مظلومیت شیعیان نیجریه/ هراس غرب از گسترش تشیع

گروه بین الملل: نیجریه در همان حال که مدعی مبارزه با گروه تروریستی «بوکو حرام» است و سعی می کند تا با متحد کردن کشورهای آفریقای مرکزی نظیر بنین، نیجر، چاد و کامرون تظاهر به رهبری ائتلاف اتحاد آفریقایی مبارزه با افراط گرایی کند، با به حاشیه راندن شیعیان این کشور مانع از قدرت گرفتن جمعیت رو به رشد آنها می شود.

ارعاب شیعیان از سوی دولتمردان نیجریه امر تازه ای نیست و هر از گاهی اخباری مبنی بر حملات انتحاری، تخریب اماکن مذهبی و ضرب و شتم شیعیان برای ممانعت از انجام مراسم عزاداری و یا بزرگداشت اعیاد خاص از سوی آنها به گوش می رسد. اما اقدام اخیر نیجریه مبنی بر محاصره منزل شیخ «ابراهیم زکزاکی» رهبر جنبش اسلامی شیعیان این کشور و شهادت جمع کثیری از آنها، موضوعی است که درگیری های قومی بین مردم کوچه و بازار را کمرنگ کرده و در عوض انگشت اتهام را به سوی دولت «محمد بوهاری» رئیس جمهوری نیجریه می گیرد حال آنکه تهدید زکزاکی نیز امر تازه ای نیست و در سال ۲۰۱۴ میلادی ۳۵ نفر از پیروان از جمله سه پسر وی به دست عوامل دولتی به قتل رسیدند.

بوهاری در تاریخ ۲۹ می سال میلادی جاری (۲۰۱۵) با شعار نابودی گروه بوکوحرام سکان اداره کشور نیجریه را به دست گرفت و از همان ابتدا سفرهایی را به کشورهای همسایه آغاز کرد تا در سایه اتحاد، آفریقای مرکزی از لوث افراط گرایان بوکوحرام پاک شود.

اما از قرار مبارزه با گروهی مثل بوکوحرام که به ارتکاب اعمال شنیعی چون دزدیدن زنان و دختران و کشتار مردم بی دفاع اقدام می کنند، تنها هدف غایی رئیس جمهور جدید نیجریه نیست و وی سرکوب شیعیان را هم در دستور کار خود قرار داده است. در تایید این مطلب علاوه بر حمله گسترده روز یکشنبه به منزل زکزاکی که با توجه به اخبار ضد و نقیض سرنوشت نامعلومی را برای وی رقم زده است، می توان با نگاهی به سایت های رسانه ای به جریان شیعه ستیزی که بر کشور حاکم است پی برد.

برخی از این سایت ها جنبش اسلامی شیعه را حتی خطرناک تر از بوکوحرام معرفی می کنند و مدعی هستند که تشیع فرقه ای است که در همه ارکان امت مسلمان نیجریه ریشه دوانده و باید با حذف آنها از مشاغل دولتی و تجاری مانع از قدرت یابی و ارتباطشان با دنیای سیاست شد.

در این سایت ها، از آئین های مذهبی نظیر مراسم عاشورا و حتی اعیاد شیعیان به عنوان فرصتی برای تجمع و آشوب طلبی آنها یاد شده و اقدام نابهنگام ارتش نیجریه برای حمله به منزل مسکونی زکزاکی در منطقه «گیلسو» شهر «زاریا» نیز گواه همین مطلب است چرا که به گفته شاهدان عینی، اعضای جنبش اسلامی شیعیان نیجریه می خواستند پرچم مراسم عزاداری را به خاطر حلول ماه ربیع تعویض کنند.  

شيخ «ابراهيم یعقوب الزكزاكی» که در حال حاضر ۶۲ سال سن دارد از حدود ۳۵ سال پيش و همزمان با سال های نخست پیروزی انقلاب اسلامي در ايران (سال ۱۳۵۷ شمسی) مسئوليت رهبری جنبش شیعیان نیجریه را بر عهده گرفت. وی با پیروی از امام خمینی(ره)، باور داشت که بیداری اسلامی می تواند راه خود را به دل مردم نیجریه نیز باز کند و شاید به همین دلیل است که تعداد افرادی که در سه دهه اخیر در این کشور به مذهب شیعه گرویده اند رو به افزایش است.

نیجریه با جمعیتی نزدیک به ۱۵۰ میلیون نفر از کشورهای پرجمعیت آفریقاست. نیمی از جمعیت این کشور مسیحی و نیمی سنی (بیشتر سُنی مالکی) هستند. اما از سال ۱۹۹۵میلادی روند رو به رشد گرویدن مسلمانان سنی به مذهب شیعی در این کشور مشاهده شده است. با این حال رقم دقیقی از شمار شیعیان نیجریه در دست نیست حال آنکه به گفته برخی منابع تعداد آنها به ۱۰ میلیون نفر نیز می رسد.

