زندگی بدون رسانه معنا ندارد/ اتوبان یک طرفه رسانه

به گزارش خبرنگار مهر، همایش «رسانه و دموکراسی» با حضور اعضای سازمان بسیج رسانه سراسر کشور و فعالان رسانه ای صبح امروز، چهارشنبه 23 دی ماه با سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان و استاد حسن رحیم پوزازغدی در سالن رشاد تهران برگزار شد.

 رحیم پور ازغدی گفت: امروز در فضایی هستیم که مفهوم رسانه و کارکرد رسانه عوض شده است و شریعت در تمام تاریخ خودش، این را تجربه نکرده بود. هم به لحاظ ادبی و هم به لحاظ میدانی. کل تاریخ بشر به لحاظ رسانه ای یک طرف، این ۵۰ سال اخیر هم یک طرف. مخصوصاً این ۲۰ سال گذشته. در تاریخ بشر اینقدر آزادی رسانه و ظاهرا دموکراسی وجود نداشته است. ابزار دموکراتیک شدن رسانه در دنیا هیچ وقت مثل الان نبوده است.

وی افزود: امروز به اندازهای آزادی وجود دارد که همین الان می توانیم با موبایل خود هر کاری بکنیم. آیا اتوبان رسانه، دوطرفه است یا یک شیب نامرعی دارد؟ تابلوها یک طرفه وجود دارد، صدا و پیامت می رود ولی برمی گردد به خودت، به دیگران نمی رسد، چون در یک بستر و فضایی حرف می زنیم که فضا را یک چارچوب تعریف کرده است. پیش فرض های خاکی بر این فضا حاکم است. رسانه انقدر زیبا و قشنگ با تو حرف می زند که تو نمی فهمی چه می گوید. تاثیرش را روی شما می گذارد، اما نمی فهمی که چه میخواست بگوید.

رحیم پورازغدی ادامه داد: دیپلمات ها آموزش می بینند که حرفهای زیادی بزنند ولی آخرش معلوم نیست که چه گفته اند و موضعشان چیست. در عالم سیاست و دیپلماسی نباید تیز حرف زد. باید یک جوری حرف بزنی که انگار چیزی نگفته ای. رسانه ها در دنیا مانند دیپلماتها هستند. می گویند، ولی نمی گویند. خبر را ظاهراً بی طرفانه گفته اند اما در واقع طرفی داشته اند. دشمنان رسانه ای ما به اسم دموکراسی دیکتاتوری رسانه ای راه انداخته اند. آنها وارد هستند که چه بگویند. یک پاراگراف خبرشان جریان درست می کند ولی ما صد صفحه درست می کنیم و اتفاقی نمی افتد، برای اینکه ما راست می گوییم و آنها تحریف می کنند.

وی افزود: دشمنان ما از دموکراسی رسانه ای حرف می زنند، ولی این دیکتاتوری روباه صفتانه است. چنان هوشمندانه عمل می کنند و اخبار را به خورد مردم می دهند و در آخر از آنها تشکر می کنیم از بابت این همه دموکراسی. لیبرال دموکراسی از هر دموکراسی ایدئولوژیک تر است. دموکراسی مطلق نیست چه در عرصه رسانه و چه در عرصه دیگر معنا ندارد. در هیچ قطعه ای از تاریخ در شرق و غرب هیچ نمونه دموکراسی مطلق تحقق پیدا نکرده است. تمام دموکراسی ها در دنیا به صورت نسبی است. دموکراسی آنها متعهد به ایدئولوژی لیبرالی و منافع سرمایه دار است آن وقت اسمش را می گذارند دموکراسی مردم سالار. آن وقت به شما می گویند دموکراسی متعهد داریم، این یعنی عدم دموکراسی. دموکراسی غربی چه در رسانه و چه در غیر رسانه یک دموکراسی کاملاً کنترل شده است.

