دومین بنای خشتی گلی ایران در محاصره غولهای برقی

به گزارش خبرنگار مهر، محدوده شهر تاریخی بلقیس که در واقع اسفراین کهن محسوب می شود قدمتی حدود چهار هزار سال دارد. این شهر مشتمل بر ارگ و شارستان است. ارگ شهر بلقیس که مهمترین و شاخص ترین اثر مجموعه است را می توان یکی از بزرگترین سازه های خشتی در ایران پس از ارگ بم دانست که بیش از ۵۱ هزار متر مربع وسعت و ۲۹ برج در اندازه های مختلف دارد.

 خرابه‌های شهر بلقیس اسفراین از اعصار مختلف شامل مجموعه آثار، بقایای ارگ و خندق، بخش‌هایی از حصار گرداگرد شهر و بقایای مقبره شیخ آذری و... تشکیل می‌شود و این اثر درسال ۱۳۸۰ به شماره ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

اسفراین کهن(شهر بلقیس) پس از اینکه در دوره صفوی رونق گرفت در سال ۱۷۳۱ میلادی توسط افغان ها تخریب شد و ساکنان آن شهر جدیدی را در نزدیکی شهر بلقیس ایجاد کردند.

می گویند ارگ بلقیس اسفراین پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته شده و مهم ترین مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است.

در کاوش سال ۸۶ در شهر بلقیس سفال هایی شبیه سفال های نیشابور قدیم کشف شد که به سفال های مرو و سمرقند شباهت زیادی داشت و احتمال وجود تمدن در قرون دوم هجری را در این منطقه قوت می داد.

این شهر به گفته مدیران میراث فرهنگی در استان خراسان شمالی قرار است پس از پایان عملیات های کاوش برای ثبت جهانی آماده شود. اما یک مشکل پیش روی آن است. در اطراف ارگ دکل های برقی قرار گرفته که تخریب منظری و بصری این سازه میراثی را در پی داشته است. وجود دکل‌های فشار قوی برق در ضلع جنوبی ارگ کار مرمت ارگ و بازسازی خندق را دچار مشکل کرده است.

در این باره، نجفی مدیر پایگاه میراث ملی شهر تاریخی بلقیس به خبرنگار مهر می گوید: موضوع انتقال این دکل ها در اختیار اداره انتقال نیروی شمال غرب کشور است. ما پیگیری لازم برای جابه جایی دکل ها را انجام دادیم. حتی از طریق نماینده مجلس و دکتر قوامی قائم مقام وزیر نیرو نیز مشاوری آمد و گزارشی با چندین گزینه تهیه شد. با این توضیح که اگر قرار بر جابه جایی ۵۰ تا ۱۰۰ متری یک دکل برق باشد، باید یک و نیم میلیارد تومان هزینه بپردازیم. این هزینه جدا از هزینه تملک زمین، هزینه مشاور و ... است. گزینه دیگر این بود که قرار گیری این دکل ها در فاصله ۵۰۰ متری حدود دو و نیم میلیارد تومان هزینه لازم داشت.

موضوع دکل برق شهر تاریخی بلقیس تنها مشکل این شهر تاریخی نیست. نبود نیروی یگان حفاظت به تعداد کافی یکی دیگر از مشکلات آن است. در این باره، نیز نجفی معتقد است که تا چند روز دیگر نیروی یگان حفاظت برای این شهر فرستاده می شود. اما اکنون مسئولان کاوش و یا کارکنان آنجا هم خودشان راهنمای گردشگری هستند و هم نیروی یگان حفاظت. با این حال اکنون دو نفر از نیروی های یگان حفاظت مسئولیت حفاظت از این شهر تاریخی را بر عهده گرفته اند.