به گزارش خبرنگار مهر، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق خرم‌آباد در این جلسه که ظهر سه شنبه در محل این اتاق برگزار شد، با تأکید بر اینکه کشور هم در حوزه آب‌های سطحی و هم در حوزه‌ی آب‌های زیرسطحی با بحران مواجه است، اظهار داشت: در حوزه آب‌های سطحی اخیرا جلسه‌ای برای حوزه‌ی آبریز کرخه برگزار شد که استاندار لرستان به خوبی از سهمیه آب استان دفاع کردند.
مرتضی هادی‌پور با اشاره به اینکه از مجموع ۱۸ میلیاردمترمکعب آب این حوزه، ۷.۷ دهم میلیارد آن از لرستان تأمین می‌شود گفت: بر اساس دستورالعمل‌های کارشناسی‌شده بهتر است به جای اینکه مقدار قابل‌توجهی از این آب در خوزستان برای تولید محصولات کشاورزی اختصاص پیدا کند، منطقی‌تر این است که همین مقدار مشخص آب در استانی دیگر مثل لرستان برای تولید حجم بیشتری از محصولات کشاورزی اختصاص پیدا کند.
وی با تأکید بر اینکه هر ساله در کشور ۶ تا ۷ میلیاردمترمکعب بیشتر از میزان منطقی مصرف می‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۶۰۰ دشت کشور با بحران مواجه هستند که ازاین مقدار، در ۳۰۰ دشت دیگر امکان استفاده از آب وجود ندارد.
هادی‌پور با اشاره به ساختار طرح تعادل بخشی منابع آب بیان داشت: در این طرح ۱۵ پروژه تعریف شده و ۱۷ سازمان و تشکیلات دولتی و خصوصی مشارکت دارند.
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق خرم‌آباد با تأکید بر وظایفی که در این خصوص بر عهده‌ی دستگاه‌های مختلف گذاشته شده، عنوان داشت: کشاورزان امروز تشکل قدرتمندی هستند که باید نقش آن‌ها مورد توجه قرار گیرد و در همین زمینه اگر همکاری لازم را نداشته باشند، قطعاً این طرح با شکست مواجه خواهد شد.
به روز کردن سند ملی اصلاح الگوی کشت، همکاری برای مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و هماهنگی و جلب همکاری کشاورزان از جمله وظایفی بود که هادی‌پور از آن‌ها به عنوان وظایف سازمان جهاد کشاورزی یاد کرد و افزود: ایجاد تشکل آب و همچنین مصرف نهاده‌های مناسب با نوع کشت نیز از دیگر وظایف مشخص شده برای این سازمان است.
مرتضی هادی‌پور با انتقاد از شرکت آب‌منطقه‌ای لرستان در خصوص تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز آب گفت: متأسفانه این شرکت به جای مسدود کردن چاه‌های آب غیرمجاز، تمرکز خودش را روی چاه‌های مجاز گذاشته است.
وی افزود: تشکیل جلسات و ارائه‌ی آمار و اطلاعات هم به عهده‌ی بخش خصوصی و مشخصاً اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گذاشته شده است.
سند راهبردی مدیریت خشکسالی لرستان در حال تدوین است
در ادامه‌ی جلسه رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی لرستان هم با تأکید بر اینکه سیاست‌های غلط دولت‌ها در سه دهه‌ی گذشته باعث شکل‌گیری مشکل کم‌آبی شده است، گفت: دشت سیلاخور که زمانی از جمله دشت‌های پُرآب لرستان بوده و دهها رشته قنات داشته، امروز در اثر اعمال سیاست‌ها و البته شدت یافتن خشکسالی با مشکل کم‌آبی مواجه شده است.
مراد سپهوند با اشاره به رواج بحث‌های غیرکارشناسی در مورد محصولات کشاورزی لرستان و میزان آب مصرفی آن‌ها اظهار داشت: متأسفانه تصورات غلطی در نزد عوام شکل گرفته که باعث بروز مشکلاتی شده است؛ یکی از این تصورات مصرف بسیار بالای هندوانه و سیب‌زمینی در لرستان است، این در حالی است که آبیاری این محصولات با روش تیپ صورت می‌گیرد و کمتر از ۱۰ هزار مترمکعب است.
وی افزود: از سوی دیگر تعبیر «هندوانه گوگردی» در نزد عموم شکل گرفته که اصولاً چنین چیزی وجود ندارد و حتی در صورت صحت هم مشکلی ایجاد نمی‌کند.
سپهوند با اشاره به اینکه سند راهبردی مدیریت خشکسالی لرستان در مرکز تحقیقات کشاورزی استان در حال تدوین است گفت: بر اساس این سند قرار است راهبردهای اصلی مصرف آب در همه‌ی حوزه‌ها مشخص شود.
