خبرگزاری مهر – گروه استانها: نام دشت خاتون‌آباد برای کسانی که پیگیر وضعیت محیط زیست کشور هستند کاملاً آشناست این دشت یکی از قربانی‌های اصلی توسعه صنعتی و معدنی در کشور محسوب می‌شود اما این دشت ۲۰ سال قبل هیچ‌یک از القاب کنونی را نداشت بلکه شهربابک نگین طبیعت بکر و سرسبز استان کرمان بود دشت خاتون‌آباد نیز یکی از مراتع اصلی دامداری در کشور و نماد همزیستی انسان و طبیعت محسوب می شد.
حضور عشایر منطقه و ده‌ها روستا در دشت خاتون‌آباد این منطقه را به یکی از ییلاق‌های زیبای کرمان تبدیل کرده بود امروز اما این دشت آن‌چنان آلوده‌شده است که گفته می‌شود اگر از همین‌الان دیگر بر آلودگی‌های آن افزوده نشود تا ۱۰ سال دیگر هیچ گیاهی قادر به سبز شدن در خاتون آباد نیست.
لایه‌ای از فلزات سنگین بر پهنه دشت پراکنده‌شده است و روزانه ده‌ها رأس دام روستاییان نیز براثر آلودگی‌های موجود تلف می‌شوند و در بهترین حالت پس از تحویل لاشه دام‌ها به چاله‌های معدوم کردن دام‌ها دامداران پول دام تلف‌شده‌شان را می‌گیرند
لایه‌ای از فلزات سنگین بر پهنه دشت پراکنده‌شده است و روزانه ده‌ها رأس دام روستاییان نیز براثر آلودگی‌های موجود تلف می‌شوند و در بهترین حالت پس از تحویل لاشه دام‌ها به چاله‌های معدوم کردن دام‌ها، دامداران پول دام تلف‌شده‌شان را می‌گیرند.
داستان خاتون‌آباد از سال ۷۴ آغاز شد در این زمان بود که در کنار معادن مس شهربابک کارخانه‌ای تحت عنوان ذوب مس خاتون‌آباد ساخته شد اما فنّاوری ساخت این کارخانه چینی و فاقد استانداردهای محیط‌زیست بود از سوی دیگر چرخه کامل برای جلوگیری از آلودگی در این کارخانه ایجاد نشد و درنهایت مواد آلوده‌ای که از کارخانه خارج می‌شود در دو قسمت خروج از دودکش‌های کارخانه که شامل فلزهای سنگین می شود و همچنین پسآب، وارد طبیعت شد و درنهایت آب‌های زیرزمینی دشت به‌شدت آلوده شد و از سوی دیگر ذرات ریز ناشی از فلزات سنگین نیز در دشت پراکنده شد و هم اکنون شدت آلودگی به حدی است که هیچ گیاهی در این منطقه توان رشد ندارد.
چرخه تولید در کارخانه باید کامل شود تا آلودگی به حداقل برسد
محمد صالحی فعال محیط‌زیست در گفتگو با مهر اظهار داشت: کارخانه ذوب مس در دشت خاتون‌آباد درواقع بین شهرک صنعتی و شهر شهربابک قرارگرفته است و درگذشته یکی از مناطق سرسبز خاتون‌آباد بوده و روستاهای اطراف این دشت متعدد هستند. کار اصلی مردم منطقه نیز دامداری و کشاورزی است اما پس از فعالیت کارخانه ذوب مس به‌تدریج منابع منطقه آلوده‌شده است و درنهایت بسیاری از مردم از این منطقه کوچ کرده‌اند.
وی گفت: در ابتدا دودکش‌های این کارخانه از فیلترهای استاندارد برخوردار نبوده است ضمن اینکه چرخه تولید در کارخانه نیز کامل نبوده است و به‌عنوان‌مثال پسآب کارخانه بدون تصفیه مناسب وارد طبیعت می‌شده است و یا کارخانه اکسید در این مجتمع صنعتی وجود نداشته و گاز آلوده به‌صورت مستقیم وارد هوا می‌شده است.
