روزنامه شرق نوشت: «وکلای خارجی متهم با ارائه پیش‌نویس ضمانت‌نامه بی‌قیدوشرط اعلام کردند بدهی شرکت «اچ‌کی» را می‌پردازند. به این ترتیب ظرف روز جاری مدیر امور حقوقی شرکت نفت ایران عنوان کرد تلاش می‌کند با همکاری وکلای متهم بدهی بیت‌المال بازگردانده شود».
این نخستین جملاتی بود که قاضي صلواتی سومين جلسه دادگاه بابک زنجانی را با آن شروع کرد. از آن روز تاکنون نزدیک به یک هفته می‌گذرد و هنوز از روند پرداخت بدهی خبری نشده است. مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش دادگاه بابک زنجانی، موضوع پرداخت بدهی اوست. در همان روز، دادگاه امور حقوقی شرکت نفت نامه‌ای خطاب به قاضی صلواتی نوشت و در آن ضمن اعلام آمادگی برای وصول مطالبات، از واهی‌بودن ادعاهای بابک زنجانی و شرکایش در سه سال گذشته مبنی بر پرداخت بدهی خبرداد.
«شرق» دیروز دوباره سراغ مدیر امور حقوقی شرکت نفت ایران رفت. او در پاسخ به اینکه آیا از هفته گذشته تاکنون خبر جدیدی شده است یا نه می‌گوید: «اتفاقا دو روز قبل(دوشنبه) با وکلای متهم در تماس و تبادل بودیم که شما بالاخره چه کار کردید و به کجا رسیدید که اعلام کردند فعلا هیچ اطلاعی نمی‌توانیم بدهیم». علی‌‌اکبر ماه‌رخ‌زاد در پاسخ به اینکه آیا با وکلای خارجی او هم در ارتباط هستید یا خیر، می‌گوید: «وکلای خارج ارتباطی با پرونده ندارند و اصلا حضور وکیل خارجی در پرونده جزائی موضوعیت ندارد، زیرا پرونده جزائی است و به وکلای داخلی حکم وکالت داده شده که مشغول دفاع هستند. ما با وکلای خارجی ارتباطی نداریم، اگر ارتباطی هم باشد، وکلای داخلی با خارجی مرتبط هستند».
او در پاسخ به اینکه وکیل خارجی زنجاني مدعی است تلاش‌های زیادی برای پرداخت بدهی در یک‌سال گذشته انجام شده، اما متأسفانه اراده‌ای قوی برای دریافت این پول وجود نداشته است، می‌گوید: «این حرف اصلا درست نیست ما همواره اعلام آمادگی کرده‌ایم که پول را دریافت کنیم؛ برای این ادعاهای پوچ و خالی از واقعیت تا امارات، ترکیه، روسیه یا تاجیکستان هم رفته‌ایم. چطور ممکن است ما بالغ بر دو میلیارد یورو طلبکار باشیم، اما حاضر نباشیم آن را وصول کنیم. اصلا چرا شکوائیه ثبت کرده‌ایم؟ یک طلبکار ساده هم دنبال طلبش می‌رود، چه برسد به ما که دستگاه دولتی هستیم. ما واقعا نگران وجهی هستیم که نزد آقایان است و هیچ اقدام مؤثری هم برای پرداخت آن نمی‌کنند. آقای زنگنه، وزیر نفت، بارها اعلام کرده ما فقط پول نفت را می‌خواهیم و هیچ کار دیگری با آقای زنجانی نداریم. ٨٥ درصد این پول به خزانه کشور مربوط است و همه تلاش ما این بود که پول نفت به حساب خزانه واریز شود که تاکنون عملی نشده است». ماه‌رخ‌زاد می‌گوید او یک بار هم حضوري نزد قاضی صلواتی رفته و مجدد از امور حقوقی دیگری به قاضی نوشته است: «در این نامه رسما توجه دادیم که تا این لحظه حتی یک سِنت به حساب شرکت نفت واریز نشده و هیچ تماسی هم با ما گرفته نشده است». مدیر امور حقوقی شرکت نفت می‌گوید: «همان‌طور که در نامه اول نوشتیم، آنها برای طولانی‌کردن پروسه دادگاه و مظلوم‌نمایی در رسانه‌ها اين ادعا‌ها را مطرح مي‌كنند».