رئیس مرکز کتحقیقات کشاورزی لرستان با تأکید بر اینکه این مرکز آمادگی دارد برای همه‌ی دشت‌ها و مناطق استان الگوی کشت ارائه کند، بیان داشت: لازمه‌ی انجام و موفقیت این طرح ایجاد هماهنگی با کشاورزان و جلب همکاری آن‌هاست.
مراد سپهوند در خصوص طرح تعادل‌بخشی منابع آب هم گفت: در این زمینه لازم است دو مسأله مورد توجه قرار گیرد: اول مشخص کردن بیلان آب مناطق مختلف استان و دوم؛ اجرای اصلاح الگوی کشت با جلب نظر کشاورزان.
ضرورت برخورد اولویت‌بندی شده با متخلفان آب بخش کشاورزی
یکی از کشاورزان لرستانی هم در این جلسه با اشاره به برداشت غیرمجاز برخی کشاورزان از چاه‌های مجاز آب، گفت: مشکل فقط چاه‌های غیرمجاز نیستند، واقعیت این است که از چاه‌های مجاز هم بیش از مقدار مجاز برداشت صورت می‌گیرد.
کرم حیدری با بیان اینکه بسیاری از کشاورزان برای دریافت مجوز و حفر چاه تسهیلات بانکی دریافت کرده‌اند اظهار داشت: در شرایطی که این دسته از کشاورزان هنوز نتوانسته‌اند از عهده‌ی بازپرداخت تسهیلات بانکی برآیند، با مشکل مسدود شدن چاه‌های آب‌شان توسط شرکت آب منطقه‌ای آن هم در زمان بعد از کشت محصول می‌شوند.
وی با تأکید بر اینکه بخش عمده‌ای از مشکلات مربوط به حوزه‌ی سیاست‌گذاری‌های کلان است، افزود: اگر ما بدانیم که نیاز کشور به هر محصول برای مصرف داخلی و صادرات چه مقدار است، به همان میزان تولید می‌کنیم، که این مسأله هم موجب مدیریت بازار محصولات کشاورزی و هم آب مصرفی می‌شود.
حیدری با بیان اینکه شرکت آب منطقه‌ای باید بر اساس اولویت‌بندی نسبت به چاه‌های آب اقدام کند، تصریح کرد: در مرحله نخست مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز، در مرحله دوم برخورد با برداشت‌های اضافه بر مجوز و در مرحله سوم برخورد با برداشت‌های غیرمجاز از آب‌های سطحی و روان‌اب‌ها از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار این شرکت قرار گیرد.
بحران آب یک مشکل ملی است و باید با نگاه ملی برطرف شود
دیگر کشاورز لرستانی حاضر در این جلسه هم با تأکید بر اینکه بحران کم‌آبی یک بحران ملی است، گفت: مادامی که این مشکل به صورت همه‌جانبه و ملی دنبال نشود، نباید انتظار کنترل آن را داشته باشیم.
رحیم شوشتری اظهار داشت: از آنجا که زیرساخت‌های بخش کشاورزی فراهم نشده است، از بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها هم کاری ساخته نیست.
وی افزود: از سوی دیگر نظام سلامت و سبد خانوار ما نیازمند محصولاتی است که نمی‌توانیم تولید آن‌ها را متوقف کنیم.
شوشتری با بیان اینکه کشاورزان بیشتر از هر قشر دیگری ارزش آب را می‌دانند و برایش دل می‌سوزانند، گفت: متأسفانه وزارت نیرو در طول سالیان گذشته بدون محدودیت مجوز حفر چاه صادر کرده که شرایط امروز معلول این تصمیم‌گیری‌های نادرست است.
این کشاورز لرستانی تصریح کرد: متأسفانه صاحبان بیشتر چاه‌هایی که با مجوز صنعتی حفر شده‌اند اقدام به اضافه‌برداشت می‌کنند و در زمینه‌های دیگری آب را به مصرف می‌رسانند.
رحیم شوشتری با انتقاد از مسئولان و نمایندگان لرستان در مجلس عنوان کرد: چرا در تمام سال‌های گذشته برنامه‌ای برای مهار آب‌های لرستان و جلوگیری از هدررفت آن‌ها صورت نگرفته که در داخل استان به مصرف برسند و خیرشان مال خودمان باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت مسأله‌ی عدالت و تأثیر آن در مسائل مختلف جامعه پرداخت و افزود: کشاورز لرستانی یک سال از عمر خود را صرف تولید گندم می‌کند، اما آنچه به دست می‌آورد بسیار ناچیزتر از سودی است که باغدار رفسنجانی در همین مدت زمان به واسطه‌ی تولید محصولاتش عایدش می‌شود؛ در شرایطی که خانواده‌ی باغدار رفسنجانی به راحتی می‌تواند محصول کشاورز لرستانی را سر سفره‌اش داشته باشد، آیا خانواده‌ی کشاورز لرستانی هم می‌تواند به همین راحتی به تولیدات باغدار رفسنجانی دسترسی داشته باشد.
