نگرانی درباره شأن مکان‌های هنری/ با هنر تجارت نکنید

خبرگزاری مهر - گروه هنر: دور از واقعیت نیست اگر دو مجموعه تالار وحدت و تئاتر شهر را دو نماد مهم هنر پایتخت ایران بدانیم چون در بیش از سه دهه اخیر بهترین و شاخص ترین هنرمندان کشورمان در این دو مجموعه آثار مطرح هنری خود را روی صحنه برده اند که البته تالار وحدت در این میان میزبان اجراهای موسیقایی نیز بوده است.

از تعدادی از مراسم های بزرگ هنری که باز هم به میزبانی این دو مرکز برگزار شده اند، بگذریم اما آنچه موضوع این گزارش است کیفیت آثار هنری است که در مراکز مطرح هنری به ویژه تالار وحدت روی صحنه می رود و اینکه چه افرادی با چه سابقه فرهنگی مجوز روی صحنه بردن آثارشان را در مجموعه هایی از این دست، می گیرند.

کیفیت آثاری که در تالار وحدت اجرا می شوند از زمانی به موضوعی بحث برانگیز تبدیل شد که معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت این مرکز را به بنیاد رودکی واگذار کرد و مساله نیمه خصوصی بودن این بنیاد باعث شد مسایل اقتصادی کم‌کم بر مسایل هنری سیطره پیدا کند و  این مساله به جایی رسیده است که این روزها حرف‌هایی چون لزوم تامین شبی ۵ میلیون تومان هزینه اجاره تالار وحدت توسط گروه های اجراکننده به گوش می رسد و از سوی دیگر گفته می شود اولویت اجرای گروه های موسیقایی و تئاتری بر اساس میزان و تضمین فروش تعیین می شود.

اجرای گروه های موسیقی پاپ در تالار وحدت که در چند هفته اخیر پررنگ تر شده و همچنین بحث های جدی که به تازگی درباره اجرای یک نمایش که کارگردان جوان آن هیچ تجربه کارگردانی در کارنامه اش ندارد نیز باعث شده حجم انتقادها به عملکرد مدیران بنیاد رودکی و تالار وحدت بیشتر شود. حال خبرگزاری مهر این سوال را مطرح می کند که به راستی مجوز اجراهای هنری در نمادهای هنری کشور از تئاتر شهر گرفته تا تالار وحدت بر چه اساسی صادر می شود؟ معیارهای کیفی چگونه جای خود را به مسایل مالی داده اند؟ و چرا اساسا دولت به بهانه خصوصی سازی و واگذاری مسایل اقتصادی هنر به اهالی آن جایگاه مهم ترین مراکز فرهنگی کشور را مخدوش می کند؟

در این گزارش گفتگوهایی با افرادی چون کیوان ساکت، هادی مرزبان، عبدالحسین مختاباد، امیر دژاکام، حسین پارسایی، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران و علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم که هر یک از زاویه دید خود به مساله لزوم حفظ شان و جایگاه مراکز شاخص هنری پرداختند.

با ما در این گزارش همراه می شوید:

پر کردن سالن نمایش افتخار نیست

هادی مرزبان نویسنده و کارگردان تئاتر درباره سیاستی که به تازگی تالار وحدت در پیش گرفته و بر مبنای آن به هر گروه متقاضی که توانایی پرداخت هزینه سالن را داشته باشد اجازه اجرا می‌دهد، عنوان کرد: اجرایی کردن این سیاست از چند سال گذشته آغاز شد و مدیریت بنیاد رودکی و تالار وحدت این بدعت را در دولت قبل گذاشتند. در حال حاضر تالار وحدت به مکانی تبدیل شده که هر کس توانایی پرداخت پول بیشتری دارد، می تواند اثرش را در آنجا به صحنه ببرد. فراموش نکنید که تالار وحدت روزگاری کعبه آمال همه هنرمندان ما بود و ما الان فقط همین یک سالن را که شأن و منزلت بالایی دارد در اختیار داریم.

وی ادامه داد: نباید اجازه داد هر کس به هر قیمتی در این تالار کارش را به صحنه ببرد مگر اینکه از گذشته، سابقه و موقعیتی برخوردار باشد که همه تاییدش کنند. متاسفانه تالاری به این بزرگی و با عظمتی که باید مختص اجرای آثار فاخر باشد به اجراهایی اختصاص می یابد که شأن این تالار را زیر سوال می برند. بیشتر تماشاگران چنین اجراهایی مخاطب حرفه ای هنر نیستند و اکثرا نمی توانند شأن حضور در چنین تالاری را رعایت کنند.