خاتون آباد قربانگاه وعده های مسئولان
این محقق معتقد است که اگر از ابتدا واحدهای مکمل در این مجتمع صنعتی قرار می‌گرفت چنین وضعیتی را در طبیعت خاتون‌آباد شاهد نبودیم.
وی افزود: باوجود آلودگی‌ها برای حمایت از تولید و حفظ فرصتهای شغلی کار در کارخانه ادامه یافته است و از مدت‌ها قبل ایجاد تصفیه پسآب و کارخانه اسید در این مجتمع شروع‌شده است اما هنوز به اتمام نرسیده است.
کار ساخت کارخانه اسید برای جلوگیری از ورود این گاز به طبیعت قرار بود طبق برنامه در سال ۹۴ به اتمام برسد اما باوجود قرار گرفتن در سال موعد داده‌شده اما هنوز هم شاهد هستیم مسئولان در سطح ملی به این منطقه سفر می‌کنند و وعده مجدد رفع مشکل را می‌دهند
وی یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های این کارخانه را در کنار فلزات سنگین گاز SO۲ دانست و اضافه کرد: کار ساخت کارخانه اسید برای جلوگیری از ورود این گاز به طبیعت قرار بود طبق برنامه در سال ۹۴ به اتمام برسد اما باوجود قرار گرفتن در سال موعد داده‌شده اما هنوز هم شاهد هستیم مسئولان در سطح ملی به این منطقه سفر می‌کنند و وعده مجدد رفع مشکل را می‌دهند.
وی گفت: خاک منطقه به‌وسیله فلزات سنگین آلوده است و باید مدت‌ها زمان و هزینه سنگین برای رفع این مشکل صرف کرد.
اما فرماندار شهربابک در خصوص احداث کارخانه اسید ابراز امیدواری می‌کند که این واحد صنعتی برای تکمیل چرخه تولید هر چه زودتر احداث شود.
محمدرضا شریفی از پیگیری‌های مستمر صورت گرفته برای کاهش آلودگی و رفع مشکلات آلایندگی در شهربابک خبر داد و به خبرنگار مهر گفت: ما امیدواریم طی دو سال آینده شرکت مربوط کارهای لازم را برای احداث این کارخانه انجام دهد.
وی گفت: مکاتبات لازم با شرکت مس انجام و در سال‌های گذشته نیز اقدامات مناسبی برای کاهش آلودگی انجام شده است و با احداث این کارخانه میزان آلودگی کاهش می‌یابد.
اما کارخانه اسید سولفوریک که کار ساختش در سال ۸۹ آغاز شد و قرار بود در سال جاری افتتاح شود که امسال نیز خبری از افتتاح این طرح نیست و همچنان آلودگی‌ها وارد محیط‌زیست می‌شود و طبق آخرین آمار کار ساخت این کارخانه در سالی که قرار بود شاهد افتتاح آن باشیم تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است.
کارخانه اسید که کار ساختش در سال ۸۹ آغاز شد و قرار بود در سال جاری افتتاح شود که امسال نیز خبری از افتتاح این طرح نیست و همچنان آلودگی‌ها وارد محیط‌زیست می‌شود و طبق آخرین آمار کار ساخت این کارخانه در سالی که قرار بود شاهد افتتاح آن باشیم تنها ۱۵ درصد پیشرفت داشته است
این در حالی است که همچنان دام‌های این منطقه به دلیل آلودگی در حال تلف شدن هستند و آخرین آمار از تلف شدن بیش از ۴۰ هزار رأس دام از ابتدای فعالیت کارخانه ذوب مس تاکنون حکایت دارد و در مقابل برای جبران خسارات دامداران پول دام‌هایی که به دلیل آلودگی تلف می‌شوند به دامداران پرداخت می‌شود.
