بهرام کلهرنیا عضو شورای هنری هشتمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره انتقادهایی که نسبت به کپی بودن برخی آثار این جشنواره صورت گرفته است، گفت: به نظرم این نوعی نگرش خرده گیرانه به جشنواره ای است که امسال اتفاق ویژه ای را در درون خود داشته است. این که این اتفاق متفاوت و تحولات خارج از عرف و عادت آن را که کم و بیش شبیه یک انقلاب است ندید بگیریم و نگاهمان به اثری تکراری باشد، اتفاق خوبی نیست.
این هنرمند با اشاره به تفاوت انتخاب آثار این دوره از جشنواره با دوره های قبل بیان کرد: روزهایی که ما دور هم جمع شدیم که برای فجر صحبت کنیم، گفتگوهایی بسیار طولانی در کمیسیون های مختلف صورت گرفت. ما به دنبال این بودیم که فجر امسال با فجر سال‌های قبل متفاوت باشد و اولین نکته ای که به آن رسیدیم این بود که به جای اثرمحور و هنرمحور فکر کردن این را بپذیریم که در دنیای کنونی دیوار میان هنرها فرو ریخته و هنرها خاصیت های تازه ای پیدا کرده اند و حال عملکردهایی غیر قابل پیش بینی و بی نام و نشان که نمی دانیم چیست که ناگهانی از طریق فعالیت هنرمند تحقق می یابد.
وی تأکید کرد: این نوع نگاه و توجه به این موضوع شجاعت می خواست که بپذیریم یک نقاش فقط تابلو نقاشی را از نگاه ارزش‌های نقاشانه ارزیابی و داوری نکند، بلکه همه ما در یک تابلو نقاشی به دنبال ردپای حجم، نقاشی، گرافیک، تصویرسازی و ... گشتیم. همان طور که در یک مجسمه به دنبال روایت نقاشانه، ارزش های تصویرسازی و ... بودیم و تلاش کردیم هنر را به مثابه جامعیت در بیان آن ببینیم نه فعالیتی در یک شاخه تخصصی از هنر. از سوی دیگر تلاش کردیم ببینیم شرکت کنندگان این جشنواره چه گزارشی درباره نو بودن، درباره انسان، نیازهای زندگی و آنچه در افق آینده دیده می شود، دارند.
کلهرنیا در ادامه افزود: اولین تصمیم این بود که نخستین بخش داوری توسط تمام اعضای شورا به صورت تکی انجام شود. هر داور همه آثار را به صورت فردی و جداگانه داوری و انتخاب کند، بعد نتایج آن در دبیرخانه کنار هم جمع شد که در مجموع بسیاری از آثار حتی یک رأی هم نداشتند و خودبخود حذف شدند و هر کاری که حتی یک رأی آورده بود به مرحله بعد وارد شد.
این عضو شورای هنری جشنواره تجسمی فجر با اشاره به نگاه متفاوت اعضای شورا به آثار این جشنواره یادآور شد: در مرحله بعد آثار را به صورت گروهی دیدیم و داوری کردیم و پیش فرض این بود که هر اثری که تا پنج امتیاز را به خود اختصاص داد، وارد نمایشگاه شود اما برخی آثاری که هفت یا هشت رأی داشتند، در گفتگوها و بحث و بررسی هایی که درباره آن داشتیم به راحتی حذف شدند و کارهایی هم بودند که سه رأی بیشتر نداشتند اما با بحث و بررسی اعضای شورا در این مرحله وارد جشنواره شدند.
کلهرنیا یکی از نتایج این نوع انتخاب آثار را کنار گذاشته شدن آثار خوشنویسی و نگارگری ذکر کرد و ادامه داد: جالب این است که در این بحث و گفتگوها بسیاری از آثار خوشنویسی، نگارگری، تذهیب و... رأی نمی آورد و از بخش مسابقه کنار گذاشته شدند و این اتفاق جالبی بود که از مجموع آرای شورای هنری بوجود آمده بود.
وی افزود: از همان اولین مرحله هر هنرمند درباره کار خود یک متن نوشته بود که بدانیم قصد و هدف هنرمند از این اثر چه بوده است. بعد از این مرحله بود که رزومه هر هنرمند را هم مورد بررسی قرار دادیم و در نهایت برخی هنرمندان دعوت شدند و درباره آثارشان توصیه هایی به آنها شد.
کلهرنیا با تأکید بر این که ورود آثار تکراری به هر نمایشگاه بزرگی نظیر جشنواره فجر اجتناب ناپذیر است، اظهار کرد: باید به این نکته دقت داشت که ما هر کدام در مرحله اول ده‌ها بار آثار را نگاه کردیم، در مرحله بعد با دیدن آثار گفتگوهای طولانی مدت برای تایید یا رد آنها داشتیم اما با این حال ممکن است تعدادی آثار هم وارد جشنواره شده باشد که تکراری باشد اما این تعهد اخلاقی هنرمندان شرکت کننده است که باید به آن پایبند باشند و در فراخوان به آنها اعلام شده است که آثاری را ارائه کنند که در جشنواره های دیگر ارائه نکرده باشند اما اگر اثری هم مشابه آثار هنرمندان خارجی است به نظرم بهترین راه این است که به صورت منطقی این موضوع در رسانه ها مطرح شود تا راه را برای خطای دیگران ببندیم.
این مدرس دانشگاه با بیان این که داوران رویدادهای هنری حافظ تمام تصاویر آثار هنری دنیا نیستند، متذکر شد: با کمال تاسف افرادی هستند که با زیرکی و هوشمندی و بی توجهی به موازین اخلاقی، اثری را با افزودن شاخ و برگ تازه به جشنواره ها ارائه می کنند و ما هم که حافظ تمام اطلاعات تصویری دنیا نبوده و نیستیم، بنابراین امیدوارم کسانی که به این موضوع اطلاعات کافی دارند، خودشان در نشریات اعلام کنند، نه به عنوان خرده به جشنواره فجر بلکه به عنوان عنوان خرده و انتقاد به هنرمندی که سر ما را کلاه گذاشته و موازین اخلاقی را رعایت نکرده است.
این هنرمند طراح و نقاش با بیان این که این نوع افشاگری سالم خوب است، یادآور شد: من همیشه مراقبت کرده ام که اشتباهی در این زمینه رخ ندهد ولی اگر هم رخ داد باید بتوانیم با شجاعت آن اثر را از دیگر آثار جدا کنیم و حتی می توانیم جای آن اثر را روی دیوار خالی بگذاریم و یادداشتی به جایش بگذاریم که این اثر به دلیل کپی بودن برداشته شده است.
وی در بخش پایانی سخنانش تصریح کرد: متاسفانه گانگسترهای فرهنگی در جهان و به خصوص ایران فعالیت می کنند و نظیر این اتفاقات هم حتی در محیط های علمی بسیار پیش آمده است. امروز این بیماری سرایت کرده است و من معلم از آن مصونیت ندارم چرا که هزاران راه برای این سوءاستفاده ها وجود دارد و وای به حال زمانی که این بیماری ریشه پیدا کند.
نظر شما