شوشتری بیان داشت: مادامی که در خرید محصولات کشاورزی به جای نگاه کیفی، نگاه کمی حاکم است، مشکلات بخش کشاورزی حل نخواهد شد؛ آیا محصول کشاورزی که بر اساس برنامه‌ریزی به صورت کاملاً سالم تولید شده با سایر محصولات دیگر باید به یک گونه ارزش‌گذاری شوند؟
احکام قضایی برای مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز اخذ شده است
در ادامه این جلسه، مجری طرح تعادل‌بخشی شرکت آب‌منطقه‌ای لرستان هم با اشاره به اینکه طرح تعادل‌بخشی یک نگاه ملی و کشوری است، گفت: البته این طرح از سال‌ها پیش وجود داشته و از سال گذشته واژه‌ی «احیاء» هم به آن اضافه شده است.
مهرداد محمدی با بیان اینکه میزان کسری آب کشور ۱۱۰ میلیارد متر مکعب است، اظهار داشت: بر اساس طرح تعادل‌بخشی منابع آب هر استان متعهد شده است که تا میزان خاص و تعیین‌شده‌ای صرفه‌جویی داشته باشد.
وی افزود: در همین راستا شورای حفاظت از منابع آب در استان و همه‌ی شهرستان‌ها تشکیل شده که ریاست آن به عهده‌ی استاندار و در شهرستان‌ها به عهده‌ی فرمانداران است.
محمدی به الگوی کشت هم اشاره و عنوان کرد: در همین زمینه سند ملی آب ایران تدوین شده که بر اساس آن مشخص شده هر محصول چه میزان آب نیاز دارد.
مجری طرح تعادل‌بخشی شرکت آب‌منطقه‌ای لرستان در پاسخ به انتقادات رئیس و اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق خرم‌آباد هم بیان داشت: طرح اصلاح الگوی مصرف آب ۲۰ سال است که تدوین شده، چرا حالا که شرایط بحرانی شده همه در مورد آن حساس شده‌اند؟
مهرداد محمدی با بیان اینکه بین حجم آب استفاده شده و نوع و میزان محصولات کشاورزی تعادل منطقی وجود ندارد، گفت: از سوی دیگر متأسفانه کشاورزان ما چاه‌های آب را در قبال دریافت اجاره در اختیار کشاورزان غیربومی قرار می‌دهند که فقط با هدف سوداندوزی به استان آمده‌اند و این منابع را تخریب می‌کنند.
وی؛ انتقال آب به اراضی دیم را یکی دیگر از مشکلات امروز کشاورزی لرستان عنوان کرد و بیان داشت: خوشبختانه کمیته راهبری طرح احیاء تشکیل شده و هفته‌ی آینده تشکیل جلسه خواهد داد.
محمدی در خصوص مغایرت میزان اعلام شده‌ی آب از سوی کشاورزان با واقعیت در زمان دریافت مجوز برای حفر چاه هم گفت: بهره‌برداران از سوی سازمان جهاد کشاورزی به ما معرفی می‌شوند و ما هم بر اساس نظر کارشناسی این سازمان عمل می‌کنیم و طبیعی است اگر مغایرتی در این زمینه وجود دارد، جهاد کشاورزی باید پاسخگوی آن باشد.
مجری طرح تعادل‌بخشی شرکت آب‌منطقه‌ای لرستان با اشاره به اینکه بیلان آب دشت‌های استان تعیین شده و منفی است، اظهارداشت: متأسفانه هنوز بخش قابل‌توجهی از اراضی کشاورزی استان به روش غرقآبی آبیاری می‌شوند.
مهرداد محمدی تعداد چاه‌های مجاز استان را ۷۰۰۰ حلقه عنوان کرد و بیان داشت: از این تعداد ۳۵۰۰ حلقه برقی است که بر روی ۱۳۰۰ حلقه از آن کنتور هوشمند نصب شده است.
وی تعداد چاه‌های آب غیرمجاز استان را هم ۱۵۰۰ حلقه اعلام و عنوان کرد: احکام قضایی برای مسدود نمودن این چاه‌ها اخذ شده و برای نهایی کردن آن منتظر دریافت اعتبارات هستیم.
محمدی در بخش دیگری از سخنانش گفت: اینکه چاه‌هایی که قبل از سال ۸۵ حفر شده‌اند برای دریافت مجوز قانونی مورد بررسی قرار بگیرند، مصوبه‌ی مجلس است و ما در واقع فقط به آن عمل کرده‌ایم.
مجری طرح تعادل‌بخشی شرکت آب‌منطقه‌ای لرستان در پایان اظهار داشت: موفقیت طرح تعادل‌بخشی منابع آب در گرو همراهی و همکاری همه‌جانبه‌ی همه‌ی دستگاه‌ها و البته کشاورزان است.
نظر شما