روزگار دار چهل رنگ «فرش پولادین» در بام ایران سیاه شد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - سمیه رمضان نیا: صدای کوبیدن نخ بر روی دار قالی با نجوای آرام شاعرانه مادر پیری که در گوشه‌ای از اتاق نشسته همه‌جا را پرکرده است و اینجا گویی صدای آواز عشق با ریتم هنر تمامی ندارد و هرلحظه تو را به آرامش فرامی‌خواند، دیدن دست‌های پینه‌بسته و انگشتان متورم حکایت از عشق دیرینه بر دار قالی دارد.

تا عاشق کار و هنرت نباشی نمی‌توانی به دل زیبای فرش پولادین سفر کنی اینجا در سرزمین من بیجار گروس مادران تنها با عشق گره بر دار بلند قالی می‌زنند.

اینجا در این خانه مادری با عشق گره می‌زند و می‌بافد تا از دار قالی‌اش سقفی مستحکم برای خود و فرزندانش بسازد، با دستانی که از پس بافت زیاد استخوان‌هایش قوس پیداکرده گره و گره می‌زند تا فرزندانش کم و کسری نداشته باشند.

اینجا در یک محله قدیمی از دیار گروس در خانه‌ای از جنس عشق و محبت مادری گره بر دل فرش می‌زند تا سرپناهش را محکم‌تر کند. در این اتاق آرام و ساکت مادری دار قالی را برای چشم‌روشنی عروس و دامادش به پا کرده به امید اینکه روزی فرزندانش سروسامان بگیرند و از هنر دست‌پر مهر مادرشان بهره‌مند شوند.

هنر بافت فرش پولادین بام ایران رو به فراموشی است

روزگاری فرش پولادین بیجار این هنر دست ظریف کاران فرش‌باف بیجاری، در میان سایر فرش‌های ایران و جهان ارزش و اعتباری داشت و خودش به‌تنهایی زینت کاخ‌های و منازل اعیان‌نشین بود،هنر دستی که پول حاصل از فروش آن برکت اکثر سفره‌های خانواده‌های بیجاری بود.

فرش بیجار که به سوغات و افتخار بام ایران شهرت یافته، بافته‌شده دست بافندگان ماهری است که با آمیخته کردن هنر و احساس و همکاری چشم و دل و دست سرانگشتان خود آن‌چنان گره‌های ظریف و دل ربا و درعین‌حال دارای استحکامی بر تاروپود این چله می‌زنند که زیبایی آن موجب شهرت جهانی فرش بیجار شد.

فرش بیجار، از فرش‌هایی است که از شهرت جهانی خاصی برخوردار بوده و هر ایرانی برای یک‌بار هم که شده نام آن را شنیده است و آن را با تمامی زیبایی و داشتن نقشه‌های بی‌نظیر دوست دارند، علاوه بر آن در خارج از کشور نیز افرادی هستند که از خریداران فرش بیجار بوده و علاقه وافری به آن دارند.

فرش‌بافی هنری به بلندای تاریخ بام ایران

نام هنر: فرش بافی

قدمت: قالیبافی در این شهر دارای سابقه دیرینه ای است و قدمت بافت قالی های تاریخ دار بیجار (موجود در خارج از کشور) به سال ۱۲۶۶ (ه.ق) باز می گردد.

شهر زادگاه هنر: بلند با ایران بیجار گروس

معرفی کوتاه هنر: بیجار بعنوان یکی از متقدمین صنعت فرش بافی در ایران به حساب می آید،مناطق قالی بافی در گذشته و حال شامل شهر بیجار و روستاهای اطرافش است ،تعداد زیادی از قالی های قدیمی کردستان که هم‌اینک در موزه‌های بزرگ فرش در داخل و خارج کشور نگهداری می‌گردند از قالی های بافت بیجار هستند.