اخبار ضد و نقیض درباره سرنوشت شیخ ابراهیم زکزاکی

حمله به به حسینیه بقیه الله و منزل مسکونی زکزاکی دو شب پیش (یکشنبه) اتفاق افتاد. منابع نزدیک به ارتش نیجریه مدعی شده اند که علت محاصره منزل رهبر شیعیان نیجریه تلاش نافرجام یکی از اعضای جنبش اسلامی برای ترور رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور بوده است؛ این در حالی است که سال گذشته هم نیروهای مسلح نیجریه با حمله به مراسم روز قدس در این کشور پسران شیخ زکزاکی را به ضرب گلوله به شهادت رساندند.

اخبار اولیه ای که از سوری رسانه های غربی منتشر شد با صراحت از شهادت «سید علی» پسر زکزاکی و تعدادی از رهبران جنبش اسلامی شیعیان سخن می گویند حال آنکه خبرگزاری «رویترز» به نقل از «شهو عمر» رئیس پلیس شهر «زاریا» مدعی بازداشت زکزاکی از سوی نیروهای امنیتی نیجریه شده است. با این حال، «حسن بالا» عضو جنبش اسلامی نیجریه در گفتگو با خبرگزاری مهر خبرهایی را که درباره شهادت برخی از اعضای خانواده شیخ زکزاکی از جمله پسر و همسر وی منتشر شده است، بی پایه و اساس خواند.

طبق اطلاعات به دست آمده از سوی خبرگزاری مهر، شیخ زکزاکی و خانواده ایشان در خانه محاصره هستند و وضعیت این افراد نامعلوم است.

واکنش کشورهای اسلامی به حوادث نیجریه

در پی بروز حوادث ناگوار نیجریه که طی آن تعدادی از مسلمانان این کشور در شهر زاریا کشته و مجروح شدند، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با «جفری اونی ایما» وزیر امور خارجه نیجریه گفتگوی تلفنی کرد.

در این تماس تلفنی ظریف ضمن تاکید بر روابط خوب دو کشور، مراتب نگرانی های عمیق خود را از وقایع تاسف بار بوجود آمده برای جمعی از مسلمانان منطقه زاریا نیجریه ابراز داشته و اعلام داشت: انتظار می رود دولت نیجریه اقدام جدی و سریعی برای اجتناب از خشونت و ایجاد آرامش و حفظ جان مسلمانان به‌عمل آورد.

وزیر امور خارجه نیجریه نیز ابراز امیدواری کرد که با انجام رایزنی با مقامات ارشد این کشور، هر چه زودتر آرامش به منطقه بازگشته و از تشدید درگیری ها و خشونت ها جلوگیری شود.

پیشتر نیز «حسین جابرانصاری» سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت امور خارجه ایران حوادث اخیر در نیجریه را که به شهادت و زخمی شدن دهها نفر از شیعیان این کشور منجر شد، شدیدا محکوم کرد.

از سوی دیگر، «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق امروز دوشنبه خواستار برگزاری تظاهرات مردمی در حمایت از «شیخ زکزاکی» رهبر شیعیان نیجریه شد.

وی از مردم عراق خواست تا به منظور اعلام همبستگی خود با رهبر شیعیان نیجریه روز جمعه تظاهرات گسترده برپا کنند.

دلایل اصلی حمله به منزل شیخ ابراهیم زکزاکی

منابع نزدیک به ارتش نیجریه مدعی شده اند که علت محاصره منزل رهبر شیعیان نیجریه تلاش نافرجام یکی از اعضای جنبش اسلامی برای ترور رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور بوده است، این در حالی است که سال گذشته هم نیروهای مسلح نیجریه با حمله به مراسم روز قدس در این کشور پسران شیخ زکزاکی را به ضرب گلوله به شهادت رساندند.

با توجه به مطالب گفته شده و با اتکا به اظهارنظر نزدیکان شیخ زکزاکی، ارتش نیجریه از گسترش تشیع در این کشور واهمه دارد و هدف از حمله به محل سکونت شیخ زکزاکی جلوگیری از گسترش تشیع با فکر و اندیشه امام خمینی (ره) است. شایعه سازی برخی رسانه ها مبنی بر توطئه ترور رئیس ستاد مشترک ارتش نیجریه نیز بهانه ای است که دولت سعی دارد تا با اتکا به آن زمینه خطاکار جلوه دادن جنبش اسلامی شیعیان را فراهم کرده و مانع از محبوبیت تشیع در نزد افکار عمومی نیجریه شود.

به نظر می رسد دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که حامی جنبش های اسلامی و آزادی بخش در جهان است باید اقدامات جدی تر و موثرتری در خصوص کشتار مظلومانه شیعیان نیجریه از خود نشان دهد تا از تکرار چنین جنایاتی جلوگیری شود. در مورد کشتار اخیر ارتش نیجریه که منجر به شهادت جمع کثیری از شیعیان شده نیز لزوم پیگیری جدی این حادثه احساس می شود.