به گزارش خبرنگار مهر، روز ششم اوت ۱۹۴۵ آسمان هیروشیما به گونه ای نورانی شد که بعضی از مردم بیان کرده اند خورشید دومی را در آسمان دیده اند. هیروشیما در این روز با انفجار یک بمب اتم تقریبا با خاک یکسان شد و کشته های بسیاری را به خود دید. نهم اوت دومین بمب اتم بر سر ناگازاکی فرود آمد و ژاپن پس از نابودی شهر دوم مجبور به تسلیم در برابر آمریکا در جنگ جهانی دوم شد. این دو عملیات اتمی در جنگ جهانی دوم به دستور هری ترومن رییس جمهور وقت آمریکا انجام شد.
هرساله یادبودی برای قربانیان هیروشیما و ناگازاکی برگزار و طی آن بر جهانی عاری از سلاح های هسته ای تاکید می شود.
مستندسازان بسیاری از سراسر جهان به انفجار بمب های اتمی در هیروشیما و ناگازاکی پرداخته اند تا خطرات این جنایت ها را که لطمات آن تا نسل ها بعد باقی می ماند به تصویر بکشند. در ایران هم مستندهایی با این مضمون تولید شده است که علاوه بر نمایش فاجعه هیروشیما قصد دارند به نوعی به کشوری که از ایران به عنوان یک تهدید هسته ای نام برده است یادآوری کنند که چه کسی در عمل از قدرت سلاح های هسته ای علیه بشریت استفاده می کند.
وحید فرجی و مهدی فیاضی کیا دو تن از اولین مستندسازانی هستند که در آثارشان به سلاح های اتمی که توسط آمریکا در جنگ ها به کار گرفته شده اند، می پردازند.
هیروشیما نشان می دهد که چه کسی در عالم واقعی از سلاح های کشتار جمعی استفاده کرد
وحید فرجی مستندساز و کارگردان «تولد در زمین سوخته» درباره پرداختن به موضوع سلاح های هسته ای بیان کرد: «تولد در زمین سوخته» حدود دو سال پیش ساخته شد و آن زمان درباره این موضوع کمتر کار شده بود.
وی ادامه داد: بحث سلاح های غیرمتعارف امروزه از مباحث مهم دنیاست چون تاثیر بسیاری در درازمدت دارد و تا سال های سال می تواند تاثیر منفی خود را نشان دهد. در دوران دفاع مقدس هم یکی از زیانبارترین مسایل وجود سلاح های شیمایی بود.
فرجی با اشاره به یکی از نکاتی که می توان از جنگ هیروشیما دریافت، عنوان کرد: اکنون در بحث هسته ای فشارهای زیادی روی ایران است و ما متهم می شویم که می خواهیم از سلاح های اتمی استفاده کنیم درحالیکه اتفاقی که در هیروشیما رخ داد، نشان می دهد که در عالم واقع چه کسی از سلاح های کشتار جمعی استفاده کرده است.
این مستندساز اضافه کرد: آمریکا که ما را در این بحث متهم می کند خودش بزرگترین کشور سازنده و استفاده کننده تسلیحات اورانیوم ضعیف شده است. آمریکا و هم پیمانانش در جنگ های زیادی از جمله هیروشیما، عراق، لبنان و... از این سلاح های شیمیایی استفاده کرده اند و متاسفانه به دلیل ماندگاری تشعشعات اورانیوم، آلودگی شدیدی در این مناطق ایجاد می شود. به طور مثال اکنون در شهرهای جنوبی عراق اتواع سرطان های ناشناخته ای پدید آمده است که در جریان همین آلودگی های شیمیایی شکل گرفته اند.
ضرورت هشدار برای آلودگی هاای پس از جنگ
کارگردان مستند «تولد در زمین سوخته» با بیان اینکه برای ساخت این مستند یک پروسه طولانی مدت را طی کرده است، توضیح داد: ما برای ساخت مجموعه مستند «تولد در زمین سوخته» به هشت کشور دنیا سفر کردیم و با بهترین شخصیت های علمی و سیاسی از جمله پزشکان و دانشمندان درباره تسلیحات، سلامت و بهداشت گفتگو کردیم.