کارگردان «تانگوی تخم مرغ داغ» یادآور شد: من بارها به دیدن کنسرت ها و نمایش های مختلف در این تالار رفته و خودم نیز نمایش های بسیاری را در آنجا روی صحنه برده ام اما متاسفانه در سال های اخیر شاهد بودم بسیاری از تماشاگران تلفن های همراهشان روشن است، فیلم و عکس می‌گیرند و حتی برخی هنگام اجرای موسیقی و یا نمایش مشغول بازی هستند. این امر نشان دهنده این است که چنین مخاطبانی تنها به قصد اینکه پُز حضور در تالار وحدت را بدهند به آنجا آمدند و هیچ تصوری از اجرا در چنین مکانی ندارند.

مرزبان ادامه داد: البته معتقدم که مشکل از تالار وحدت نیست چون آقای سعیدی پور مدیر تالار وحدت را می شناسم و می دانم که وی و همکارانش همگی همراه هنر هستند و در سال های اخیر خودشان به نوعی به هنرمند تبدیل شده اند. این سیاست متعلق به دوره های گذشته بوده و هنوز هم اجرا می شود اما امیدوارم آقای مرادخانی به این مساله توجه ویژه ای داشته باشد.

به گفته وی، مساله فقط تالار وحدت نیست و باید مکان های مطرح هنری کشور دارای جایگاه بالایی باشند و برای دادن اجرا چه تئاتر و چه موسیقی و حتی مراسم‌های مختلف این مساله را مدنظر قرار داد.

کارگردان نمایش «ملودی شهر بارانی» در پایان صحبت هایش متذکرشد: متاسفانه در یکی دو سال گذشته شاهد این بودیم که برخی با استفاده از هنرپیشه های شناخته شده سینما و با توجه به مناسباتی که با مدیران بالاتر دارند نمایششان را در تالارهایی فرهنگی که شان و مقام بالایی دارند به صحنه بردند اما امیدوارم شورایی تشکیل شود تا آثار هنرمندان پیشکسوت و اساتید این رشته را برای اجرا مورد بررسی قرار دهد تا هر کس نتواند به خودش اجازه دهد در مکانی همچون تالار وحدت یا تئاتر شهر نمایشش را به صحنه ببرد. اینکه فقط سالن نمایش را پر از مخاطب کنند افتخار نیست مهم این است که  آن اثر شأنیت اجرا در سالنی که برایش در نظر گرفته شده را دارد یا خیر.

تالار وحدت به هنرمندان فرهیخته تخفیف دهد

در همین زمینه کیوان ساکت آهنگساز و نوازنده موسیقی کشور نیز با تاکید بر اینکه باید اعتباری که مکان های هنری در طول سالیان به دست آورده اند حفظ شود، بیان کرد: در کشور ما تعداد تالارهایی که مخصوص اجرای موسیقی باشند و شانیت موسیقی را در نظر بگیرند زیاد نیست. اغلب تالارهایی که برای اجرای موسیقی در نظر گرفته می شوند شکوه و ابهت تالار وحدت را ندارند و اکثرا چند منظوره هستند و امکاناتی را که تالار وحدت می تواند در اختیار گروه های موسیقی قرار دهد، ندارند. تالار وحدت ساختار و مهندسی ویژه ای دارد و حضور در آن احساس غرور و شکوهی خاص را به مخاطب القا می کند. این احساس زمانی که موسیقی باشکوه و فاخری در آن اجرا می شود چند برابر می شود.

وی افزود: تالار وحدت بهترین مکانی است که می توان موسیقی ناب را که توسط هنرمندان متبحر و با ذوق تولید شده، شنید اما این تالار برای تامین مخارجش ناچار است از پیشنهادهای همه گروه ها استقبال کند اما معتقدم برای برون رفت از این اتفاق می توان راهکاری را که برج میلاد برای حل این مشکل در نظر گرفته است، امتحان کرد. از طریق این راهکار بیش از ۷۰ درصد به گروه های معتبری که قصد اجرا دارند تخفیف داده می شود و در عوض  گروه های تازه کار و کم تجربه باید قیمت بالاتری برای اجرا پرداخت کنند. به این ترتیب ممکن است بسیاری از گروه های جوان و کم تجربه از اجرا در جایی همچون تالار وحدت منصرف شود و به این ترتیب جا برای گروه های حرفه ای باز شود. به هر حال حمایت گروه های اصیل و حامی موسیقی ملی ایران در تمام کشورهای دنیا بر عهده شهرداری ها است.

