به گزارش خبرنگار مهر، استان کردستان هر سال در روزهاى پايانى ماه مبارک رمضان حال و هواى معنوى خاصى پيدا مى کند و همه مردم با خرید و آمد و رفت های که دارند فضای شهر را مملو از شادی و سرور می کنند.
بانگ «الوداع شهر رمضا» و «الوداع شهربرکت» که تحت عنوان «صلوه» روزهای آخر پيش از اذان عشاء و صبح، فضاى کردستان را عطرآگين مى کند، در آخرين روزهاى ماه رمضان، در فراق ماه ميهمانى خدا، سوزناک تر و دردناک تر مى شود.
جنب و جوش چشمگير مردم روزه دار اين استان در تدارک برپايى هرچه با شکوهتر آيين هاى ويژه جشن رمضان مانند برگزارى مراسم معنوى مولودى خوانى صفهاى طولانى در برابر قنادي ها و تدارک برگزارى مراسم ازدواج از ويژگی هاى بارز، استقبال عاشقانه و عارفانه مردم اين استان از عيد فطر است.
مردم کردستان چند روز قبل از عيد مشغول تدارک خريد عيد شامل ميوه، شيرينى و آجيل براى پذيرايى از ميهمانان خود هستند و در اين روزها بازار شلوغ و پر رونق است.
زنان کردستان در روز۲۷ ماه مبارک رمضان اقدام به پخت شيرينى محلى به نام «برساق» مى کنند و پس از پخت آن را به مساجد فرستاده و همچنين بين همسايه و اقوام توزيع مى کنند.
در روز عيد فطر مردم اين استان صبح زود براى خواندن نماز عيد همراه خانواده به مساجد محله خود رفته و پس از اقامه نماز همراه خانواده به ديدار اقوام خود براى تبريک عيد مى روند.
جشن عيد فطر «جشن رمضان» در استان کردستان با اقامه نماز جشن در مساجد آغاز مى شود در اين روز پس از اقامه نماز، خانواده ها به ديدار بزرگترهاى فاميل رفته و اداى احترام مى کنند و پس از عيادت از بيماران و حلاليت طلبيدن از کسانى که احتمالا کدورتى از آنها در دل دارند، در منزل براى پذيرايى از سايرين آماده مى شوند.
نمازگزاران پس از اقامه نماز، به صورت جمعى وارد منازل يکايک ساکنان محله شده و در داخل حياط منزل با صداى بلند، جشن رمضان را به صاحبخانه تبريک مى گويند و صاحبخانه نيز با چاى و شيرينى از آنان پذيرايى مى کند.
اين آيين هنوز در اکثر محلات سنندج يا ساير مناطق کردستان که بافت سنتى خود را حفظ کرده اند، اجرا مى شود ولي متاسفانه گذشت زمان و تجملاتی شدن زندگی باعث شده است که اين سنت حسنه در بعضی از مناطق کردستان فراموش شود.
«نوجشن» از ديگر آيين هاى ويژه جشن رمضان در کردستان است که اين آئين و مراسم در حال حاضر در مناطق روستايی استان کردستان با شکوه هر چه بيشتر برگزار می شود و در آن حاضران در مساجد بعد از اقامه نماز به صورت دسته جمعی راهی منازلی می شوند که از عید فطر سال گذشته تاکنون یکی از اعضای آن خانواده از دنیا رفته باشد و در منزلی برای آن مرحوم و مرحومه فاتحه قرائت کرده و عید را به بازماندگان تبریک می گویند.
يک روز بعد از جشن رمضان هم مردم کردستان به استقبال يک دوره شش روزه روزه دارى به نام «ششلان» مى روند بنا به باور مردم اين منطقه ثواب يک روز، روزه ششلان برابر با ثواب يک ماه روزه دارى است.
طبق سنت های دیرین مردم کردستان در این روز مبارک زکات پرداخت می شود و کسی که بتواند جان و روح خود را تزکيه و پاک سازی کند، به فلاح و رستگاری دست می یابد و ادای زکات فطر نيز موجب طهارت انسان از دنائت، لئامت، حرص و بخل می شود.
پرداخت زکات فطره که با نيت عبادت و تقرب به خداوند متعالی انجام می شود، نوعی بهره گيری از ماديات برای رسيدن به معنويات است اگر زکات فطره از صورت پرداخت فردی به سمت بُعد اجتماعی آن سوق داده شود، پشتوانه و سرمايه مهم اقتصادی در حل مشکلات مردم است.
