گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: در ادبیات سیاسی جهان از روسیه به عنوان خرس یاد می شود و این خرس در هفته های اخیر قدرت خود را با حمله به مواضع تروریست های حاضر در سوریه به رخ کشورهایی کشیده که در طول یک سال گذشته با وجود انجام حملات پردامنه نتوانسته اند داعش را زمینگیر کنند.
حملات روسیه به سوریه نه تنها با واکنش منفی کشورهای غربی بلکه با مخالفت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از جمله عربستان مواجه شده است از همین رو دیدار وزیر دفاع عربستان با رئیس جمهور روسیه دارای اهمیت ویژه ای است.
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه یکشنبه نوزدهم مهر به صورت جداگانه با «محمد بن سلمان بن عبدالعزیز» جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی و «محمد بن زاید آل نهیان» ولیعهد ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی و جانشین فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور، دیدار و گفتگو کرد.
این نخستین سفر مقامات کشورهای عرب خلیج فارس به مسکو پس از آغاز حملات هوایی روسیه به مواضع گروه‌های تروریستی در سوریه است. دیدار‌ها در شهر سوچی روسیه که میزبان مسابقه‌های فرمول-۱ است، برگزار شد و «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه، پس از پایان دیدار پوتین و محمد بن سلمان، عنوان کرد آنچه در مورد این دیدار می توان گفت توافق دو طرف در مورد سوریه است.
پیامدهای بحران سوریه
به گزارش خبرگزاری رویترز، جزئیاتی از دیدار میان پوتین و محمد بن سلمان که کشورش به «حملات روسیه برای حمایت از نظام بشار اسد» اعتراض کرده، منتشر نشده اما سایت شبکه العربیه نزدیک به عربستان سعودی، بدون ذکر جزئیات، گزارش داد که در این دیدار، پیامدهای بحران سوریه به بحث گذاشته شده است. کرملین هم به این مساله بسنده کرد که در این دیدار، بر سر تحولات خاورمیانه به ویژه سوریه و «تلاش‌های مشترک برای مبارزه با تروریسم بین‌المللی» بحث و تبادل نظر شد.
پیش از دیدار پوتین و محمد بن سلمان، «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت که عملیات نظامی روسیه در سوریه، نگرانی ریاض را در پی داشته و ریاض، خواهان روند انتقالی در سوریه است که به برکناری اسد از قدرت بینجامد.
پیش از این دیدار همچنین «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین گفته بود: «تماس ها میان روسیه و سعودی، بسیار گسترده شده است. اکنون نمی‌توانیم جزئیات بیشتری در این باره ارائه دهیم.»
علاوه بر دیدار با محمدبن سلمان، رئیس جمهوری روسیه، با محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابو ظبی و جانشین فرمانده کل نیروهای مسلح امارات متحده عربی نیز دیدار و گفتگو کرد. منابع رسمی روسیه می‌گویند که موضوعات سیاسی و بازرگانی، محور گفتگوهای دوجانبه بوده اند. خبرگزاری اسپوتنیک نیز گزارش داده است که پوتین در ابتدای این دیدار گفت که می‌خواهد درباره موضوعات مختلف مرتبط با روابط دوجانبه گفتگو کند.
بنا بر این گزارش، پوتین همچنین پیشنهاد داد درباره مسائل منطقه خاورمیانه از جمله سوریه، ترکیه و مساله مبارزه با تروریسم، بحث و تبادل نظر شود.
بر خلاف عربستان سعودی، امارات متحده عربی، موضع روشنی درباره تحرکات اخیر روسیه در سوریه، موضع‌گیری نکرده است. این در حالی است که عربستان سعودی، ترکیه و قطر، این تحرکات را محکوم کرده‌اند.
درباره مسائل سیاسی مورد بحث میان ولیعهد ابوظبی و رئیس جمهوری روسیه، جزئیاتی منتشر نشده است. اما سفر محمد بن زاید به مسکو، دارای محورهای اقتصادی هم بود. کرملین اعلام کرد که در این دیدار بر مبارزه با تروریسم و توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی، تمرکز شد.
بنا بر اعلام کرملین، سرمایه‌گذاران امارات متحده عربی اعلام آمادگی کردند که در شرکت‌های دولتی روسیه در بخش‌های مختلف از جمله صنعت هسته‌ای، کشاورزی و موارد طبیعی، تا هفت میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند.
توافق دوست و دشمن؛ بعید یا ممکن؟
سفر محمد بن سلمان به روسیه و دیدار وی با پوتین دومین سفر وی به مسکو محسوب می شود و این در حالی است که در خصوص سوریه، روسیه در صف دوستان و عربستان و همچنین امارات در صف دشمنان این کشور عربی جنگ زده محسوب می شوند.
شکی در این مطلب نیست که حملات روسیه به مواضع تروریست ها در سوریه موجب تضعیف آنها شده است. یعنی گروه هایی که با حمایت اعراب حاشیه خلیج فارس ایجاد شده و قدرت گرفته اند اکنون با حملات روسیه در موضع ضعف قرار گرفته اند و این یعنی آنکه هر آنچه اعراب در طول پنج سال گذشته در سوریه ساخته بودند در حال خراب شدن است.
از آن گذشته تحولات میدانی سوریه نیز نشان می دهد که در هفته های اخیر ارتش این کشور موفقیت هایی را در مبارزه با گروه های تروریستی و بازپس گیری مناطق اشغال شده از آنها داشته است.
بنابراین می توان گفت مواضع دشمنان سوریه در برابر دوستان سوریه در حال تضعیف است و این در حالی است که دوستان و دشمنان سوریه در مورد یک موضع اصلی یعنی شخص «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه، با یکدیگر اختلاف نظر جدی دارند.
وجود همین مسائل موجب شده تا سفر مقامات عربستانی و اماراتی به مسکو و اعلام خبر توافق مسکو-ریاض در مورد سوریه دارای اهمیت باشد. اگر خبر این توافق صحیح باشد باید گفت بر اساس آنکه اکنون سوریه و متحدانش دست بالاتر را در تحولات این کشور دارند توافق احتمالی به نفع آنها خوهد بود اما عملکرد عربستان در چند سال اخیر به ویژه پس از روی کار آمدن مقامات جدید در ریاض، نشان می دهد که آل سعود تن به چنین توافقی نمی دهد.
نظر شما