این نوازنده باسابقه موسیقی ادامه داد: به عنوان نمونه ما یک شب در تالار وحدت کنسرتی را به صحنه بردیم و تمایل داشتیم یک شب دیگر نیز این اجرا ادامه پیدا کند اما قبل از ما یک گروه موسیقی تایلندی تالار را رزرو کرده بود بنابراین ما نتوانستیم بیش از یک شب برنامه باشکوهی را که مدت ها آن را تمرین کرده بودیم، اجرا کنیم. هرچند آقای جمالی مدیرعامل بنیاد رودکی و آقای سعیدی پور رییس تالار وحدت در این زمینه از هیچ همکاری دریغ نورزیدند.

تلاش برای ارتقای سطح سلیقه مردم

ساکت با اشاره به اینکه برای شنیدن موسیقی با کیفیت مخاطب باید آمادگی شنیداری داشته باشد، عنوان کرد: موسیقی ایرانی به دلیل ساختار ویژه خود نیاز به آمادگی شنیداری مخاطب دارد و این امر جز با حمایت رسانه های اجتماعی و متولیان موسیقی که بنیاد رودکی، انجمن موسیقی و دفتر موسیقی از جمله آنها هستند امکان پذیر نیست. البته در دو اجرای اخیر من بنیاد رودکی، دفتر موسیقی و انجمن موسیقی از هیچ نوع همیاری و همدلی و همکاری دریغ نورزیدند ولی بطور کلی اینجاست که نقش نهادی مانند شهرداری به میان می آید که بایستی با حمایت مالی از متولیان هنری در اشاعه فرهنگ پویا و مورد نیاز نسل جوان جامعه بکوشد.

وی با اشاره با حمایت هایی که نهادهای فرهنگی و شهرداری ها در دیگر کشورهای دنیا از هنرمندان می کنند، گفت: به هر جهت شهرداری ها و نهادهای فرهنگی دیگر می توانند با حمایت مالی از نهادهای فرهنگی در آشنا کردن مردم با موسیقی اصیل نقش داشته باشند. به این مفهوم که یا سالن ها را ارزان‌تر در اختیار گروه ها قرار دهند یا شرایط مناسب اجرا را برایشان فراهم کنند و به آنها حامی مالی معرفی کنند یا اینکه با پرداخت و تامین هزینه بلیت مخاطبان آنها را دعوت به دیدن آثار با اهمیت بکنند تا مخاطبان برای دیدن موسیقی فاخر دغدغه پول بلیت نداشته باشند. خود من بارها در شهر مسکو به دیدن کنسرت های موسیقی رفتم و در آنجا متوجه شدم که دولت به صورت مجانی مردم را با موسیقی با شکوه و با کیفیت هنری بالا آشنا می کند.

وی در پایان یادآور شد: هر جامعه ای که با هنر ارتباط تنگاتنگ تری داشته باشد مردمش از درک فرهنگی بیشتری برخوردار هستند و در آن جامعه بزه کمتر به چشم می خورد. نهایتا معتقدم که یکی از اهداف متولیان موسیقی و همچنین بنیاد رودکی که تالار وحدت زیرمجموعه آن قرار دارد این است در ترویج هنر ناب و اصیل بکوشد و سطح سلیقه مردم را ارتقا دهد.

نباید با هنر تجارت کرد

امیر دژاکام نویسنده و کارگردان تئاتر که تاکنون ۹ اثر نمایشی را در تالار وحدت به صحنه برده است نیز با اشاره به اینکه درآمدزایی و خودکفایی یکی از مسئولیت های مراکز فرهنگی سراسر کشور است، بیان کرد: یک اندیشه اصیل به این امر معتقد است که هنر باید درآمدزا باشد و بتواند دخل و خرجش را در بیاورد اما باید به این نکته نیز توجه شود که هنر باید برای تمام ملت درآمدزایی کند. به این صورت که درآمد هنر در طی گذشت سال ها به مردم منتقل می شود به این ترتیب مردمی که با فرهنگ و هنر عجین می شوند جنایت، بزه و ناهنجاری های اجتماعی را کمتر تجربه می کنند و به سمت معنویت و دموکراسی سوق داده می شود. در حقیقت دوری از ناهنجاری در سراسر جامعه درآمد یک اثر هنری است.

