خسارت ۳۰ درصدی گرما به سویا درگلستان/ محصولی که خوراک دام شد

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: امسال در ۳۵ هزار هکتار از مزارع استان گلستان کشت سویا انجام شد اما محصولات غلاف نبستند و حدود ۷ هزار هکتار از مزارع سویای استان محصول ندارد.

حالا در خوش‌بینانه‌ترین حالت سویاها تبدیل به علوفه‌ای برای دام‌ها می‌شوند. سویا کاران گلستانی امسال به امید محصولی پربارتر اقدام به کشت سویا کردند اما گرمای بالای ۴۰ درجه امسال تابستان تاب مقاومت برای دانه‌های سویا باقی نگذاشت و گرمای جان‌فرسا، مانند سرطان جان محصول سویای امسال کشاورزان را گرفت.

به گفته کارشناسان دلیل اصلی که محصولات غلاف نبسته هنوز مشخص نیست، هرچند بیشتر کارشناسان گرمای شدید امسال تابستان را به‌ویژه در زمان گل‌دهی سویا دلیل اصلی بار ندادن محصول می‌دانند. این عارضه که مانند سرطان در سویا محسوب می‌شود هنوز راه درمانی ندارد و یا بهتر است بگوییم راه درمانی هنوز برای آن پیدا نشده است.

سررسید وام‌های کشاورزان برای کشت کلزا نزدیک است

یکی از کشاورزان روستای آهنگر محله گرگان که ۶ هکتار از زمین‌های خود را امسال سویا کاشته است می‌گوید: امسال مانند هر سال اقدام به کشت سویا کردم و ۶ بار هم مزرعه را آبیاری کردم، سم و کود هم به موقع داده شد ولی در نهایت به دلیل شرایط آب و هوایی و یا هر دلیل دیگری، سویا بار نداده و نمی‌دانیم چه کنیم.

این کشاورز افزود: محصول امسال را بیمه هم نکرده‌ایم و یک ماه دیگر زمان سر رسید وام‌هایی است که برای کشت گرفته‌ایم و حال مانده‌ایم چه کنیم، از خدمات کشاورزی هم درخواست کردیم برای سرکشی به مزرعه خسارت دیده بیایند ولی کسی تا به حال سر نزده است.

یکی دیگر از کشاورزان این روستا نیز که چهار هکتار از زمین‌های خود را سویا کاشته است، گفت: بیشتر مزرعه سویای ما بار نداده و به همین خاطر مزرعه را به قیمت بسیار بسیار پایین به دامداران محلی برای چرای دادم داده‌ایم تا به عنوان علوفه دام استفاده کنند. چاره ای جز این نیز نداشتیم و باید بنشینیم و ضرردهی محصول خود را تماشا کنیم.

بیشتر مزرعه سویای ما بار نداده است و به همین خاطر مزرعه را به قیمت بسیار بسیار پایینی به دامداران محلی برای چرای دادم داده‌ایم تا از محصول به عنوان علوفه دام استفاده کننداین کشاورز معتقد است که بذرهای سویایی که جهاد در اختیارشان گذاشته استانداردهای لازم را نداشته و همین امر سبب بار ندادن سویا شده است.

رئیس خانه کشاورز استان در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با خسارت مزارع سویای استان بیان کرد : از ۱۵ خرداد تا اوایل تیر زمان کشت سویا است و چون تاریخ کشت متفاوت است زمان تلقیح و گل‌دهی سویا نیز متفاوت است. امسال در فصل تابستان تنش گرمایی شدیدی در استان داشتیم که موجب شد تلقیحی در دمای بالای ۴۰ درجه صورت نگیرد و به تبع آن دانه ای هم به وجود نیامد.

علیقلی ایمانی که خود نیز ۲۲ هکتار از مزارع سویای امسالش را به دلیل بار ندادن شخم زده است، افزود: مشکل از بذر سویا نبوده چون اگر بذر مشکل داشت اصلاً سبز نمی‌شد و گل‌دهی نداشت، به نظر می‌رسد مشکل از گرمای بالای هوا و رطوبت پایین بوده چرا که  نهایت دمایی که سویا می‌تواند تحمل کند و تلقیح صورت گیرد ۳۰ تا ۳۵ درجه است آن هم در صورتی که رطوبت زمین مناسب باشد.

خشکسالی و تنش گرمایی جزو آیتم‌های بیمه‌ای سویا نیست

ایمانی با بیان این که متاسفانه در بحث بیمه سویا خشکسالی یا تنش گرمایی جزو آیتم‌های بیمه‌ای محسوب نمی‌شود، گفت: در سویا، حوادث و غلاف نبستن محصول جزو آیتم‌های بیمه است. هر چند مشمول بیمه قرار گرفتن نیز نمی‌تواند جبران خسارت باشد که کشاورز از بار نگرفتن زراعت خود می‌بیند. نهایت کاری که دولت می‌تواند برای کشاورز در خصوص این خسارت انجام دهد استمهال وام‌های کشاورزان است که سر رسید آن نزدیک است.

