سینمای دینی را ندیده نگرفتم/برخی درکشمکش‌ ارزش‌ها راهزینه می‌کنند

خبرگزاری مهر - گروه هنر: حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی را می توان از مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانست که در دوران ۲ ساله مدیریتش بر سینما توانست گره از مشکلات خانه سینما باز کند، فضای سینما را آرامش بخشد و قهرها را به آشتی تبدیل کند. البته در این میان هستند منتقدانی که عملکرد وی را اصلا موفقیت آمیز نمی دانند، معتقدند وی تنها طیف خاصی از سینماگران را مورد توجه قرار می دهد و عده ای دیگر هم می گویند سینمای ایران در مسیری قرار دارد که با دغدغه های فرهنگی جمهوری اسلامی همسو نیست.

حجت الله ایوبی همراه با رسول صادقی مدیر کل روابط عمومی سازمان سینمایی چهارشنبه ۳ تیر ماه به خبرگزاری مهر آمد تا در سالروز تاسیس این رسانه میزبانش باشیم. وی با خبرنگاران مهر گفتگویی یک ساعته درباره مسایل سینما، دیدگاهش درباره انتقادهایی که به وی می شود، گروه «هنر و تجربه» و مسیری که پیش رو دارد، سیاست بخش بین الملل سینمای ایران، ارتباط با نهاد ریاست جمهوری و سرنوشت شورای عالی سینما داشت.

با ما در این بخش از گفتگو با محوریت دغدغه های مقام معظم رهبری در سینما و تحقق آن توسط مدیران سینمایی همراه می شوید:

* آقای ایوبی شما به تازگی در محضر مقام معظم رهبری بودید. با اینکه ایشان در این جلسه بیشتر پیرامون مسایل هسته ای و سیاسی صحبت کردند ولی به اعتقاد من فرصت خوبی است که این پرسش را از شما داشته باشم که تا چه اندازه سیاستگذاری سینمایی کشور را در مسیری می دانید که انتظارات رهبر انقلاب را برآورده کند. دوست دارم ذیل همین پرسش، پاسخی هم به منتقدانی بدهید که می گویند ریل گذاری سینمای ایران در دوره مدیریت شما به گونه ای است که گویا با آنچه از نظام فرهنگی جمهوری اسلامی انتظار می رود، تطابق کافی ندارد.

- ما دغدغه های مقام معظم رهبری و نگاهشان به سینما را به طور کلی می دانیم. من تمام صحبت های ایشان درباره مسایل فرهنگی را خوانده ام و حتی برخی از سخنان ایشان که به صورت عمومی منتشر نشده است از دفتر ایشان گرفته و خوانده ام. بنده نگاه ایشان به سینما را می دانم و بارها هم این را گفته ام که سینمای امروز ایران اگر وجود دارد و هست به دلیل دو عامل مهم بعد از انقلاب است؛ یکی بنیانگذار انقلاب اسلامی که وقتی سینماها را آتش می زدند امام از یک فیلم تعریف کرد. ایشان اولین مرجع تقلید تشیع بود که از یک فیلم سینمایی تعریف کرد. در حقیقت ایشان دستور شروع به کار دوباره سینما را داد.

پس از درگذشت حضرت آیت الله خمینی و در این سال ها نیز همه در بدنه سیاسی و فرهنگی کشور حمایت شخص مقام معظم رهبری را دیده اند. برای من جالب است در شرایطی که رهبر انقلاب امور زیادی را به طور فشرده مدیریت می‌کنند و حتی خیلی از وزرا در صف دیدار با ایشان هستند، مقام معظم رهبری عوامل جوان فیلم «شیار ۱۴۳» را به حضور می‌طلبند و درباره این اثر صحبت مفصلی می‌فرمایند. همچنین در همین ماه‌های گذشته از دفتر ایشان از ما تعدادی فیلم خواسته شد و ایشان فیلمنامه‌هایی را هم خوانده‌اند. 

یکی از دوستان نزدیک بنده که شما هم می‌شناسید چندی پیش فیلمنامه‌ای را برای من آورد تا بخوانم که من فرصت نکردم بخوانم. چند ماهی گذشت و وی گفت فیلمنامه‌ را برای آقا فرستاده‌ و ایشان خوانده‌اند. جامعه سینمایی ما قدردان نگاه ایشان به هنر و سینما است.

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سال گذشته شخصا مجموعه‌ای از سخنرانی‌های رهبری را خوانده و ۲۰ محور از نگاه رهبری به سینما را با قلم خودش درآورد و برای من فرستاد و خواست آن را به مدیران زیرمجموعه هم بدهم. 