وی اضافه کرد: اما اگر این نوع اندیشه اقتصادی که از هر طریق باید دخل و خرج هنر را با هم مترادف کرد، مورد توجه نهادها و مراکز فرهنگی ما قرار گیرد به تمام ملت خیانت شده است. چون برای کسب درآمد بیشتر هر اثری با هر کیفیتی، اجازه اجرا در مکانی معتبر را پیدا می کند. غیر از بحث کیفی یک اجرا باید به این نکته نیز توجه کرد که  قشر وسیعی از مخاطبان توان خرید بلیت های ۸۰ و ۱۰۰ هزار تومانی نمایش ها و کنسرت های موسیقی را ندارند. آن موقع است که هنر مختص طبقه بورژوا می شود و آحاد مردم از هنر محروم شده و هنر برایشان تبدیل به یک کالای لوکس می شود.

این بازیگر گفت: نباید با هنر تجارت کرد. البته ایرادی ندارد که هنر تجاری داشته باشیم اما هیچ کس این نسخه را برای تمام مراکز فرهنگی کشور نمی پیچید. اگر هر طور شده درآمد مراکز فرهنگی تامین شود دیگر هنر ناب و مخاطب فهمیده و متفکر از بین می رود. متاسفانه در حال حاضر تالار بااهمیتی همچون تالار وحدت شبیه به چلوکبابی شده است. من از نمایندگان مجلس این سوال را می پرسم که اگر قرار است تالار وحدت به هر طریق درآمدزا شود چرا آن را به یک مجتمع تجاری تبدیل نمی کنند. اگر قرار است به هر قیمتی دخل و خرج یک تالار در بیاید چرا آنجا را تبدیل به تالار عروسی نمی کنند آن وقت دیگر مشکلی برای تامین مخاطب ندارند اما دیگر شاهد اجرای بزرگان تئاتر و فرهیختگان موسیقی در آنجا نخواهیم بود.

ماهیت وجودی یک مکان فرهنگی قابل تغییر نیست

وی درباره اینکه مدیران تالار وحدت معتقدند این مکان تبدیل به تالاری نیمه خصوصی شده است، گفت: اینکه می گویند تالار وحدت به مکانی نیمه خصوصی تبدیل شده شبیه به شوخی است چون این مکان کاملا تحت نظر مدیران دولتی قرار دارد و مدیران فعلی نیز اجراکننده دستورات مدیران بالادستی هستند. معتقدم برای اینکه مراکز فرهنگی ما به جای کاسبی کار هنری انجام دهند، راهکار وجود دارد.

کارگردان «عروسی خون» متذکر شد: نمی توان با یک استدلال ماهیت وجودی یک مکان فرهنگی را تغییر داد. درست است که این مکان ها باید خودکفا شوند اما این خودکفایی می تواند از طریق جذب اسپانسر و کمک های دولتی صورت گیرد. البته من مخالف هنر کوپنی و اجرای نمایش برای صندلی های خالی نیز هستم اما نمی توان در هر مکانی هر اثری را به صحنه برد.

کارگردان «یک دامان ماه و ستاره» در پایان صحبت هایش درباره گروه های آزاد تئاتری که در حال فعالیت هستند، گفت: در حال حاضر بچه های تئاتر آزاد در حال تئاتر کار کردن هستند. هیچکدام ادعایی در این زمینه ندارند و گردش مالی شان هم میلیاردی است و کسی هم ایرادی به کارشان نمی گیرد اما باید دید اهداف تالار وحدت چیست و از ابتدا قرار بوده چه آثاری در آن اجرا شوند؟ باید اساسنامه و آیین نامه این تالار را بیرون آورد و مجددا مورد بررسی قرار داد. من توجه وزیر ارشاد و اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس را به این امر جلب می کنم و امیدوارم اگر قرار است این تالار اصیل تغییر کاربری دهد جلو آن گرفته شود چون مراکز فرهنگی چون تالار وحدت و تئاتر شهر باید کار فرهنگی کنند نه کاسبی.

