تنها ۱۵سال برای حفظ اسناد دیداری-شنیداری فرصت داریم

به گزارش خبرنگار مهر، ایرینا بوکووا، مدیرکل یونسکو در پیامی به مناسبت ۲۷ اکتبر (۵ آبان) روز جهانی میراث دیداری- شنیداری که صبح امروز در مراسم بزرگداشت این روز و به بهانه ثبت جهانی دو اثر ایرانی شامل «المسالک و الممالک» و «کلیات سعدی» در برنامه «حافظه جهانی» با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس سازمان میراث فرهنگی، رئیس کمیسیون ملی یونسکو و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در محل این سازمان در تهران برگزار شد، نسبت به از بین رفتن میراث بشری به جهت عدم حفاظت مناسب از آن در سراسر جهان هشدار داد.

متن پیام مدیرکل یونسکو که از سوی فرهاد اعتمادی، مدیر گروه ارتباطات کمیسیون ملی یونسکو در ایران قرائت شد، به شرح زیر است:

میراث دیداری- شنیداری مانند فیلم‌ها، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی و برنامه‌های ضبط شده دیداری- شنیداری، تاریخمان را منعکس می‌کنند و روایتی بی نظیر از جوامع و تنووع فرهنگی‌های جهان ارائه می‌دهند. این میراث، منبعی غیرقابل قیاس برای درک قرن‌های بیستم و بیست و یکم به شمار می آیند. آنها بیانگر هویت ملت‌ها و بازگوکننده غنای فرهنگ های ملی به واسطه زبان‌ها و آداب و سنن متنوع آن فرهنگ ها هستند.

ظرفیت این گونه میراث برای احضار آنی صداها و تصاویر غالبا فراتر از مرزهای محلی و مرزهای زبانی رفته که به این واسطه میراث دیداری- شنیداری به میراثی تکمیلی برای آرشیوها و مستندات سنتی تر مبدل شده است.

میراث دیداری- شنیداری باید برای همه قابل دسترسی باشد با این وجود، اسناد دیداری- شنیداری هم جان دارند و هم ظریف و آسیبپذیرند. هم اکنون قسمت اعظمی از میراث دیداری- شنیداری جهان برای همیشه به علت سهل انگاری، تخریب، بدشانسی و یا نبود منابع مناسب و نبود زیرساخت ها و توانمندی های لازم از بین رفته است که در نتیجه آن حافظ بشری تخریب شده‌است. این حساسیت و آسیب پذیری میراث دیداری- شنیداری به ویژه در شرایط جنگ تشدید می‌شود.

به علاوه، از بین رفتن این میراث می تواند ما را از کسب آگاهی در مورد ماهیت جوامع و ملت‌ها محروم نماید. ما اکنون فقط بین ۱۰ تا ۱۵ سال فرصت داریم تا اسناد ضبط شده دیداری- شنیداری موجود را به رسانه های دیجیتالی تبدیل کنیم تا به این واسطه از نابودی آنها جلوگیری شود.

برای تغییر این شرایط باید تشریک مساعی کنیم زیرا آشنایی با تاریخ معاصر و به اشتراک گذاری آن نه فقط از باب مسائل هویتی و نسبت ها، بلکه از منظر آشنایی با شیوه ارتباطات انسانی و چالش‌های جوامع معاصر، اهمیت بالایی دارد.

برنامه حافظه جهانی یونسکو در این راستا فعال است و هر ثبتی که از میراث مستند انجام می شود، بیانگر حافظه جمعی است که ریشه در اسناد و آرشیوهای به جا مانده از نسل های گذشته دارد. حقیقت این است که «حفاظت به قصد حفاظت» تنها کافی نیست بلکه افراد باید بتوانند اسناد را شناسایی کنند و اهمیت آنها را در زندگی امروز به خوبی بنمایانند. ضمن اینکه باید اهمیت آنها را برای جوامع مختلف هم درک کنند و باید بدانند که پیام این اسناد برای جوامع مشترک بشری چیست.

میراث دیداری- شنیداری نقش مهمی در ترویج عامل اتحاد میان افراد بشر دارد و از گسترش عامل نفاق در بشریت جلوگیری می کند. به این واسطه میراث دیداری- شنیداری به پرورش ارزش‌هایی جهانی و ایجاد فرهنگی مبتنی بر صلح و بردباری کمک می کنند.

بر این اساس در این روز جهانی میراث دیداری- شنیداری، من از همه کشورهای عضو که خود تولیدکننده و مصرف کننده تصاویر و صداها هستند و همینطور از همه موسسه مسئول حفاظت از این میراث می خواهم تا برای حفظ و به اشتراک گذراندن ثروت مشترک دیداری و شنیداری بشر، تشریک مساعی کنند.