هم‌زمان با آغاز دادگاه بابک زنجانی تلاش کردیم با «زهره رضايي»، وکیل خارجی بابك زنجاني هم گفت‌وگویی انجام دهیم. انجام گفت‌وگو اما سختی‌های خاص خودش را داشت. او به‌راحتی به ما اعتماد نمی‌کرد. از درخواست ارسال سؤال‌ها به‌صورت کتبی تا احراز هویت خبرنگار...؛ ارتباط ما ایمیلی و تلفنی یا از طریق شبکه‌های موبایلی با او ادامه داشت تا اینکه بالاخره به بخشی از سؤال‌های ما پاسخ داد، درحالی‌که بخش عمده‌ای از پرسش‌های اصلی ما بی‌پاسخ باقی ماند. رضایی گفت ترجیح می‌دهد فعلا به باقی سؤال‌ها پاسخ ندهد. استدلال او این بود که ممکن است روند دادرسی را با مشکل روبه‌رو کند. او می‌گوید ترجیحش این است که در آرامش پیگیر کارهای موکلش باشد و به ما توصیه می‌کند اگر دنبال پاسخ سؤال‌هایمان هستیم در انتظار روز دفاع بمانیم و قضاوت را به مردم بسپاریم. می‌گوید به علت حساسیت پرونده نمی‌تواند اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار دهد؛ به علاوه پاسخ این سؤال‌ها به تفصیل و جزئیاتی نیاز دارد که از حوصله یک گفت‌وگو خارج است... . او در آخرین تماس ما درباره روند پرداخت بدهی که قولش را داده‌‌اند، می‌گوید نمی‌تواند دراین‌باره صحبت کند.
وكيل خارجي زنجاني كيست؟
زهره رضايي متولد ١٣٥٧، فارغ‌التحصيل رشته حقوق از دانشگاه آزاد واحد تهـران جنوب است. که به مالزی مهاجرت کرده است.
فرق شما با وکلای داخلی ایشان چیست و در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنید؟
من وکیل آقای زنجانی و مدیر حقوقی بانک‌ها و شرکت‌های ایشان در خارج از ایران هستم، از جمله در پرونده تحریم اتحادیه اروپا.
از روند فعالیت‌های خارج ایشان چقدر اطلاع دارید؟
تا آنجا که در حوزه وظایف من به‌عنوان یک وکیل است، اطلاعات حقوقی و تجاری دارم.
اینکه آقای زنجانی منبعی ۱۵ میلیارد یورویی در خارج از کشور دارد چقدر صحت دارد. در این صورت ایشان چرا موفق به پرداخت بدهی نفت که تقریبا کمتر از یک‌دهم این رقم است، نمی‌شوند؟
در ١٠ سال گذشته مجموعه‌های ایشان گردش مالی بسیار زیادی در خارج از ایران داشته است و از این رو بانک‌های زیادی اعتبارات فراوانی در اختیار این شرکت‌ها قرار می‌داده‌اند. تا پیش از تحریم، بانک‌های آقای زنجانی بیش از ۲۲ میلیارد یورو خطوط اعتباری نزد بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری در خارج از ایران داشتهاند که بخش اعظمی از آن در فارکس بوده است. پس از تحریم بخش زیادی از این اعتبارات معلق مانده و بخش استفاده‌شده نیز تسویه شده است. توجه داشته باشید که پرداخت‌نکردن بدهی ایشان به دلیل نبود منابع نیست، بلکه به دلیل تحریم و بانک‌های آقای زنجانی بانک مرکزی و وزارت نفت است که آنها قانونا و رسما نمی‌توانند پولی دریافت کنند.
از طرفی وزارت نفت منابع زیادی بالغ بر ده‌ها میلیارد دلار در جای‌جای دنیا به همین شکل طلب دارد و قادر به دریافت آن وجوه نیست. این مشکل فقط درباره بدهی آقای زنجانی نیست، بلکه مبالغ زیادی به همین منوال از دسترس خارج شدهاند، اما متأسفانه تفاوت بدهی بانک آقای زنجانی با دیگر بانک‌ها در این است که آقای زنجانی ایرانی است و هدف خوبی برای جناح‌بازی‌های سیاسی.