ما در سازمان سینمایی کسانی هستیم که اعتقاد قلبی به مقام ولایت داریم و سینمای ایران را مرهون توجهات شخص رهبری می‌دانیم. ما هم نگاه ایشان را صائب و درست می‌دانیم و هم خود را مقید می‌دانیم که به منویات رهبری التزام عملی داشته باشیم و نگاه و دغدغه‌هایشان را دنبال کنیم. این سابقه ما در جاهای دیگری هم که مشغول به خدمت بوده‌ایم وجود داشته است. همچنین عملکرد چند سال اخیر علی جنتی، من و مدیران زیرمجموعه نیز موید این گفته است.

ردپای من را هر جا دنبال کنید متوجه می‌شوید که هیچ جا از رهبری هزینه نکردم. ما رهبری را سرمایه‌ای می‌دانیم که نباید از آن برای مسایل شخصی هزینه کرد ولی متاسفانه این کار بین برخی افراد رواج یافته و در کشمکش‌ها و رقابت‌هایشان حاضرند همه چیز را هزینه کنند. آنها مفاهیم ارزشمند را هزینه می‌کنند و برایشان مهم نیست وقتی این مفاهیم مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند چقدر تاثیر بد روی جامعه و به ویژه جوانان دارد. چون ما اعتقاد قلبی و التزام عملی به رهبری داریم، مقام ولایت را برای خودمان نمی‌خواهیم بلکه خودمان را برای رهبری می‌خواهیم.

شما بهتر از من می‌دانید که لنگرگاه آرامش و ثبات کشور نهاد رهبری است.

* ذیل پاسخ شما این بحث را باز می‌کنم که منتقدانتان معتقدند شما آنقدر که برای فعالیت مجدد طیفی از کارگردانان جریان روشنفکری که مدتی بود کار نکرده بودند مانند بهرام بیضایی، بهمن فرمان آرا و ... تلاش کردید برای فعالیت کارگردانانی که با موضوعات دینی و دفاع‌مقدسی کار می کنند، انرژی نگذاشتید.

- اگر سوابق را چک کنید و از سینماگران سینمای دفاع مقدسی و دینی هم بپرسید اذعان دارند که من با آنها نیز رابطه صمیمی و همکاری خوبی دارم. من شخصا به تعدادی از آنها زنگ زده و خواسته‌ام که کار کنند. حتی شخصا دنبال اسپانسر برای آثارشان بوده‌ام. کمتر فیلمنامه‌ای در زمینه دفاع‌مقدس است که به سازمان سینمایی ارجاع شده باشد و من آن را نخوانده‌ و در تلاش ساخته شدن آن نبوده‌ باشم.

از سال گذشته من جلسات متعددی با نهادهای درگیر ساخت فیلم‌های دینی و دفاع‌مقدسی مانند انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، بسیج از فرمانده تا مدیران آن، سپاه و ... داشته‌ام و حرفم این بود که امکانات و توانایی‌هایمان را روی هم بگذاریم و با هم فیلم دینی و دفاع‌مقدسی شاخص بسازیم. ما نمی‌خواهیم آمار و گزارش بدهیم. برخی از مدیران و دستگاه‌ها احساس می‌کنند بر گردنشان است که در سال تعدادی اثر دفاع‌مقدسی بسازند و محتوا چندان برایشان مهم نیست. ما نمی‌خواهیم اینگونه کار کنیم. فکر می‌کنم خود بچه‌های دفاع مقدس هم تایید می‌کنند که ما با همفکری و همدلی و از صمیم قلب دوست داریم فیلم خوب ساخته شود. همان گونه که رهبری گفته‌اند فیلم دینی فقط فیلمی نیست که در آن قرآن خوانده می‌شود و روزه گرفته می‌شود بلکه باید فیلمی بسازیم که در آن ارزش‌ها و کرامت انسانی را ترویج کنیم. در عین حال ما باید فیلمی بسازیم که مردم آن را ببینند. اگر فیلم دفاع مقدسی بسازیم که مردم نبینند این وهن دفاع مقدس است.

برخی هم معتقدند که مردم دیگر فیلم دفاع مقدسی نمی‌بینند که من با این موضوع مخالفم. ما اگر فیلم خوب بسازیم مردم حتما با کمال میل می‌بینند. سینما از معدود مراکز تفریحی و سرگرمی است که اعضای خانواده می‌توانند با همدیگر در آنجا حضور یابند و آنها دوست دارند فیلم ارزشمند که هنجارهای جامعه را رعایت کرده باشد، ببینند.

و اما باز هم در پاسخ پرسش شما باید تاکید کنم که من تمام تلاشم را می‌کنم تا همه اعضای سینما مشغول به کار باشند و مشکلاتشان را برطرف می‌کنم. برخی را حتی شخصا به دیدارشان رفته و کارهایشان را دنبال می‌کنم. حال عده‌ای سینما را به ارزشی و غیر ارزشی تقسیم می‌کنند که من معتقدم همه سینمای ما ارزشمند و سینماگران آن نجیب هستند.

* به جلساتتان با انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس اشاره کردید. اتفاقا از زمانی که قرار شد بنیاد سینمایی فارابی به عنوان نماینده سازمان سینمایی با این انجمن در زمینه تولیدات سینمای دفاع مقدس همکاری کند، هجمه‌ای علیه انجمن هم شکل گرفت.