وی در پایان عنوان کرد: اکنون در اطلاع رسانی ها در سالگرد هیروشیما بیشتر سعی می شود که در جهت آلودگی های پس از جنگ بیشتر هشدار دهند و به این طریق به سیاستمداران دنیا فشار می آورند که در جنگ ها از این سلاح ها استفاده نکنند.
مهدی فیاضی کیا نیز حدود سه سال پیش مستندی با عنوان «من مرگ می شوم» را تولید کرده که به هیروشیما می پردازد.
فیاضی کیا درباره ضرورت فیلمسازی درباره وقایعی چون هیروشیما به خبرنگار مهر بیان کرد: هر اتفاق بدی در هر نقطه دنیا رخ می دهد تبعا هر کسی می تواند درباره آن فیلم بسازد و حرف بزند و این به نوعی آگاهی بحشی کمک می کند تا این اشتباهات کمتر تکرار شود.
انفجار هیروشیما بدست کشوری که داعیه دار آزادی و دموکراسی است
کارگردان مستند «من مرگ می شوم» با اشاره به تحقیقاتی که برای ساخت اثر خود داشته است، تصریح کرد: من در این مستند مطالعاتی هم روی اسطوره ها داشتم و از این مطالعات می توان دریافت که ما در گذشته هم همواره با نابودی مردم و شهرها مواجه بوده ایم و از دیرباز مردم به دستور سردرمدارانشان، قبایل و دیگران را به نابودی می کشاندند اما مساله مهم در جنگ هیروشیما استفاده ای از علم جدید است یعنی انرژی اتمی که می توانست برای یک ملت مفید باشد در یک چشم بر هم زدن شهری را به نابودی کشاند و آثار آن تا امروز باقی مانده است.
وی با بیان اینکه در مستند خود مساله هیروشیما را از دید فلسفه اخلاق بررسی کرده است، یادآور شد: مساله مهم اینجاست که کشتار هیروشیما بدست آمریکا انجام می شود که در کشورش نهادهای بسیاری هستند که بر آزادی، ارزش های اخلاقی و اصول دموکراتیک تاکید می کنند و شاید به طور مثال اگر نازی ها این کار را انجام می دادند ما اینقدر دچار تعجب نمی شدیم.
فیاضی کیا اضافه کرد: ماجرای هیروشیما همچنان طرفدارانی هم دارد و عده ای هستند که معتقدند اگر این اتفاق رخ نمی داد جنگ پایان نمی یافت و تعداد بیشتری از مردم کشته می شدند چون جنگ ادامه پیدا می کرد و اتفاقا با بمب اتم بود که ژاپن تسلیم شد و جنگ به پایان رسید.
این کارگردان و مستندساز در ادامه درباره اینکه چقدر مردم عام جامعه که می توانند با مستندهای سیاسی نسبت به مسایل آگاهی پیدا کنند به تماشای این آثار می نشینند؟ گفت: متاسفانه به صراحت باید گفت که این مستندها بسیار کم دیده می شوند، البته همانقدر که یک نفر در یک ماهنامه تخصصی و علمی مقاله می نویسد ما هم از قبل مخاطب جامعه هدف خود را مشخص می کنیم و نمی توان انتظار داشت که در جامعه امروز مردم با همه گرفتاری هایی که دارند به تماشای مستندهای سیاسی بنشینند.
فیاضی کیا در پایان با اشاره به اینکه مردم ایران بیشتر تمایل دارند آثار مستند سیاسی و تاریخی مرتبط با کشور خود را ببینند، گفت: این باید برای مردم عادت شود که مستندهای سیاسی درباره سایر نقاط جهان را هم ببینند.
نظر شما