این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» منتشر شده است. دومین «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است. نخستین پرونده ویژه استان ها با عنوان«پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» را می توانید در اینجا بخوانید.
به گزارش خبرنگار مهر، مازندران را باید از لیست استانهای پرآب حذف کرد و دیگر بارشهای ۸۰۰ میلی متری سالیانه هم نمی تواند، عطش باغات و دشتهایش را فروکش کند و سالهاست که کام زمینهای مازندران از تشنگی باز شده است و آبهای سطحی و روانش نیز به جای فرونشاندن عطش باغستانها و شالیزارها روانه دریا می شود و یا به هوا تبخیر می شوند.
طبق آمارهای آب منطقه ای، در استان مازندران حدود ۱۰ سد مخزنی و چهار سد لاستیکی در دست بهره برداری وجود دارد که هر یک از قابلیت ویژه ای برای گردشگری برخوردار هستند.
کم آبی زنگ خشکسالی را در مازندران نواخته است و به گفته کارشناسان این استان نیز تا ۱۵ سال آینده به سرنوشت استانهای کویری مبتلا می شود
کم آبی زنگ خشکسالی را در مازندران نواخته است و به گفته کارشناسان این استان نیز تا ۱۵ سال آینده به سرنوشت استانهای کویری مبتلا می شود، چراکه کم آبی، استرس شالیزارها و مزارع مازندران را بالا برده و طبق آمارهای کشاورزی، فقط بیش از ۶۰ هزار هکتار از شالیارهای استان با تنش آبی مواجه شده اند.
در این راستا باید با شناسایی چالش ها و بهره گیری ار تجربیات سال های گذشته از آب موجود حداکثر استفاده را برده و نگرانی و دغدغه کشاورزان را به حداقل برسانیم و از هم اکنون برای کاهش خسارات ناشی از خشکسالی چاره اندیشی کنیم.
علی نبیان معاون امور عمرانی استانداری مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر، تجدید نظر در طرح نوبت بندی، بهره گیری از منابع آب زیر زمینی مناطق دارای پتانسیل و انتقال آن به مناطق ساحلی که امکان حفر چاه وجود ندارد، را از جمله روشهای موقتی برای جهت مقابله با پدیده خشکسالی در دشتهای سبز استان بیان می کند.
دشتهای مازندران از جمله تجن حال و روزگار خوشی ندارند و طبق آمارهای آب منطقه ای، امروز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در سد شهید رجایی ۳۸ درصد کاهش حجم ذخیره آب داریم، یعنی حجم ذخیره آب ما در سد شهید رجایی ۷۶ میلیون متر مکعب است که از این مقدار ما فقط می توانیم ۵۰ میلیون متر مکعب از آن را در اختیار کشاورزان قرار دهیم.
محمد ابراهیم یخکشی مدیرعامل آب منطقه ای مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به کاهش ۲۵ درصدی بارندگی در ۷ ماهه سال آبی در این حوزه، میزان کاهش روانا را دراین حوزه در طی ۷ ماهه گذشته ۸۲ درصد اعلام کرد و می گوید: از شهریور گذشته تا کنون میزان آبی که در سد شهید رجایی ذخیره شد کمتر ار ۷۰ میلیون متر مکعب بود و اگر نبود آب ذخیره شده سال گذشته که رقمی معادل ۶۱ میلیون متر مکعب بوده است امسال با توجه به کاهش شدید آب ورودی به سد و همچنین رودخانه های میان حوزه، شدت گرما و تبخیر مشکلات کم آبی در این دشت دو چندان بود.
مدیرعامل آب منطقه ای مازندران با بیان اینکه آب مورد نیاز دشت تجن در شرایط نرمال بالغ بر ۴۶۰ متر مکعب است که از طریق سد، رودخانه هار میان حوزه، آب بندانها و آب زیر زمینی در هر سال تأمین می شود تأکید کرد: برای مدیریت بهتر بر منابع آب موجود در هر یک از شهرستانهای این دشت باید کار گروهی شهرستانی نیز با محوریت فرمانداری تشکیل و نظارت روزانه خود را در امر تقسیم و توزیع آب داشته باشد تا ۱۰ هزار هکتاری که در شهرستان ساری و میاندرود و ۱۳۵۰ هکتاری که در جویبار در معرض تهدید هستند مشکلات آنها به حداقل برسد.