بیشترین کاربری: زینت منازل

هنرمندان به نام این عرصه: بانوان بیجاری

هنرمندان بازمانده: دارد

وضعیت فعلی این هنر در استان: رو به فراموشی است

علل رکود و مهم‌ترین چالش‌های پیش روی احیا: عدم حمایت کافی با توجه به سختی زیاد کار

ارائه راهکارهای حفظ و احیاء: حمایت از بافندگان

هنرمند بیجاری با عشق کار می‌کند

اکرم علی حسینی مادر هنرمند بیجاری بوده که روزگار زیادی است عمرش را پای دار قالی گذاشته و می‌بافد؛ می‌بافد تا هنری را خلق کند به شهرت و آوازه‌ای جهانی.

این مادر بیجاری می‌گوید تا جایی که به یاد دارم از زمان کودکی مادرم و مادربزرگم فرش می‌بافتند و در کنار خودشان این هنر را نیز به ما آموزش دادند.

وی ادامه داد: سال‌های زیادی در منزل پدرم به فرش‌بافی مشغول شدم و بعد از ازدواج میراث بزرگی که همان دار قالی‌ام بود را با خود در آغوش گرفتم و به منزل بخت رفتم.

وی افزود: در روزهایی که همسرم در منزل نبود و برای کار به جنوب می‌رفت تنها مونس تنهایی من دار قالی‌ام بود انگار این فرش مرا با خود به دنیای دیگری می‌برد و هر گوشه از این دار فریاد می‌زد بیا و به من زندگی بده و مرا بساز.

بانوی هنرمند بیجاری گفت: در طول زندگی‌ام فرش‌های زیادی را بافتم و الان هم به لطف خدا برای عروس و دامادهایم در حال بافت فرش و گلیمچه هستم.

هنری که رنگش پریده شد

این هنرمند بافنده بیجاری عنوان کرد: متأسفانه این روزها فرش بیجار و بافت آن با بی‌مهری مواجه شده و دیگر کمتر کسی است که بخواهد فرش ببافد و این هنر آرام‌آرام رو به فراموشی گذارده است.

وی به وضعیت اقتصادی شهرستان بیجار اشاره کرد و افزود: مردم دیار گروس ازلحاظ اقتصادی مردمانی ضعیف هستند اما این هنر ارزشمند که از دیرباز برایشان به ارث رسیده را همچنان حفظ کرده‌اند.

علی حسینی از شغل فرش‌بافی به‌عنوان یکی از مشاغل سخت در جامعه یادکرد و افزود: حمایت از بافندگان به‌ویژه در حوزه پرداخت تسهیلات و پوشش بیمه‌ای و به‌روز کردن دارهای قالی می‌تواند نقطه امید و عطفی برای افزایش تولید و اشتغال‌زایی باشد.

وی اضافه کرد: درگذشته تمامی مصالح و ابزار کار فرش‌بافی در بیجار اعم از طراحی، نقاشی، چله اندازی یا برپا کردن دار قالی و تهیه خامه و تاروپود و رنگرزی آن‌ها توسط خود اساتید بیجاری انجام می‌گرفت و خود طراحان از افرادی بودند که بافندگان را از همان ابتدا تا پائین آوردن قالی بافته‌شده از دار راهنمایی و کمک می‌کردند تا این فرش و هنر دست بافنده بیجاری بدون کمترین نقص و خسارت پائین بیاید و به بازار عرضه شود.

بانوی فرش‌باف بیجاری گفت: اما امروزه دیگر خبری از رونق قبلی فرش بیجار نیست، فرشی که نگین خانه‌های بیجاری و موزه فرش ایران بود.

وی افزود: دیگر نقاشان و طراحان برجسته به دلیل کسادی رونق بازار داخلی و خارجی و وجود رنگ‌های شیمایی غیرثابت به‌جای رنگ‌های گیاهی و سنتی و همچنین وجود طراحانی که فقط کپی ناشیانه‌ای از طرح و نقشه استادان قبلی را به دلیل نداشتن توانائی و سلیقه ارائه می‌دهند، نمی‌توانند مانند سابق به فعالیت خود ادامه دهند.