با تالار وحدت مثل گوشت قربانی برخورد می شود

در همین راستا عبدالحسین مختاباد آهنگساز و خواننده موسیقی کشور نیز اظهار کرد: یکی از نقاط ضعف معاونت هنری در طول چند سال گذشته این بوده که هیچگاه نتوانسته تالار وحدت را تنها به اجرای موسیقی اختصاص دهد. در حقیقت تالار وحدت تالار اجرای موسیقی است نه نمایش و نباید با تنها تالار استاندارد موسیقی کشور دوگانه برخورد کرد. البته ما به آثار نمایشی که در این تالار به صحنه می روند، احترام می گذاریم اما اگر کسی تقاضای اجرای کنسرت در تالار وحدت داشته باشد باید بعد از اجرای نمایش ها به صحنه برود.

وی افزود: با سیاستی که این تالار در پیش  گرفته طبیعی بود که در آینده ای نزدیک مشکلاتی برای تامین مخارجش به وجود بیاید و از طریق جذب هر فرد تازه کار و کم تجربه که توانایی پرداخت پول سالن را دارد هزینه های جاری اش را تامین کند. متاسفم که شاهد هستیم مکانی مثل تالار وحدت تبدیل به یک سالن جشن شده چون به هر حال تامین هزینه‌های چنین سالنی بسیار بالا است و در حال حاضر طبق ادعای مدیران نیز تبدیل به تالاری نیمه خصوصی شده است.

مختاباد متذکر شد: طبیعی است هر کس بتواند هزینه سالن را پرداخت کند تالار بلافاصله در اختیارش قرار می گیرد در حالی که تالار وحدت مرکز اجرای آثار برجسته موسیقایی و مکانی شاخص در زمینه اجرای موسیقی کشور بوده است. شبیه تالار وحدت در شهرهایی چون پاریس و مسکو نیز وجود دارد که تنها چهره های ملی و بین المللی می توانند در آنجا به صحنه بروند اما در ایران هیچ استانداردی رعایت نمی شود.

وی در پایان متذکر شد: معتقدم تنها راهکار برون رفت از این بحران این است که تالار وحدت تبدیل به تالاری برای اجرای موسیقی حرفه ای شود و از حالت دوگانگی بیرون بیاید به این ترتیب مشکلات آن اندکی برطرف خواهد شد.

تالار وحدت میراث فرهنگی و تاریخی ماست

حسین پارسایی نویسنده و کارگردان تئاتر و از مدیر عاملان سال های قبل بنیاد رودکی نیز در این زمینه بیان کرد: مجموعه تالار وحدت میراث فرهنگی و تاریخی ما است و مانند سایر مراکز فرهنگی دیگر باید مایه فخر جامعه باشد. این تالار با توجه به ارزش های معماری و فرهنگی که دارد از دیرباز مکانی برای حضور نخبگان نمایش و البته بیشتر موسیقی بوده است. البته برنامه های دیگری نیز که سطح ملی و بین المللی دارند و جزو دستاوردهای افتخارآمیز جامعه محسوب می شوند نیز در این مکان فرهنگی به صحنه می رفتند.

وی ادامه داد: نکته مورد توجه این است که نگهداری چنین ساختمانی و پرداخت دستمزد کارمندان آن هزینه های زیادی را به مجموعه تحمیل می کند پس برای تامین هزینه های چنین مکان هایی باید فکری اندیشید. سرمایه گذاری در تولید آثار و حمایت نهادهای فرهنگی می تواند بخشی از هزینه ها را تامین می کند. البته بخشی از هزینه ها را هم خود مخاطبان با خرید بلیت متقبل می شوند.

کارگردان نمایش «آرسنیک و تورکهنه» یادآور شد: من نسبت به وضعیت تالار وحدت با توجه به اینکه سال ها در سمت مدیریت آن حضور داشتم و همچنین به عنوان متقاضی اجرا بارها تقاضای خود را ارائه داده ام، مطالعه و تجربه بسیاری دارم. تجربه و مطالعه من نشان می دهد اگر ما بخوهیم همه هزینه های نگهداری مجموعه را از طریق آثاری که برای اجرا انتخاب می کنیم تامین کنیم به نتیجه نخواهیم رسید چون تالار وحدت از دیرباز شأن و مقام خاصی داشته است و حتی تماشاگران برای دیدن آثار در این تالار لباس مخصوص و مشخصی را به تن می کردند بنابراین تالار وحدت مکان منحصر به فردی است پس آثاری هم که در آن اجرا می شود باید منحصر به فرد و همسو با آن باشد.

