خبرگزاری مهر- گروه استانها: رسانه ابزار پرنفوذ اطلاع‌رسانی و اهرم اثربخش و پرمخاطبی است که توسط خبرنگاران دغدغه‌های جامعه را منعکس و حتی مرتفع می‌کند. با توجه به نقش و اهمیت جایگاه خبرنگاران در جامعه و خدمات غیرقابل‌انکار آن‌ها، باید بستری فراهم شود تا خواسته‌های مشروع و قانونی خبرنگاران و فعالان عرصهٔ رسانه عملی شود.
خبرنگار، خبر دردها و مشکلات اقشار مختلف جامعه را به گوش مسئولان می‌رساند اما دراین‌بین کسی نیست که نگارگر مشکلات و درخواست‌های خود او باشد. این شغل حتی در بیشتر کشورهای پیشرفته جزو مشاغل سخت و پراهمیت به شمار می‌آید اما کمتر کسی در ایران خبرنگاری را شغل می‌داند.
این موضوع در استان گلستان حادتر از سایر نقاط کشور است و خبرنگاری از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. این مشکل ریشه در موضوعات مختلفی دارد که یکی از آن‌ها نبود پشتوانه قوی و ساماندهی نشدن خبرنگاران است.
اکثر فعالان رسانه‌ای گله‌دارند که در سال‌های گذشته افراد زیادی با نام خبرنگار وارد این عرصه شدند ولی هیچ نام و نشانی از خبرنگاری نداشته‌اند و به همین دلیل باعث لطمه خوردن اعتبار خبرنگاران شده‌اند.
پالایش خبرنگاران ضروری است
آن‌ها معتقدند نبود نظارت دستگاه‌های متولی مانند ارشاد از یک‌سو و مشکلات اقتصادی از سوی دیگر باعث شده تا خبرنگاران دیگر جایگاه قبلی خود را نداشته باشند.
زهره رجبی، خبرنگار خبرگزاری فارس که سابقه زیادی در عرصه رسانه‌های استان دارد، پالایش نشدن خبرنگاران استان را یکی از دغدغه‌های مهم می‌داند و معتقد است تا زمانی که اقدام اجرا نشود، ظلم بزرگی اتفاق افتاده است، به دلیل اینکه خبرنگاران غیرحرفه‌ای باعث بروز آسیب به جامعه خبرنگاری می‌شوند.
وی سوء مدیریت مدیران رسانه را یکی از عوامل به وجود آمدن خبرنگاران غیرحرفه‌ای می داند و می‌گوید: مدیران مطبوعات قبل از اینکه خبرنگاری را وارد عرصه فعالیت کنند باید از یک‌سو آموزش‌های لازم را به خبرنگار فرا دهند و از سوی دیگر باید کار خبرنگاری را از کار بازاریابی را متمایز کنند.
وی با انتقاد از عملکرد اداره کل ارشاد گلستان، مدعی شد که در این دستگاه فقط حرف از برنامه زده می‌شود و بازخوردی دیده نمی‌شود.
رجبی بابیان اینکه دو سال از دولت جدید گذشته و انتخابات جامعه خبری در قالب برنامه عملیاتی انجام‌نشده است، از عملکرد ضعیف حوزه اطلاع‌رسانی ارشاد گلستان هم انتقاد کرد.
وی بابیان اینکه آموزش‌هایی که تاکنون انجام‌شده هدفمند نبوده و برای همه خبرنگاران یکسان بوده است، تصریح می کند: چون اکثر کلاس‌ها تفکیک نشده است، خبرنگاران حرفه‌ای شرکت نمی‌کنند.
وی توضیح می‌دهد که فاصله زیادی بین جایگاه اصلی خبرنگاران با جایگاه فعلی هست و رویکردهای غیراصولی منجر به خداحافظی خبرنگاران حرفه‌ای می‌شود.
