این خیریه اینترنتی ۷ میلیارد کمک جمع کرد

مجله مهر- عطیه همتی: شاید باور کردنش سخت باشد ایده خیریه ای که تاکنون توانسته با جمع آوری حدود ۷میلیارد تومان به ۱۷۷۵ مورد از نیازمندان رسیدگی کند، از یک پیامک دوستانه شروع شده باشد.

پیامکی که تبدیل به یکی از خیریه های محبوب شد تا بسیاری از رسانه ها و مردم بتوانند با خیال راحت به آن اعتماد کنند و حتی نذوراتشان را از طریق درگاه‌های بانکی ارسال کنند. در این خیریه مجازی هیچ لیستی وجود ندارد و نام هیچ کس ثبت نمی شود. حتی مهم نیست که در این چهارسال چه تعدادی کمک کرده اند و بیشتر کمک ها توسط چه کسانی انجام گرفته است. هیچ فرم ماهیانه و قید زمانی خاصی وجود ندارد. اینجا «خیریه همت» است. در یک صبح تابستانی با «مهدی قمصریان» از هسته تشکیل دهنده خیریه قرار گذاشتیم تا اول درباره شیرینی ها و سختی های این کار بپرسیم و اینکه قصه خیریه همت از کجا شروع شد؟

در ۶ ماه ۸۰۰ میلیون تومان جمع شد

مهدی قمصریان متولد ۲۴ خرداد ۱۳۶۰ در محله بلواز ابوذر تهران است. کارشناسی مدیریت صنعتی از دانشگاه آزاد و کارشناسی ارشد مدیریت از دانشگاه علامه طباطبایی دارد. قمصریان کار را از آموزش و پرورش آغاز کرد. اما بعد از آن وارد رسانه و خبرگزاری مهر شد. بعد از آن در چندین روزنامه به صورت حق التحریر و ثابت فعالیت های رسانه‌ای خود را ادامه داد و در حال حاضر در یکی از سازمان های دولتی مشغول به کار است.

همین سابقه به خوبی نشان می دهد که رسانه را می شناسد و برای همین وقتی می گوید در ۶ ماه اول کار خیریه توانسته ۸۰۰ میلیون تومان جمع کند خیلی تعجب نمی کنیم.

همت از یک پیامک شروع شد

همه چیز از یک پیامک ساده برای خرید یک یخچال برای جهیزیه شروع شد. پیامکی که یکی از دوستانش برایش می فرستد و باعث می شود نقطه عطفی در زندگی مهدی قمصریان اتفاق بیفتد و خیریه همت متولد شود. « ۱۳ شهریور ۹۰ یک پیامکی برای من آمد که نوشته بود می خواهیم برای یک جهیزیه یخچال بگیریم. ۳۰۰ هزارتومان کم داریم. اتفاقا در آن دوره در شرایطی بودم که شرایط مالی خیلی مناسبی نداشتم. گفتم من همین کار را انجام بدهم و برای عده ای از دوستانم بفرستم. متن پیامک را عوض کردم و یک متن مرتب تر نوشتم و گفتم: « هرکی پایه س. بسم الله، همت کنید این پول جمع بشود. به فاصله نیم ساعت این پول جمع شد و من به دوستم اطلاع دادم.»

قمصریان ادامه می دهد: «این اتفاق خیلی به من چسبید و تا مدتی ذهنم را مشغول کرد و فکر می کردم یک کار خیریه عامه پسند انجام بدهم. ولی حمایتی نداشتم اما فهمیدم می شود که کارهای کوچک کوچک انجام داد و جلو رفت. گفتم یک شبکه راه بیندازم. شبکه کسانی که من را می شناسند و هیچ اشکالی ندارد مثل شرکت های هرمی باشد. یک وبلاگ راه انداختم و دو اصل را تعیین کردم. اول شفافیت و دوم اینکه گزارش عملکرد بدهم. ابتدا مسئله را برای مخاطب ملموس مطرح کنم و بعد مقدار پول مورد نیاز را مطرح کنم و از مخاطب درخواست کنم. بعد هم که پول به میزان کافی رسید بگویم کافی است. واریز نکنید. اولویت را هم درمان و جهیزیه قرار دادیم. البته کار های دیگری هم مثل مسکن انجام دادیم ولی اولویت ما قرار شد درمان و جهیزیه باشد. مسکن متقاضی های زیادی دارد. چون همه ما اگر بپرسند یک جورایی درگیر مشکلات مسکن هستیم و از عهده ما بر نمی آمد.»

