مصطفی راستی دوست، باستان شناس پژوهشگاه میراث فرهنگی در گفتگویی با خبرنگار مهر درباره چالش های حوزه باستان شناسی صحبت کرد و گفت: این چالش ها موحب سرعت بخشیدن به روند تخریب میراث فرهنگی می شود. یکی از مشکل ترین نوع مدیریت ها مربوط به مدیریت پژوهشهای باستان شناسی است. اگر بپذیریم که در حوزه میراث فرهنگی مشکل داریم و آثارمان تخریب می‌شود و آن را منشا یابی کنیم باید به عقب برگشته و بررسی کنیم که چرا در چنین وضعیتی قرار داریم و علت بروز این اتفاقات چیست. نمی توان شعارگونه اعلام کرد که سو مدیریت وجود دارد. چون سو مدیریت ها تنها به یک مدیر و یک حوزه خاص مربوط نمی‌شود.
وی گفت: یکی از وظایف اصلی دانشگاهها و مراکز علمی تربیت نیروی متخصص و تولید علم است. باید بررسی شود که دانشگاهها و مراکز علمی چقدر در تربیت افراد متخصص و تولید علم فعالیت کرده‌اند. دانشگاهها با سایر ارگانهای اجرایی در تعامل هستند اما این تعامل در حوزه باستان شناسی وجود ندارد. تا آنها حداقل طرحی بدهند و بگویند که چطور می شود ایرادها در این حوزه را برطرف کرد.
وی افزود: معمولا ارتباط بین مراکز علمی و دانشگاهها با دستگاه‌های اجرایی مانند سازمان میراث فرهنگی تقابل بوده تا تعامل. انها همیشه انتقاد می کردند ولی هیچ وقت پیشنهاددهنده نبوده‌اند. دانشگاهها نتوانستند نیروی متخصص را در این حوزه تربیت کنند.
راستی دوست گفت: باستان شناسی یعنی اینکه داده های فرهنگی با کاوش فراهم و جمع آوری شود و آنها را با داده های فرهنگی دیگری تطبیق دهیم. در اصل با این داده ها فرهنگ های گذشته بازشناسی می شوند. اگر در این موضوع کوچکترین خطایی مرتکب شویم بازسازی فرهنگی ما با موفقیت اجرایی نمی شود این موضوع موجب تخریب آثار می شود. در این میان اگر منابع مالی برای کشف داده های فرهنگی فراهم نشود، کار دچار اشکال خواهد شد.
وی ادامه داد: اکنون سرپرستی هیات های باستان شناسی را افرادی در دست می گیرند که وقت کافی برای حضور در محوطه های باستان شناسی را ندارند آنها یا در حال تدریس هستند و یا در محوطه های دیگر کار می کنند و مسئولیتشان را به عهده یکی از کارکنان و یا معاون خود می سپارند درحالی که اگر این افراد شایستگی مدیریت داشتند مجوز به نام آنها صادر می شد نه سرپرست هیات باستان شناسی.
این باستان شناس به مشکلات دیگر این حوزه اشاره کرد و گفت: سرپرست هیات های باستان شناسی به دلایل مختلف روند بررسی مسیر کاوش را کامل نمی کنند یکی از دلایل آنها عدم تامین منابع مالی است و برخی دیگر از عوامل به مدت زمان کوتاه پژوهش های باستان شناسی برمی گردد. در برخی دیگر از مواقع سرپرست پژوهش ها در فصل های بعدی کاوش تغییر می کنند. این تصمیم ها معمولا شخصی است و یا اینک برخی از افراد مانند مشاوران و همکاران دیگر در روند عزل و نصب ها تاثیر گذار هستند.
نظر شما