پارسایی افزود: اما نقیصه ای که وجود دارد این است که اکثر مجموعه های فرهنگی تنها مکانی برای عرضه در اختیار دارند اما نمی توانند هزینه اجرای اثری در آن مکان را تقبل کنند. این مجموعه ها تنها می توانند مکانشان را برای اجرای یک اثر هنری در اختیار متقاضیان قرار دهند ولی خودشان در تولید آن اثر نقشی بر عهده ندارند و قادر به سرمایه گذاری در تولید نیستند. این سنت نامبارک به مکان های فرهنگی ما تحمیل شده است.

این هنرمند تئاتر ادامه داد: بسیاری از نهادها می توانند به عنوان اسپانسر و حامی مالی هزینه های یک تالار را تقبل کنند و در عوض برای اجرای اثرشان سالن مناسبی در اختیار بگیرند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد برنامه ای که وزن و جایگاه لازم را ندارد امکان اجرا رفتن در تالاری با شان و منزلت بالا را پیدا نمی کند. باید آرزو کنیم که تالار وحدت برای تامین نیازهای اولیه و نیروی انسانی محتاج هر اجرایی نشود.

اقتصاد هنر به معنای خرج کردن از جیب هنرمند نیست

پارسایی پیشنهاد داد: معتقدم که در این زمینه باید شورایی کاملا تخصصی برای بررسی سطح آثار تشکیل شود و آثار را فارغ از هرگونه درآمدزایی مورد بررسی قرار دهد. از طرفی هم تالار وحدت صرفا خدمات ارائه ندهد و خودش هم سهمی در تولید داشته باشد به این مفهوم که مثلا بنیاد رودکی عنوان کند که ارکستر ملی را ساماندهی خواهد کرد و یا چند تئاتر را تحت پوشش خود قرار می دهد. چنین مکان هایی نباید فقط خدمات بدهند و پول خدماتشان را بگیرند چون این چرخه، چرخه معیوبی است. اقتصاد هنر به این معنی نیست که ما از کیسه هنرمندان خرج کنیم.

مدیرعامل اسبق بنیاد رودکی متذکر شد: چند صباحی است که مساله خصوصی سازی ذهن مخاطبان و هنرمندان ما را درگیر کرده است. این چرخه هنرمندان ما را دلزده و نخبگان ما را خانه نشین کرده است چون به این ترتیب هنرمندانی که نمی توانند از پس هزینه سالن بر بیایند نمی توانند اجرای مناسبی داشته باشند. دولت نباید در این زمینه شانه خالی کند و کنار بیاستد و تنها به دادن مجوز بسنده کند. پس سهم فرهنگی دولت کجاست که شانه از زیر بار پرداخت یارانه به هنرمندان خالی می کند؟ بضاعت هنرمندان ما اندک است و با ترتیبی که اتخاذ شده هنرمندان برای درآمدزایی بیشتر به سمت آثار بازاری گرایش پیدا می کنند.

وی در پایان صحبت هایش بیان کرد: معتقدم که نگاه هنرمندانه ای در مدیریت ما وجود دارد اما تنگناهایی است که با تدبیر و برنامه ریزی قابل حل هستند. حرف من اصولا به تمام حوزه فرهنگ و هنر بازمی گردد و خطابم به دولت خاصی نیست. انقلاب و دولت ما فرهنگی هستند و همه کسانی که در دولت تدبیر و امید در زمینه فرهنگی و یا موازی و مشابه آن فعالند، می توانند مسئولانه در مورد هنرمندان عمل کنند. خواهش من این است که اجازه دهند آثار فاخر در جایگاه خود به صحنه بروند چون در حال حاضر به حال خود رها شده اند. همچنین نباید مشکلات و تنگناهای فرهنگی را تحت عنوان خصوصی سازی به فراموشی بسپاریم چون از این طریق امنیت روحی مخاطبان به مخاطره می افتد و هنرمند ما هم مجبور است از هر طریق که شده به فکر اقتصاد هنرش باشد.

در همین رابطه نظر احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران را درباره جایگاه تالار وحدت و لزوم حفظ شان مکان های فرهنگی با ارزش جویا شدیم که وی در این زمینه عنوان کرد: تالار وحدت یک قطب هنری در کشور است و در طرح هایی که برای توسعه آن در نظر گرفته شده بود مقرر بود که بخشی از تالار وحدت کانون فعالیت های فرهنگی هنری شود که این امر جزو مصوبه های شهرداری بود اما متاسفانه اجرایی نشد اما امیدوارم با انجام آن در آینده ای نزدیک شاهد تقویت کارکرد و عملکرد هنری این مجموعه باشیم.

