به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست سه شنبه شب در سومین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی که در مدرسه علمیه امام موسی کاظم(ع) برگزار شد، به بررسی مناسبات علوم انسانی و فقه پرداخت و اظهار داشت: سوگمندانه وقتی به علوم انسانی می‌رسیم به سختی می‌توانیم یک قرار برای آن پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه علوم انسانی در تعریف، هویت، گستره شمول و حتی در نامگذاری‌ها اختلاف زیادی دارد، تصریح کرد: اختلاف دیگری که برای ما زحمت درست می‌کند این است که علوم انسانی صرفا دانش‌های وصفی هستند که از هست‌ها حکایت می‌کنند. در اینجا این سئوال مطرح می‌شود گزار‌ه‌هایی که نمایانگر هست‌ها است یا علوم انسانی، می‌تواند علوم هنجاری هم باشد؟ بنابراین محقق در تقسیم علوم انسانی به شکاف عمیق برخورد می‌کند. وقتی در تقسیم علوم انسانی با شکاف مواجه شود، در شیوه هم با مشکلاتی مواجه می‌شود.
این عضو جامعه مدرسین گفت: علوم انسانی دانش‌هایی است که از هست‌ها و رابطه هست‌ها صحبت می‌کند و بعید می‌دانم کسی در این نقطه مناقشه داشته باشد.
آیت‌الله علیدوست با بیان اینکه اگر برخی از ساحت‌های فقه را در نظر بگیریم، ناچاریم بگوییم موضوع شناسی و مصداق شناسی جزئی از ساحت فقه به شمار می‌رود، افزود: علوم انسانی می‌تواند به موضوع شناسی و مصداق شناسی در فقه کمک کند، یعنی یک فقیه در عملیات استنباط اگر بخواهد فقه پاسخگو به حوادث داشته باشد نمی‌تواند از برآیند و آنچه که دانشمندان در علوم انسانی به آن می‌رسند بی‌نیاز باشد.
وی معقتد است که گزاره‌های برآمده از علوم انسانی می‌توانند به عنوان بازو در نظام استنباط نقش آفرینی کند و در تحقیق و پیاده کردن دین هم کمک کند.
این استاد حوزه ادامه داد: از آن طرف فقه می‌تواند به علوم انسانی جهت بدهد، یعنی یک دانشمند علوم انسانی اگر خواست وارد هنجارهای علوم انسانی بشود بدون تردید باید مقلد فقه باشد و فقه را به عنوان دانشی که کاشف شریعت است قبول کند. اگر غیر از این فکر کنیم به جایی نمی‌رسیم.
آیت‌الله علیدوست تاکید کرد: فقه بدون اینکه از هنجارهای شناخته شده خارج شود و ذره‌ای عدول نکند و سوبسید ندهد باید پاسخگوی همه حوادث واقعه در دنیای معاصر باشد، به شرط اینکه انرژی های نهفته در فقه را پیدا کنیم.
وی گفت: اگر بتوانید کاربست‌ها و موارد مصرف عقل را در نظر بگیرید، بدون اینکه از انزوای فقهی خارج شوید می‌توانید مسائل را حل کنید.
به اعتقاد عضو جامعه مدرسین، دو نهاد فقه و علوم انسانی به هم احتیاج کامل دارند و مثل دو بال پرنده هستند که باید در کنار هم بیایند تا به توسعه برسیم، وگرنه به هر کدام بی‌مهری شود دچار افراط خواهیم شد.
نظر شما