همت مثل یک رودخانه است

آقای قمصریان معتقد است نهادهای حمایتی به علت طولانی شدن و پراکندگی خدمات نتوانسته اند به خانواده های نیازمند کمک شایانی کنند. «ما برای حل مسئله دو شیوه داریم. یکی مساله محوری و دیگری فرآیند محوری. عموم نهادهای حمایتی ما فرآیند محور هستند. این کار علاوه بر محاسن زیادی که دارد چند آفت دارد که یکی از آنها طولانی شدن است و چون معمولا اهداف بزرگی دارند اما منابع اندک است. خروجی خیلی جالب از آب در نمی آید. مثلا ممکن است یکی از نهادهای حمایتی به یک خانواده ۵ نفره نیازمند ماهیانه فقط ۷۰ هزارتومان بتواند کمک کند که این مبلغ هیچ دردی را دوا نمی کند. اما ما خواستیم مساله محور باشیم. توان‌مان هم محدود بود. همچنین از مبناهای دینی هم بهره گرفتیم. در روایات و احادیث ما بسیار آمده هرکس گره ای از کار مومنی را باز کند. خداوند اجر و پاداشش را می دهد. تصمیم گرفتیم این موضوع ماهیانه هم نباشد. کار را ازحلقه های نزدیک شروع کردیم و موزائیکی جلو رفتیم.

در آن زمان ایمیل و شماره های دوستان رسانه ای زیادی داشتم که به آنها اطلاع دادم و آنها هم برای کمک داوطلب شدند. بعد یکی از حساب های شخصی را را برای جمع آوری کمک ها خالی کردم. آنها هم لوگوی همت را در کنار سایت خبری و رسانه شان گذشتند ما یک ریال هم بابت این تبلیغات به کسی پول ندادیم. خوشبختانه دوستان رسانه ای با گرایش های سیاسی مختلف در این کار به ما کمک کردند. در یک مصاحبه از من پرسیدند چشم انداز شما چیست؟ من گفتم چشم اندازی ندارم. هر زمان مردم مایل به کمک بودند در اینجا باز است. هر زمان نبودند اینجا درش بسته است. همت مثل رودخانه است. ما چیزی جمع نمی کنیم سد نیستیم. هرپولی بیاید برای کار خیر می رود. قصد کارهای بزرگ و سرمایه گذاری کردن نداریم. من توان کار بزرگ کردن ندارم. از عهده من بر نمی آید.»