در آخرین پیگیری‌ها برای رفع مشکل این کارخانه مسئولان استان کرمان برای توجه دادن وزیر صنعت، معدن و تجارت به‌ضرورت اجرای طرح‌های تکمیلی در راستای جلوگیری از آلایندگی نعمت زاده را در سفرش به کرمان که چند روز قبل انجام شد به خاتون‌آباد بردند.
وی در این سفر گفت: شرکت ملی مس ایران طرحی را آماده کرده که ۴۶۰ هزار تن اسیدسولفوریک در طرح‌های توسعه آینده ذوب خاتون‌آباد تولید شود که در صورت تصویب طرح در هیئت دولت منابع مالی آن تأمین و کل مسئله آلودگی رفع خواهد شد و این طرح طی دو سال آینده عملیاتی می‌شود.
فرصتهای می گذرد و آلودگی افزایش می یابد
به‌این‌ترتیب سال وعده داده‌شده برای رفع آلودگی در حالی در حال سپری شدن است که عملاً وعده دو سال دیگر برای رفع مشکل تکرار شده است و در حالی فرصت‌ها در حال گذر است که آلودگی همچنان وارد طبیعت دشت خاتون‌آباد می‌شود.
نماینده مردم شهربابک در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مهر یکی از معضلات شهربابک را آلودگی‌های ناشی از صنایع دانست که نمود آن در دشت خاتون‌آباد روی‌داده است.
حسین فتاحی افزود: درخواست ما به‌عنوان نماینده مردم شهرستان اقدام فوری مسئولان برای رفع این مشکل است.
باید در کنار حفظ فرصتهای شغلی موجود، آلودگی را نیز رفع کنیم و برای انجام این کار باید چرخه کارخانه کامل شود تا از ورود موارد آلاینده جلوگیری شود
وی گفت: درگذشته باوجوداینکه بارها پیگیری‌های لازم برای رفع مشکل شده بود اما اقدام مؤثری برای رفع مشکل نشده است و امیدواریم در آینده مسئولان مربوطه کارهای لازم را برای رفع آلایندگی انجام دهند.
وی با اشاره به نقش این کارخانه در تولید و همچنین اشتغال‌زایی که در شهرستان دارد گفت: باید در کنار حفظ فرصتهای شغلی موجود، آلودگی را نیز رفع کنیم و برای انجام این کار باید چرخه کارخانه کامل شود تا از ورود موارد آلاینده جلوگیری شود.
وی در ادامه به تلف شدن دام‌های منطقه اشاره کرد و گفت: برای بررسی این مسئله چند ماه قبل وزیر کشاورزی از منطقه بازدید کرد و وزیر صنعت نیز چندی قبل منطقه را بررسی کرد و امیدواریم این اقدامات منجر به کاهش آلودگی و حمایت از دامداران شهربابک شود.
وعده‌ها در حالی از سوی شرکت مربوطه و مسئولان ملی و محلی ادامه دارد که عملاً طرح‌های در دست اقدام از زمان موعود برای افتتاحشان گذشته و هرروز شاهد ورود حجم بیشتری از آلودگی به طبیعت شهربابک هستیم و درنهایت دشتی سرسبز که روزگاری مامن بسیاری از جانوران و گیاهان منحصربه‌فرد منطقه بود حالا به دشتی آن‌چنان آلوده تبدیل‌شده است که حتی چرا در آن منجر به تلف شدن دام‌های می‌شود.
حالا باید منتظر بمانیم و ببینیم وعده دو سال آینده که برای اجرای طرح‌های جلوگیری از آلودگی که از هم‌اکنون داده می‌شود چه زمانی به پایان می‌رسد.
ایران دومین ذخایر عمده مس را در اختیار دارد که قریب به ۹۰ درصد این منابع در استان کرمان قرار دارد و آلایندگی این صنایع زخمی بر تن طبیعت این استان زده است.
نظر شما