نكته فوق را مبرهن مي سازد. البته علت اين امر را نه در بي توجهي فقها بلكه در بي رغبتي ايشان در اثر شرايط و اوضاع و احوالي كه بر جهان اسلام رفته بايد جستجو كرد.
از يك سو حكومتها مايل نبودند كه در مباحث جزايي به فقه گردن نهند چرا كه لازمه آن تحديد قدرت آنها و جلوگيري از خودكامگي و تجاوز ايشان بر اموال و اعراض و نفوس مردم بوده و از سوي ديگر فقه اماميه به علت نامشروع قلمداد نمودن حكومتها و تلقي كردن حاكمان و زمامداران به عنوان حكام جور و طاغوت، از مداخله در امور جزايي و جنايي كه به پشتوانه قدرت حكومتها نياز وافر دارد، خودداري نمودند.
به گزارش "مهر"، كتاب " قواعد فقه ديات، مطالعه تطبيقي در مذاهب اسلامي " اولين پژوهش جدي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در زمينه فقه است. كتاب حاضر نه تنها باب ديات را از منظر فقه اماميه كاويده است، بلكه اين قواعد را از منظر فقه اهل سنت نيز مورد كنكاش و بررسي قرار داده است چرا كه در اين زمينه در فقه اهل سنت نيز با فقر منبع و كتاب مواجه هستيم و از سوي ديگر ابعاد مختلف ديات را در نگاه تطبيقي بهتر مي توان دريافت.
مولف در مقددمه كتاب چنين نگاشته است: نا گفته روشن است كه فقه جزايي و جنايي رشدي مناسب خود را پيدا نكرده است. مقايسه حجم مسائل ابواب عبادات و معاملات با ابواب حدود و قصاص و ديات به خوبي اين نكته را روشن مي سازد. به همين علت آنقدر كه در زمينه قواعد عبادي و معاملي كتاب و رساله نوشته شده است، درباره قواعد فقه جزايي و جنايي با فقر كتاب و رساله هم دردفقه اماميه و هم درفقه اهل سنت مواجه ايم.
كتاب حاضر از هشت فصل تشكيل شده است : كليات، قاعده ديه اعضاء، قاعده ديه فلج كردن اعضاء، قاعده ديه از بين بردن عضو فلج، قادع ارش و حكومت، قاعده معاقله ديه زن و مرد تا ثلث ديه كامل، قاعده ديه ثبوت در صورت عدم امكان قصاص، قاعده تداخل ديات.
كتاب قواعد فقه ديات، مطالعه تطبيقي در مذاهب اسلامي از سوي دبيرخانه دين پژوهان كشور به عنوان پژوهش برتر حوزه دين انتخاب شده است.
نظر شما