اولویت درمان و جهیزیه است

اولویت کمک‌های مالی در خیریه همت درمان و جهیزیه است. دلیل انتخاب درمان این است  که کمک های بیمه ای خیلی کم هستند و عملا دردی از بیماران  دوا نمی کنند. برای همین اگر سایت خیریه نگاه کنید در معرفی به این نکته خوب اشاره شده است. «البته این چند وقته طرح تحول نظام سلامت کمک شایانی کرده است. اما هنوز برخی مشکلات زیادی در هزینه های دارو و درمان دارند. در قرآن کریم هم در سوره مائده آمده: «هرکس یک نفر را بدون جرمی بکشد، مانند این است که همه مردم را کشته و اگر کسی را زنده کند، مانند آن است که همه را زنده کرده است؟» دلیل انتخاب جهیزیه هم شروع زندگی بود. متاسفانه این چندساله بحث ازدواج سفید و معضلات اجتماعی بسیار مطرح است. این معضلات بالا و پایین شهر هم ندارد. معضلات اجتماعی اهمیتش از «برجام» اگربیشتر نباشد کمتر نیست. این جنس مشکلات داخلی از درون جامعه را تخریب می کند که آسیبش به مراتب بیشتر است. ما سعی کردیم که به ازدواج کمک کنیم. بسته های جهیزیه ما هم ۴.۵ میلیون تومان است. اقلام را هم جنس خوب ایرانی می گیریم. دوستانی که در بازار لوازم خانگی هستند به ما کمک می کنند و چون عمده می خرند قیمت خیلی پایین تر در می آید. البته کار های دیگری هم مثل مسکن انجام دادیم ولی اولویت ما قرار شد درمان و جهیزیه باشد. مسکن متقاضی های زیادی دارد. چون از همه ما اگر بپرسند یک جورایی درگیر مشکلات مسکن هستیم و از عهده همت خارج بود.»

استفاده از چهره ها به تیپ ما نمی خورد

در گوشه سمت پایین سایت خیریه همت قیمت دقیق ارزش ریالی کمک هایی که همت تاکنون توانسته جمع کند نوشته شده است که تا این لحظه حدود ۷ میلیارد تومان است. آقای قمصریان می گوید که طبق اساسنامه قانونی هرخیریه می تواند ۱۰ درصد از درآمدش را خرج حقوق و مزایای کارکنانش کند. اما در همت به جز  دو مورد که مجبور شده اند؛ این کار انجام نشده است: «ما می توانستیم از این ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون که تا الان خرج شده حدود ۶۸۰ میلیون را خودمان خرج کنیم. اما نکردیم. اصلا چنین قصدی نداشتیم. اما ناجا به ما گفت که حتما باید یک مکان قابل نظارت وجود داشته باشد که ما مجبور شدیم ۸۰ میلیون تومان برای رهن یک مکان اداری پرداخت کنیم. ۵۰۰ هزارتومان هم برای سایت همت هاست خریدیم. وگرنه بچه هایی که با ما همکاری می کنند حقوقی نمی گیرند. »

خیریه همت ابتدا با اسم شخص مهدی قمصریان کار می کرد. اما بعد آقای قمصریان این شیوه را درست نمی داند و تصمیم می گیرد برای این کار خیر سراغ مجوز برود تا قانونی تر و جدی با شناسنامه ای معتبر خیریه همت را جلو ببرد. » وقتی می پرسم چرا مانند خیریه های دیگر دنبال چهره های سرشناس هنری و ورزشی نمی رود. جواب جالبی می دهد: «راستش را بخواهید این کارها اصلا به تیپ ما نمی خورد نه اینکه بد باشد. من سعی کردم از اعتقادات مذهبی و احساسات مردم استفاده نکنم. مثلا بازارچه داشتن خیلی خوب است اما من نه توانش را داشتم نه آدم‌هایی که بتوانند این کار را انجام دهند. متاسفانه این تبدیل به بیزینسی در خیریه ها هم شده است. که چهره ها برای رونق بیشتر در خیریه ها حضور پیدا می کنند اما عوضش طلب پول می کنند.»