جایگاه فراملی و بین المللی تالار وحدت حفظ شود

وی در واکنش به آثاری که بدون در نظر گرفتن اهمیت و جایگاه تالار وحدت در این مکان روی صحنه می روند، گفت: درباره برپایی برنامه ها و اجرا رفتن گروه ها در تالار وحدت ضوابطی وجود دارد. تا امروز هم به دلیل سابقه و حتی امکاناتی که به لحاظ صحنه و نور در این تالار وجود دارد همیشه برنامه های ملی و فراملی در آن اجرا شده است. توجه به شان و جایگاه گروه های هنری معمولا به عنوان یک اصل رعایت می شود و خود مدیریت تالار باید به آن پایبند باشد.

مسجدجامعی در پایان سخنان خود بر جایگاه این تالار تاکید و بیان کرد: همه جشنواره های ما در این تالار اجرا می شود و جایگاهی ملی و حتی بین المللی دارد بنابراین قطعا لازم است که شان آن حفظ شود.

علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد نیز در واکنش به برخی اجراهای تالار وحدت که از کیفیت لازم برخوردار نیستند و یا گروه هایی که سابقه و جایگاه مناسب برای اجرا در این تالار ندارند، بیان کرد: من اخیرا با مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی صحبتی داشتم مبنی بر اینکه آثاری را که قرار است در تالار وحدت روی صحنه بروند، بررسی کند. در همین راستا گروه هایی نیز بودند که به آنها اجازه اجرا در تالار وحدت داده نشده است و قرار شده این آثار در مکان های دیگری اجرا شوند.

وی ادامه داد: البته گروه هایی که در حال حاضر در حال اجرا هستند باز هم به نسبت خیلی از آثار دیگر از کیفیت بالاتری برخوردار بوده اند با این حال ما باید به سمت تولید کارهایی برویم که در سطح تالار وحدت باشند.

اولویت با محتوای اثر باشد

معاون هنری وزیر ارشاد در واکنش به اینکه مدیریت تالار وحدت اجازه اجرا به برخی آثار را به دلیل مسایل مالی می دهد، گفت: بحث مسایل مالی تا حدی درست است با این حال اولویت باید با محتوای اثر باشد. از طرف دیگر آثار باید به گونه ای باشند که بتوانند مخاطبان را به سالن ها بکشانند و کارها با سالن خالی اجرا نروند. در حال حاضر چند کار در جریان تولید قرار گرفته اند البته به شرطی که بتوانند پول و امکانات مورد نیازشان را تامین کنند چون با توجه به شرایط امروز امکانات مالی ما چندان وسعت نیافته است.

وی در پایان بیان کرد: در دو سال اخیر ما این خلا را به لحاظ مالی و اجرایی داشته ایم اما وقتی چند کار تولید شود و پشت سر هم در نوبت اجرا قرار بگیرد، می توانیم از پس این مشکلات برآییم. زمانیکه پول و امکانات نداریم و اسپانسرها کمتر عادت دارند برای حمایت از تئاتر ورود کنند باید بسیاری از امکانات لازم خود را به تدریج فراهم کنیم که این اتفاق در حال رخ دادن است.

در همین زمینه نظر بهرام جمالی مدیرعامل بنیاد فرهنگی و هنری رودکی را نیز جویا شدیم که وی تاکید کرد توضیح درباره این مساله نیاز به ارائه مدارک و مستندات دارد و گفتگو درباره وضعیت اجراهای تالار وحدت را به مصاحبه حضوری موکول کرد.

گرچه به دلیل اتفاقات اخیر نقد منتقدان بیشتر متوجه وضعیت اجراها در تالار وحدت شده است ولی مساله به نگاه مدیریتی برای اداره مکان های اجرای آثار هنری برمی‌گردد و گره زدن تامین منابع مالی این اماکن توسط بلیت فروشی.

قطعا جا دارد وضعیت عملکرد و نوع و کیفیت آثار هنری و حضور هنرمندان در دیگر مکان هایی که اجرای آثار هنری را میزبانی می‌کنند در گزارش‌های دیگر مورد نقد و نظر قرار گیرد.

گزارش از آروین موذن‌زاده