حدود ۱۵ درصد خبرنگاران گلستان کار خبرنگاری انجام می‌دهند
ربابه کابلی، دبیر خبرگزاری شبستان در گلستان هم با اظهارات رجبی موافقت است. وی که معتقد است تنها حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد خبرنگاران استان واقعاً کار خبرنگاری انجام می‌دهند، به خبرنگار مهر می‌گوید: بقیه به اسم خبرنگار دنبال کارهای بازاریابی و اقتصادی هستند و آن‌طور که باید به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های استان بپردازند، توجه نمی‌کنند.
وی در ادامه به چالش‌های استان در حوزه مختلف اشاره می‌کند و بابیان اینکه جای تحلیل این مشکلات در رسانه‌های استان خالی است، بیان می‌کند: یکی از علت‌های به وجود آمدن خبرنگاران غیرحرفه‌ای مدیرمسئول‌ها هستند زیرا از خبرنگاران به‌عنوان بازاریاب استفاده می‌کنند.
یکی از علت‌های به وجود آمدن خبرنگاران غیرحرفه‌ای مدیرمسئول‌ها هستند زیرا از خبرنگاران به‌عنوان بازاریاب استفاده می‌کنند
وی مدعی شد که خبرنگارها به‌جای بررسی مشکلات استان در ادارات به دنبال آگهی هستند.
کابلی البته مشکلات اقتصادی و نیاز مالی را در این رویه خبرنگاران مؤثر می‌داند و در توضیح این موضوع می‌گوید: چون اکثر خبرنگاران از قشر متوسط و زیر متوسط جامعه هستند، به آگهی رو آورده‌اند.
وی که معتقد است ارشاد باید سازمان‌دهی خبرنگاران و تفکیک خبرنگار حرفه‌ای را از غیرحرفه‌ای انجام دهد، تصریح کرد: اداره کل ارشاد باید برای کسانی که غیرحرفه‌ای کار می‌کنند آموزش بگزارند؛ حتی اگر قراراست بازاریابی انجام شود به‌صورت حرفه‌ای انجام شود نه از طریق لابی و مسائل حاشیه‌ای.
خبرنگاران واقعی استان باید کارت شناسایی داشته باشند
این خبرنگار باتجربه استان خواستار صدور کارت برای خبرنگاران واقعی شد و گفت: به ادارات اعلام شود که فقط با این خبرنگاران حرفه‌ای فعالیت انجام شود و به این صورت نباشد در هر نشست خبری، خبرنگار جدید می‌بینیم که مشغول انجام کار خبر هستند.
وی مشخص نبودن خبرنگاران حرفه‌ای را ضعف ارشاد دانست و اضافه می‌کند: البته چند سال پیش هم کارت صادر شد اما طرح موفقی نبود.
کابلی در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون دوره آموزشی در گلستان برای خبرنگاران برگزارشده یا نه می‌گوید: نه هیچ برنامه‌ای نبوده است، فقط چند خبرگزاری مانند خبرگزاری مهر به‌صورت خصوصی دوره آموزشی برگزار کردند و فراخوان دادند اما فقط خبرنگاران حرفه‌ای استقبال کردند.
وی ادامه می‌دهد: روز خبرنگار دوره یکی دو ساعته گذاشتند که اصلاً تأثیرگذار نبود و از اساتید خوبی هم استفاده‌نشده است زیرا حداقل ۱۰ جلسه متوالی کار عملی و تجربه احتیاج است.
مشکلات حوزه خبرنگاری به حدی شده که حتی دست رسانه‌هایی هم که می‌خواهند و می‌توانند حرفه‌ای کار کنند بسته شد؛ زیرا مرجعی وجود ندارد تا در صورت لزوم برای جذب خبرنگار به آن مراجعه کنند.
افراد علاقه‌مند به خبرنگاری هم با این مشکل روبه‌رو هستند که دوره آموزشی در گلستان برگزار نمی‌شود تا در صورت تمایل بتوانند با طی کردن این دوره‌ها وارد عرصه رسانه شوند.
