به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «نئورئالیسم چیست؟» (تاریخ اجمالی سینمای نئورئالیسم ایتالیا) نوشته کامران شیردل به زودی از سوی انتشارات دنیای اقتصاد منتشر خواهد شد.
کامران شیردل در دوران جوانی تحصیل در رشته معماری را رها کرد تا در کشور ایتالیا در رشته سینما تحصیل کند. دوران تحصیل او مقارن بود با اوج شکوفایی سینمای نئورئالیسم ایتالیا و با اساتیدی چون روبرتو روسلینی، چزاره زاواتینی، پیرپائولوپازولینی، میکل انجلو آنتونیونی، فدریکوفلینی آشنا شد. هم‌نشینی او با این کارگردان‌های بی‌همتای سینمای نئورئالیسم هم بر سبک فیلمسازی او و هم بر زمینة مطالعه و تحقیق او بسیار تاثیر گذاشت. چنانکه از سال ۱۳۴۹ (۱۹۶۰) تا همین امروز در کنار ساخت فیلم‌های مستند اجتماعی و صنعتی، به مطالعه و جمع‌آوری برنامه‌ریزی شده مقالات، نقدها، رسالات، تحقیقات و کتب تاریخی مربوط به این حوزه پرداخته است.
محتوای اصلی این کتاب خلاصه و چکیده‌ای از انبوه مطالب و یادداشت‌هایی است که او در طول این سال‌ها تهیه و تدوین کرده است و سپس با مراجعات مکرر به کتب تاریخ سینمای ایتالیا و مجموعه مقالات بخش پژوهش‌های تاریخی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز، پزارو، لوکارنو و... مورد ارزیابی مجدد قرار داده است.
کامران شیردل اصل یادداشت‌ها و مطالب این کتاب را که حجمی بسیار بیشتر دارند و به زبان ایتالیایی نوشته و تدوین شده‌اند، به رسم یادبود در اختیار دبیرخانه و کتابخانة مرکز تجربی سینمایی رم و فدراسیون انجمن‌های فیلم ایتالیا قرار داده است.
وی در سال ۱۳۹۳(۲۰۱۴) بخاطر پژوهش و نگارش تاریخ اجمالی نئورئالیسم و همچنین خدمت به «سینمای واقعگرا و حقیقت جو» تندیس ویژة FICC (Federazione Italiana dei Circoli del Cinema) را دریافت کرد.
این کتاب مشتمل بر ده بخش و یک ضمیمه است. بخش اول تعریف و خاستگاه نئورئالیسم است. در این بخش وجوه سه‌گانة تشکیل‌دهندة این پدیده مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد: وجه اول «درونمایه»، وجه دوم «سبک» و وجه سوم «نگرش معنوی و اخلاقی». درونمایة نئورئالیسم از بطن جنگ خونین جهانی دوم و تجارب و ره‌آوردهای آن ریشه می‌گیرد.
در بخش دوم این کتاب نویسنده، روبرتو روسلّینی، فیلم‌هایی درباره جنگ و نهضت مقاومت، فیلم‌های نئورئالیستی‌ای که جنگ جهانی دوم را موضوع خود قرار داده‌اند مورد بررسی قرار می‌گیرند و به طور خاص به روبرتو روسلّینی به عنوان «پدر نئورئالیسم» و فیلم رم شهر بی‌دفاع به عنوان «مانیفست نئورئالیسم» پرداخته می‌شود.
واقعیت‌های ناهمگون و متضاد اجتماعی دوران بعد جنگ جهانی دوم موج دیگری از فیلم‌های نئورئالیستی را به وجود می‌آورد که دستمایة این کتاب در بخش سوم است. در این بخش نیز فیلم‌های واکسی، آلمان سال صفر و برنج تلخ به طور ویژه مورد توجه قرار می‌گیرند و به نقش تاثیرگذار چزاره زاواتینی به عنوان یکی از فیلمنامه‌نویسان فیلم واکسی و همچنین یکی از نظریه‌پردازان سینمای نئورئالیست اشاره می‌شود. همچنین از فیلم برنج تلخ به عنوان اولین فیلم نئورئالیستی که در سینماهای آمریکا فروش قابل توجهی داشت یاد می‌شود.
فیلم‌های طنز و کمدی سینمای نئورئالیسم که در ایران چندان دیده نشده‌اند، در بخش چهارم این کتاب مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این بخش هم بیشتر آثار رناتو کاستلانی و دنباله‌رو او لوچانو امر مورد توجه قرار گرفته است و البته به دیگر فیلمسازان فیلم‌های طنز سینمای نئورئالیسم نیز اشاره می‌شود.
اهمیت و اعتبار لوکینو ویسکونتی و ویتوریو دسیکا به حدی است که هر دو یک فصل کامل از کتاب را به خود اختصاص داده‌اند. در این فصل فیلم‌های زمین می‌لرزد (لوکینو ویسکنتی) و دزد دوچرخه (ویتوریو دسیکا) که هر دو در سال ۱۹۴۸ ساخته شده‌اند مورد تحلیل قرار می‌گیرند.
در فصل کتاب بعدی رابطة بین نئورئالیسم و تاریخ و همچنین نئورئالیسم، مذهب و معنویت مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل آخر کتاب درباره فدریکو فلینی، آینده نئورئالیسم و تاثیر آن است. در این فصل فیلم‌های مهم فلینی تجزیه تحلیل می‌شوند. همچنین در ضمیمه پایانی این کتاب مختصری دربارة فیلم‌های کوتاه نئورئالیستی تو ضیح داده شده و بعد در دو جدول جداگانه تمامی فیلم‌های کوتاه و بلند نئورئالیستی به همراه نام کارگردان، سال ساخت، بازیگران و... فهرست شده است. آخر از همه نیز فهرستی از فیلم‌های نئورئالیستی که در کشورهای دیگر ساخته شده‌اند ارائه شده است.
این کتاب درسنامه‌ایست که تمام وجوه مهم سینمای نئورئالیسم را در بر می‌گیرد، به دانشجویان رشته سینما، فیلمسازان و دست‌اندرکاران سینما نگرشی جامع ارائه می‌کند که می‌تواند در شیوة فیلمسازی کارگردانان آینده بسیار تاثیر بگذارد.
نظر شما