شاید وقتی با صفات پیش گفته از شهری یاد شود، در نگاه نخست بناها و آثار مادی به جامانده از هزاره‌های پیشین به یاد بیشتر مخاطبان آید، اما در حقیقت این عبارت ها می تواند دربرگیرنده برخی آداب و رسوم در رفتار و کردار اجتماعی یا فردی مردم مناطق مختلف باشد که شاید برخی از این آداب و رسوم از نظر دیرینگی، قدمتی چند صد ساله یا حتی هزاران ساله داشته باشند که تا کنون پایدار مانده و به دست ما رسیده اند و ما نیز باید علاوه بر ایجاد تغییرات و تحولات مناسب، آنها را به روز‌رسانی کنیم و به دست آیندگان برسانیم.
یکی از شهروندان سنندجی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در گذشته رسم بر این بود که با رؤیت ماه شوال با پخش خرما و شیرینی به استقبال عید فطر می رفتند اما امروزه چنین رسمی کمرنگ شده است.
ربابه سلیمی با اشاره به مراسم «نوه جه ژنانه» در این روز گفت: پخت غذاهای سنتی و شیرینی های محلی به مناسبت نخستین سالگرد متوفی خانواده و توزیع آن در بین افراد مستمند از آداب و رسوم مردم کردستان در روز عید فطر است.
وی با اشاره به فعالیت های بانوان و مادران در این روز افزود: در بامداد روز عید زنان خانه دار سوروسات غذای عید را فراهم می کنند تا هنگام بازگشت از مسجد و انجام فرایض نمازعید فطر از غذای عید صرف کنند، بوی قورمه سبزی یا به اصطلاح کردی «سه وزی خوه رشت» فضای همه محله ها و کوچه ها را عطر آگین می کند.
این بانوی سنندجی بیان کرد: متاسفانه امروز این غذا فقط در خانواده های قدیمی پخته می شود زیرا نسل جوان عادت به غذاهای فست فود کرده اند و هنوز در حسرت روزهای گذشته هستند.
سلیمی یادآور شد: نمازگزاران پس از اقامه نماز، به صورت جمعی وارد منازل یکایک ساکنان محله شده و در داخل حیاط منزل با صدای بلند، جشن رمضان را به صاحبخانه تبریک می گویند و صاحبخانه نیز با چای و شیرینی از آنان پذیرایی می کند و این آیین همچنان در برخی محلات سنندج یا سایر مناطق کردستان که بافت سنتی خود را حفظ کرده‌اند، اجرا می شود.
یکی از سالخوردگان کردستانی محله ۱۷ شهریور نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برنامه های مردم این استان در گذشته گفت: مردم در گذشته به محض رؤیت ماه، صبح روز عید همه لباس نو می پوشیدند و در این روز امام جماعت مساجد از نخستین ساعات بامداد و پیش از طلوع خورشید به تلاوت قرآن پرداخته و در بین هر آیه «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لااله الا الله و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» را می خوانند تا اینکه خورشید به اندازه رمح بلند و سپس با تشریفات خاصی، نماز عید اقامه می شود.
سیف الله حسین پناهی اظهار داشت: پس از فراغت از نماز و تشریفات آن، حاضران بسوی پیشنماز و امام جماعت رفته و به عنوان تبریک به دست او و دیگر حاضران بوسه می زنند و از همدیگر عذرخواهی و طلب عفو می کنند.
وی بیان کرد: پس از اقامه نماز عید فطر نمازگزاران از یکدیگر حلالیت می طلبیدند و سپس متولیان جمع آوری فطریه که در زبان کردی به آن «سه رفطره» گفته می شود را تحویل می گیرند ولی این روزها در گوشه و کنار معابر افرادی را می بینیم که مشغول جمع آوری زکات فطریه هستند.
آداب و اصول و تشریفات ماه رمضان و عید فطر به طور معمول در بین تمام طوایف کرد و مناطق کردنشین هرچند با اندکی تغییرات در میان مردم کمرنگ شده است اما نباید اجازه دهیم این چنین رسم و رسوماتی برای نسل های آینده تبدیل به خاطره شود.
نظر شما