پرداخت نشدن خسارت کشاورزان در حالی است که به گفته مسئولان امسال بیش از ۳۵ هزار هکتار از مزارع گلستان به زیر کشت دانه روغنی سویا رفت که هفت هزار هکتار آن بار ندارند.

علی موسی خانی، مدیر پنبه و دانه‌های روغنی استان نیز در رابطه با مشکلات محصول سویای امسال گلستان، با بیان اینکه دلیل این عارضه هنوز مشخص نیست به مهر گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته توانستیم غلاف بندی نکردن را یکی از آیتم‌های تحت پوشش بیمه قرار دهیم.

وی افزود: از این رو کشاورزانی که اراضی آن‌ها دچار این عارضه شده می‌توانند در صورت بیمه بودن از شرایط آن بهره مند شده و خسارت‌های خود را دریافت کنند.

۳۰ درصد مزارع سویای استان خسارت دیده‌اند

موسی خانی بیان کرد: در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد مزارع سویای استان دچار خسارت غلاف بندی و تنش‌های گرمایی شده‌اند و هم اکنون از طریق مدیریت بحران استان پیگیر پرداخت بخشی از خسارت‌های کشاورزان سویا کار هستیم.

وی با رد کردن اشکال در بذرهای سویا گفت: این بذرهایی است که هر سال در دست کشاورزان قرار می‌گیرد و مشکلی ندارد.

حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد مزارع سویای استان دچار خسارت غلاف بندی و تنش‌های گرمایی شده‌اند و از طریق مدیریت بحران پیگیر پرداخت بخشی از خسارت‌ سویا کاران هستیم

معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی و منابع طبیعی گلستان هم گفت: این عارضه سرطانی در سویا محسوب می‌شود که هنوز راه درمان آن به طور کامل پیدا نشده است.

ابوالفضل فرجی افزود: می‌توان از راه‌های تحقیقاتی مختلفی این عارضه را ریشه‌یابی کرد و رصد تغییرات آب و هوایی می‌تواند یکی از مهم‌ترین راهکارها در تبیین و شناخت آن باشد.

رئیس صندوق بیمه کشاورزی استان گلستان هم در رابطه با پرداخت خسارات کشاورزان سویا کار گفت: دو نوع بیمه برای سویا در نظر گرفته شده است که یک بیمه حوادث و دومی بیمه عدم غلاف‌بندی است و تاکنون نیز یک هزار و ۴۰۰ نفر درخواست پرداخت خسارت برای مزارع خود را داشتند. هم اکنون نیز کارشناسان در حال بررسی خسارت‌های مزارع سویا هستند.

۱۱ هزار هکتار از مزارع سویای استان بیمه هستند

امیر محتشم امیری افزود: مبلغ حق بیمه غلاف بندی ۱۰ هزار تومان بوده است و در کل ۱۱ هزار هکتار از مزارع سویای استان بیمه بوده است که حدود ۵ هزار هکتار از مزارع سویا مشمول پرداخت خسارت‌های غلاف بندی می‌شوند.

وی حداکثر مبلغ خسارت بیمه سویا را در صورتی که کل مزرعه خسارت دیده باشد، ۵۰۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: بقیه خسارت‌ها هم به نسبت درصد خسارتی که مزرعه دیده است پرداخت می‌شود.

به نظر می‌رسد با توجه به خشکسالی‌های سال‌های اخیر هر ساله باید شاهد خسارت‌های این چنینی در محصولات کشاورزی باشیم و به همین خاطر لزوم برنامه‌ریزی صحیح برای آگاه کردن کشاورزان نسبت به بیمه همه محصولات کشاورزی ضروری به نظر می‌رسد.

هر چند بیمه محصولات کشاوزی نیز در جای خود دچار نقصان و اشکالات فراوانی است که به هیچ وجه حتی پرداخت کامل آن نیز نمی‌تواند جبران ضرر دهی کشاورزان خسارت دیده باشد.

بازنگری جدی در بحث بیمه محصولات کشاورزی برای اطمینان خاطر کشاورز از کشت محصولات ضروری باست، در غیر این صورت باید تبعات ناگوار آن را شاهد باشیم که مهم‌ترین آن کشت محصولات غیر استراتژیک، فروش اراضی کشاورزی، تغییر کاربری و در نهایت مهاجرت روستائیان است.

خبرنگار: زهرا خورشیدکلایی
عکاس: ابوطالب ندری