باوجود این، تلاش‌های زیادی از طرف ما برای پرداخت بدهی در یک‌سال گذشته انجام شده است، اما متأسفانه اراده قوی برای دریافت این پول وجود ندارد و به نظر می‌رسد مزایای مفتوح‌بودن این پرونده بیش از مزایای دریافت بدهی برای برخی ارزش دارد.
اما آقای زنجانی طبق اخبار از تحریم خارج شدهاند. چرا هنوز موفق به پرداخت بدهی نشده‌اند؟
بنده به عنوان وکیل آقای زنجانی و بانک ایشان در اتحادیه اروپا رسما اعلام می‌کنم آقای زنجانی کماکان در تحریم اتحادیه اروپا و آمریکا قرار دارند. دادگاه اتحادیه اروپا در ماه سپتامبر گذشته رأی به برائت شخص آقای زنجانی داد و ایشان تنها به مدت دو هفته از تحریم اتحادیه اروپا خارج شدند، اما بلافاصله اتحادیه اروپا با اسنتاد به اخبار رسانه‌های داخلی ایران، ایشان را دوباره در فهرست تحریم قرار داد.
هیأت‌هایی برای شناسایی اموال بابک زنجانی عازم خارج شده بودند. هیأتی هم عازم مالزی شده بود، آیا شما با این هیأت دیداری داشتید و می‌دانید نتیجه کارشان چه بود؟
بلی٬ من تا آنجا که ممکن بود با این گروه همکاری کرده و اسناد زیادی در اختیارشان قرار دادم، اما متأسفانه این گروه خارج از عرف حقوقی و بین‌المللی در کشورهای مختلف به شکل کاملا غیررسمی و ناشیانه به دنبال میلیاردها دلار می‌گشتند. غافل از اینکه بانک‌ها پاسخگوی افراد ثالث نیستند و اطلاعات مشتری خود را برای دیگران هرگز افشا نمی‌کنند، مگر با حکم دادگاه صالحه در آن کشور. تصور کنید یک گروه دولتی از فرانسه به ایران بیایند و بروند بانک ملی و حساب شما را چک کنند٬ چه پاسخی به آنها داده می‌شود؟ این گروه نهایتا دست خالی به ایران بازگشتند.
آیا این بحث که اموال و منابع مالی آقای زنجانی در خارج از کشور از دسترس او خارج شده، درست است؟ آیا این منابع ممکن است از سوی کسانی دیگر از دسترس ایشان خارج شده باشد؟
خیر، منابع و اموال آقای زنجانی پس از تحریم به افراد معتمد ایشان منتقل شد تا از گزند تحریم و توقیف دور بماند. این افراد با توجه به شرایط موجود فقط جواب‌گوی شخص ایشان خواهند بود و نه قوه قضائیه ایران. مشکل اینجاست که ما باید مرزهای کشور خود را بشناسیم و بدانیم که خارج از این مرزها قوانین ایران حاکم نیست و کسی پاسخگوی ما نخواهد بود.
آیا با این ادعا که پشتوانه شرکت‌های ایشان پول حاصل از فروش نفت ایران است که در بانک‌های خارجی به صورت سپرده موجود است موافقید؟ و اینکه زنجانی بدون بلوکه‌کردن پول نفت ایران، توان رسیدن به این ثروت را نداشت.
کاملا برعکس، شرکت‌های ایشان پشتوانه همکاری با وزارت نفت یا بانک مرکزی بوده‌اند. مگر می‌شود بانک مرکزی بیاید با یک مجموعه بی‌اعتبار همکاری کند؟ بانک‌های آقای زنجانی تا پیش از ورود وزارت نفت نیز میلیاردها دلار گردش مالی داشتهاند٬ همچنین تاریخ تأسیس این بانک‌ها یا دیگر دارایی‌ها به قبل از موضوع نفت بازمی‌گردد.
ضمنا پول بلوکه‌شده به کسی اعتبار نمی‌دهد، اگر چنین بود وزارت نفت با پول‌های بلوکه‌شده خود می‌رفت سرمایه‌گذاری می‌کرد.
نظر شما