آمارهای کشاوری، وضعیت خشکسالی در مازندران را تکان دهنده نشان می دهد و به دلیل کم آبی در استان بیش از هشت هزار هکتار از اراضی شرق مازندران به ویژه در محدوده شهرستانهای نکا، بهشهر و گلوگاه به زیر کشت نرفته
آمارهای کشاوری، وضعیت خشکسالی در مازندران را تکان دهنده نشان می دهد و به دلیل کم آبی در استان بیش از هشت هزار هکتار از اراضی شرق مازندران به ویژه در محدوده شهرستانهای نکا، بهشهر و گلوگاه به زیر کشت نرفته و بیش از شش هزار هکتار از اراضی نشاء شده تحت استرس هستند.
خطر خشکسالی همانند کابوس دشتها و مزارع مازندران را تهدید می کند و دلاور حیدرپور رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه، شمار مزارع و شالیزارهای تحت استرس هر روز رو به افزایش است و لذا برای حل مشکل آب باید تمهیدات مناسب و تسهیلات کافی در اختیار دستگاه و حتی مردم قرار دهیم و بتوانیم از آب زیر زمینی کمک بیشتری بگیریم تا از این شرایط عبور کنیم.
ستاد مدیریت بحران استان مازندران، هماهنگی و همدلی بین دستگاه و مردم به ویژه کشاورزان به آسیب پذیر بودن استان در زمینه خشکسالی را ضروری می داند چرا که اقلیم استان به گونه ای است که بایک شدت گرما رودخانه های استان از نفس می افتند و از سویی قطعات اراضی نیز کوچک و همه تلاش کشاروز ما ممکن است به هدر رود لذا باید همه توان خود را بکار گیریم.
علاوه بر بهره گیری از ظرفیت استانی باید از ظرفیت ملی نیز برای حل این مشکل بهره بگیریم و این نگرانی زمانی بیشتر می شود که به گفته علی اصغر احمدی، مدیرکل مدیریت بحران مازندران، اعتبارات حوادثی ما در این بخش کافی نیست لذا باید با بهره گیری از ظرفیت ملی که باید اطلاع رسانی مناسبی انجام شود از این ظرفیت کمک گرفت.
بررسی وضعیت بارشها در مازندران نیز، وضعیت بارش در اردیبهشت ماه سالجاری در مقایسه با دوره شاخص ۴۶ ساله استان ۶۸ درصد کاهش نشان می دهد که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز ۱۶ درصد کاهش را نشان می دهد.
در هشت ماهه اول سال آبی جاری (مهر ۹۳ لغایت اردیبهشت ۹۴ ) توزیع بارش در استان از لحاظ مکانی و زمانی بسیار نامناسب بود و حسینعلی زبردست مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای مازندران در این باره به خبرنگار مهر می گوید: گرچه میزان بارش سال آبی جاری در مقایسه با سال گذشته حدود ۵درصد کاهش داشته اما توزیع نامناسب مکانی آن حکایت از افزایش ۸۴ درصد بارش در منطقه رامسر آن هم در مهرماه ۹۳ و کاهش ۳۰ درصد بارش در شرق استان به ویژه حوزه تجن و نکارود در هشت ماه گذشته دارد.
مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای مازندران، بارش سال آبی جاری را عمدتاً غیر مؤثر و یا باشدت بسیار بالا در مدت زمان کوتاه برشمرد که منجر به وقوع سیلاب متعدد در منطقه غرب و مرکزی مازندران شده است و که هر یک از سیلاب خسارت فراوان مالی را در پی داشته که نمونه اخیر آن بارش مربوط به فروردین ماه درمنطقه پلور و بلده بوده است که خسارت فراوانی مالی به بخش بلده و هراز وارد نموده است.
بررسی نقشه ها و تحلیلهای کارشناسان آب در مازندران نشان می دهد که امسال بطور میانگین میزان رواناب ما درمازندران حدود ۴۰ درصد نسبت به دوره شاخص به ویژه در رودخانه اصلی کاهش داشته است این شدت کاهش به گونه ای است که در رودخانه های مرکزی و شرق استان از جمله بابلرود، تالار، تجن و نکارود رقم کاهش را افزون بر ۸۰ درصد شاهد هستیم.
علیرضا نوری کجوریان
نظر شما