رحیم پورازغدی تصریح کرد: در سوریه شهر شیعه نشین چند سال است که در محاصره اند. مردم و کودکان آنها از گرسنگی حتی خاک می خورند ولی چهار سال است که کسی از آن خبر ندارد. ما در حوزه رسانه های بین الملل، الیگارشی داریم نه دموکراسی، یعنی حاکمیت یک اقلیت بر اکثریت. دیکتاتوری را به اسم دموکراسی به خلق می دهند. یک اندیشمند غربی می گوید یک پارادوکس وجود دارد، ملت هایی که دموکراسی رسانه ای ندارند و دموکراسی را تجربه نکرده اند، ولی آرزو می کنند که کاشکی در کشورشان دموکراسی رسانه ای برقرار شود. عده ای هم آن را دارند و می گویند دموکراسی داریم ولی چه فایده! حرفهایمان شنیده نمی شود، آنهایی هم که شنیده می شوند، اثری ندارد. حسرت می خورند، میل و رغبت ندارند، تصور بر این بود که دموکراسی پتانسیل نوسازی ایجاد می کند، همه رای مساوی، حق آزادی بیان و جامعه مدنی دارید، ولی همین دموکراسی و همین رسانه که ما امیدوار بودیم حق شهروندان کمک کند تبدیل شده است به ابزار کنترل مردم، در صورتی که قرار بود مردم با رسانه های دموکراتیک حکومت را کنترل کنند.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: اگر می خواهید بدانید آزادی چیست، به متن اسلام رجوع کنید. در اسلام ولی فقیه در حقوق شهروند با یک فرد عادی کاملا مساوی است. آن شخص می تواند از شخص اول مملکت تا رهبر سوال کند یا انتقاد کند. او هم باید جواب بدهد. اسلام این است، رهبری می آید در باره مسائل توضیح می دهد، امام خمینی (ره) توضیح می دادند، رهبری الان درباره مسائل هسته ای توضیح می دهند. امیرالمومنین (ع) می گویند «حق من برشماست که شما بدانید که من دارم چه کار می کنم». در شرق و غرب عالم هم چنین چیزی نداریم. او نمی گوید که من از شما باید سوال کنم، می گوید شما از من سوال کنید. این یعنی چه که از من سوال کنید، امیرالمومنین (ع) می گویند «اگر دیدید که من با جیب خالی وارد حکومت شدم و با جیب پر خارج شدم، بدانید که من خائن هستم». مردم سالاری واقعی در این فرهنگ است. لیبرال دموکراسی نمی تواند به من و شما دموکراسی رسانه ای بدهد اما ما می توانیم به آنها بدهیم، بلد نیستیم درست رسانه ای عمل کنیم، دشمنان ما بزرگترین نبردهایی که اتفاق می افتد را نمی گویند. این دموکراسی رسانه ای است؟ وقایع نیجریه، عملیات شیمیایی در جنگ تحمیلی، هیچ زمانی گفته نشد.

نویسنده «عقلانیت»، بحثی در مبانی جامعه شناسی بیان کرد: دموکراسی اگر ارزش داشته باشد، باید بتواند خطاهایی که وجود دارد را بگوید و جامعه را به طرف جلو پیش ببرد. رسانه های صهیونیستی  وضع موجود را رسانه ای می کنند. رسانه ها دست کسانی است که صاحبان قدرت و بمب اتم اند و با این رسانه دارند جریان حاکم بر جهان را توجیه می کنند. ارتباط عمومی بین شهروندان را مدیریت رسانه شکل باید داد. کسانی که مهندسی رسانه ای می کنند، می گویند افکار عمومی، مانند اتم های داخل عناصر پراکنده اند. اتفاقات، اتم های پراکنده هستند. بسته به اینکه کدام با کدام ترکیب بشود، واقعیت فوقانی یا واقعیت تحتانی باید چگونه ترکیب بشود، می توان نتایج متضاد را به وجود بیاوریم. می گویند ما این اتم ها را داشتیم، شما هم داشتید، ما تصمیم می گیریم کدام اتم ها با هم ترکیب شوند. تمام حرف رسانه فرصت به مخاطب نیست، مدیریت مخاطب است.

وی یادآورشد: می گویند من تو را در خانه خودت مدیریت می کنم، من یک کاری می کنم تو نسبت به فلان حادثه واکنش را نشان بدهی. فرهنگ اسلامی مردم سالار است. در فضای لیبرال دموکراسی نمی توانید حرفی غیر از اینکه سرمایه داری بخواهد، بزنید. آزادی گفتن دارید اما امکان گفتن ندارید. آنها می گویند همه اطلاعات را برای همه فراهم می کنیم. همه می توانند و همه آزادند. یک فرهنگ مدنی مشترک، فضای مشترک، جامعه مدنی، اما اتفاق واقعی این است که همه کس همه جا حضور ندارد. همه، اخبار را به یک اندازه ندارد. امکان پخش ندارد، مسئولین رسانه تصمیم می گیرند که چه کسی را در کدام بخش از جامعه و کجا و چگونه قرار بدهند. حتی با وجود امکانات رسانه هنوز هزار تا تاثیرات حل نشده وجود دارد. هر چیزی را می گویید اما شنیده نمی شود. هیچ حرف تازه ای در دنیا نیست. بعضی از حرفها هستند که برای نخستین بار شنیده می شوند. حرفهای امام خمینی (ره) قبلاً گفته شده بود. ولی چرا شنیده شد؟ زندگی دیگر بدون رسانه معنی ندارد.

رحیم پور ازغدی درپایان گفت: تصور جامعه ای که در آن رسانه نیست، امکان ندارد. دیگر نمی شود رادیوتلویزیون نباشد، یا اینترنت نباشد. آنهایی که می گویند ذات رسانه سکولار است، اشتباه فکر می کنند. آنها می گویند چون اینها با مفاهیم اسلامی ما سازگار نیست، جبر ابزار است. وقتی که می گویند ذات رسانه سکولار است، جوانان ما را هم مایوس می کنند. دست رسانه بچه مسلمان انقلابی بسته است. زیرا نمی تواند دروغ بگوید، شایعه پراکنی کند، چون اینها حرام است. اما بخش دیگر آن که حلال است سواد و پیچیدگی می خواهد. ما هم سواد رسانه ای هم سواد اسلامی نیاز داریم. دشمنان ما یاد گرفته اند چگونه از رسانه استفاده کنند، ولی ما هنوز ضعیف هستیم. مسئله اصلی در رسانه این است که زاویه را چطور ببنیدم تا نتیجه همان هدفمان شود.