برای جذب خبرنگار آموزش دیده به خانه مطبوعات مراجعه کنید
برای کسب اطلاعات بیشتر سراغ معاون مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان رفتیم و وی در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه نشریات و خبرگزاری‌ها چگونه می‌توانند به یک خبرنگار حرفه‌ای دسترسی داشته باشند، گفت: رسانه‌ها باید با مراجعه به خانه مطبوعات درخواست معرفی خبرنگار حرفه‌ای کنند و با توجه به وظایفی که برای خانه مطبوعات تدوین‌شده است، موظف است که خبرنگاران فعال و حرفه‌ای را به نشریات معرفی کند.
قدرت الله دائمی به تفاهم‌نامه بین اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دانشگاه علمی کاربردی گرگان اشاره کرد و گفت: رشته‌های خبرنگاری و عکاسی در این دانشگاه با ۱۵ درصد تخفیف ارائه می‌شود.
وی می‌افزاید: این‌یک گام مثبت برای ارتقا سطح کیفی خبرنگاران و افرادی است که تمایل دارند این حرفه را به‌صورت دانشگاهی فرابگیرند.
وی می‌گوید: ما در بخش آموزش دچار کمبود بودجه و اعتبارات هستیم و در صورت تأمین بودجه برنامه‌هایی که برای ارتقاء سطح خبرنگاران در نظر گرفته‌شده است عملی می‌شود.
دائمی بابیان اینکه سیاست معاونت مطبوعاتی سخت‌گیرانه نیست؛ بلکه قانون‌مدارانه است، تصریح می‌کند: چنانچه مدیرمسئول نشریه‌ای تمایل دارد یک خبرنگار حرفه‌ای را به کار گیرد، باید خبرنگار خود را بیمه کند و همین موضوع باعث حفظ شأن و جایگاه خبرنگار می‌شود.
وی بیان می‌کند: از طرفی زمانی که خبرنگار بیمه شد و حقوق اداره کار دریافت کرد ازنظر ارشاد و فرهنگ اسلامی یک خبرنگار فعال و حرفه‌ای شناخته می‌شود.
معاون مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد گلستان می‌افزاید: چنانچه خبرنگاری بیمه شد اما حقوق اداره کار را دریافت نکرد می‌تواند از طریق سازمان تأمین اجتماعی و قانون کار مطالبات خود را پیگیری کند.
دائمی در حالی اکثر مشکلات حوزه خبرنگاری را بر دوش مدیران مسئول نشریات و خانه مطبوعات انداخت که از وظایف ۲۴ گانه معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، در بند ۱۷ آن، حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاهای مطبوعاتی در زمینههای لازم، در بند ۱۶ حمایت از فرآیند خبررسانی و خبردهی طبق مقررات و قوانین و ضوابط حاکم بر نظام رسانه‌ای کشور و در بند ۹ پشتیبانی و حمایت از مطبوعات کشور و دستاندرکاران مطبوعاتی در زمینههای حقوقی، مادی، معنوی، فرهنگی، اجتماعی و آموزش حرفه‌ای را از وظایف این معاونت دانسته و در سایر بندها نیز به‌صورت مستقیم و یا غیرمستقیم به حمایت از رسانه‌ها و خبرنگاران تأکید کرده است.
بااین‌حال خبرنگار مهر به سراغ یحیی آذری، مدیر خانه مطبوعات استان گلستان رفت تا از برنامه‌هایی که توسط این مجموعه طی سال‌های گذشته برای حمایت و آموزش خبرنگاران برگزارشده مطلع شود. وی در ابتدا خواستار دریافت سؤالات به‌صورت کتبی شد. اما علی‌رغم ارسال سؤالات مذکور و پیگیری‌های لازم، خبرنگار مهر موفق به دریافت پاسخ‌ها از سوی آذری نشد.
به نظر می‌رسد در شرایطی که اکثر خبرنگاران و رسانه ها چشم به تصمیمات دولت یازدهم برای ساماندهی حوزه خبرنگاری داشتند، این انتظارات باید تا تعیین تکلیف وضعیت خانه مطبوعات ادامه داشته باشد.
نظر شما