اطرافیان نیازمند گاهی مقصر اصلی هستند

آقای قمصریان معتقد است یکی از مشکلات جامعه اطرافیان نیازمند هستندکه گاهی از خانه خودشان بیرون تر را نمی بینند. حتی بسیاری از موارد خانواده های نیازمند اطرافیان مرفهی دارند که با وجود اینکه از مشکل‌شان باخبر هستند کاری برایشان انجام نمی دهند: «چند هفته پیش سه قلوهایی را در سایت معرفی کردیم که در یک زیرزمین کنار موتورخانه زندگی می کنند و این بچه ها مشکلات تنفسی داشتند. یکی از بچه ها بیماری پیدا کرده بود. گفتند که دلیل این بیماری به علت تماس این بچه با محل عبور و مرور سوسک هاست. حالا فکر کنید خانواده آقا پسر از نظر مالی در وضع مناسبی قرار داشتند و چون مخالف این ازدواج بودند به این دو جوان کمک نکردند. اما بعد از کمک ما متاسفانه گاهی آشنای نیازمندان وضع مالی خوبی دارند و کمک که نمی کنند هیچ، زخم زبان می زنند و آبرو ریزی می کنند. یاش بخیر آقا مجتبی تهرانی همیشه می گفت اصل در مسائل تربیتی پرده پوشی است نه پرده دری!»

حتی مشکل ۳۰۰ هزارتومانی هم داریم

در خیریه همت از مشکلات مالی ۳۰۰ هزارتومانی تا ۴۰۰ میلیون تومانی هم مطرح شده که تا کنون خیرها برای پرداخت آنها اقدام کرده اند و حالا چند مورد از کمک هایی را که خاطرات خوبی برایش رقم زده اند تعریف می کند: « مورد ۴۰۷ میلیون تومانی که داشتیم. برای درمان ناراحتی غذه هیپوفیزی یک دختربچه شیرازی بودکه بعد از درمان حال این بچه بسیار خوب شد. کمک به یک خانم سرپرست خانوار به ما پیشنهاد شد که توانستیم کمکش کنیم. این خانم خواب خوبی همان شب از ائمه دیده بود و برایمان همان خواب را در یادداشتی فرستاده بود که خیلی خوشحال شدیم.»

قمصریان خاطره ای مشابه تعریف کرده و  می گوید: «یک دختربچه ای بود ریزش مو داشت. خجالت می کشید مدرسه برود. هزینه دارو هم ۳۰۰-۴۰۰ تومان بود اما چون پدرش کارگر بود نمی توانست پرداخت کند. بعد از این اتفاق این دختر به زندگی برگشت و بسیار خوشحال بود.»

سرمان کلاه هم رفته است

آقای قمصریان می گوید افراد نیازمند را حلقه های مورد اعتمادش معرفی می کنند اما خب آقای قمصریان اعتراف می کند گاهی هم سرشان کلاه رفته است: « ما اصلا به کسی پول نقد نمی دهیم مگر برخی موارد که ناچار می شویم. وگرنه خودمان همه کارها را انجام می دهیم. اما سه چهارماه اول خیریه، کسی مدارکش را آورد که سرطانی بود. ماهم کمکش کردیم تا داروهایش را بخرد. فهمیدیم به جای دارو رفته پول‌هایش را در کوئست در سرمایه گذاری کرده بود. یک بارهم  برای یک بچه بیماری دارو خریدیم که خیلی گران بود. پدر بچه فاکتور را گرفته بود و گفته بود اشتباه شده است باید عوض کنم. رفته بود دارو را پس داده بود و پولش را گرفته بود. بچه واقعا بیمار بود ولی خب مشکلات فرهنگی باعث شده بود دارو را پس بدهد و پولش را بگیرد.یکبار هم برای پیرمردی توانستیم پول جمع کنیم خانه بگیرد. فهمیدیم بعد از چند وقت گفته بود از خانه خوشم نمی آید پول پیش را پس گرفته بود و غیبش زد.»

آقای قمصریان می گوید از روزی که مردم نسبت به مشکلات همنوعشان بی تفاوت باشند می ترسد. با اینکه برخی کمک مالی نمی توانند بکنند در سایت کامنت می گذارند که برای آن مورد دعا می کنیم. وقتی می پرسیم معمولا یک روز بعد از پست چقدر پول جمع می شود. می گوید: « به روزی اعتقاد دارید؟ گاهی برای دو میلیون تومان کلی تلاش می کنیم. گاهی هم مثلا در سه روز ۴۳۰ میلیون جمع می شود.»