- برخی از افراد در سینما دنبال منافع شخصی هستند و برخلاف آنچه وانمود می کنند مفاهیم دینی و دفاع مقدسی برایشان مهم نیست. حالا این افراد هم دستشان از آن منافع کوتاه شده هم دستشان رو شده است.

اینها کاسبان فرهنگ و هنر و دفاع مقدس و مفاهیم ارزشی هستند. اینها دلشان می‌خواهد مدیریت سینمایی کشور را مقابل ارزش‌ها و جریان ارزشی معرفی کرده و خودشان را به عنوان رهبران جریان دینی و ارزشی معرفی کنند. اینها علمداران سیاسی این جریان هستند. ولی سوابق ما این اجازه را به آنها نمی‌دهد. آنها هر جا که احساس می‌کنند همکاری بین سازمان سینمایی و سینماگران بیشتر شده برایشان سخت است.

* ماجرای امکان برگزار نشدن جشنواره فیلم مقاومت در سال جاری نیز باعث شد این انتقادها بیشتر شده و عده‌ای منتظر هستند بگویند جشنواره فیلم مقاومت در دوره مدیریت شما تعطیل شد.

-دست اندرکاران جشنواره فیلم مقاومت از دوستان و همکاران ما هستند و ما هم این جشنواره را جشنواره خودمان تلقی می‌کنیم و یکی از جشنواره‌هایی است که با کمال میل برای آن هزینه کرده و می‌کنیم. سال گذشته هم ما بخشی از هزینه‌های جشنواره را پرداخت کردیم.

 ما سال گذشته در افتتاحیه جشنواره فیلم مقاومت حضور فعال داشتیم و اجرای ارکستر سمفونیک نیز با هماهنگی ما بود. همچنین بسته خوب آثار دفاع مقدسی را تدوین و منتشر کردیم. باز هم باید بگویم جشنواره فیلم مقاومت تعطیل نشده است بلکه طبق روال گذشته دوسالانه برگزار می شود. برخی دوستان تصورشان این بوده که شاید بشود آن را سالانه برگزار کرد ولی در سینمایی که سالی ۵۰ فیلم روی پرده می رود، درصد آثار دفاع مقدسی باید چقدر باشد؟ قرار نیست همه تولیدات سینمای ایران دفاع مقدسی باشد و خود فعالان سینمای دفاع مقدس نیز چنین انتظاری ندارند. همه ما اذعان داریم که باید فیلم های خوب و تاثیرگذار دفاع مقدسی داشت نه اینکه فقط آمار را بالا ببریم.

ظرفیت تولید سینمای دفاع مقدس در گذشته هم به اندازه سالی یک جشنواره نبوده است ولی برخی تلقی شان این بوده که شاید بشود سالانه اش کرد.

رسول صادقی: سال گذشته این برنامه را داشتیم که دهه راویان فتح را در اتصال روز ملی سینما و ۳۱ شهریور برگزار کنیم ولی برای اینکه این برنامه با جشنواره مقاومت موازی نشود از برگزاری آن صرفنظر کردیم.

* پس نظر شما این است که جشنواره فیلم مقاومت دوسالانه بماند.

- من پارسال هم گفتم که به صورت باشکوه و دوسالانه برگزار شود. درباره جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان هم نظرم این است و به آقای شجاع نوری و اعضای شورای راهبردی سینمای کودک و نوجوان هم اعلام کرده ام. من تاکید کرده ام اگر فیلم خوب نداریم نباید به اجبار جشنواره را برگزار کنیم. خیلی از کشورها جشنواره های دوسالانه دارند. حال در عرصه کودک و خانواده که عرصه گسترده ای است و فیلمسازی در آن می تواند نسبت به دفاع مقدس کم هزینه تر باشد، نظرم این است که در صورت نداشتن فیلم خوب دوسالانه برگزار شود در نتیجه چنین عقیده ای را درباره سینمای دفاع مقدس و مقاومت هم دارم.

فیلمنامه های دفاع مقدسی اکثرا هزینه ای بیش از ۱۵ میلیارد تومان نیاز دارند در حالی که بودجه فارابی کلا ۲۰ میلیارد تومان است. من با چنین شرایطی نمی توانم معجزه کنم. با این ۲۰ میلیارد که سهم همه سینما است نمی توانیم فیلم خوب دفاع مقدسی بسازیم. آقایانی که دلسوز دفاع مقدس هستند فقط از من نپرسند که چه کرده ام بلکه این سوال را از دیگر نهادهای متولی همچون مجلس هم بپرسند. سینمای دفاع مقدس اراده ملی می خواهد و نه فقط از دست آقای شرف الدین به تنهایی برمی آید نه از من حجت الله ایوبی با ۲۰ میلیارد تومان که باید با آن از کل سینمای ایران حمایت کنم.