اماواگرهای احیای تالاب‌های لرستان/ تالاب یا مزرعه؛ مسئله این است

به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با روز جهانی تالابها برخی از فعالان محیط زیست، مسئولان و اصحاب رسانه راهی تالابهای پلدختر شدند تا در مراسمی نمادین حال نزار این اکوسیستم های آبی را جویا شوند.

تالاب‌های استان لرستان ازجمله تالاب‌های یازده‌گانه معروف پل‌دختر بر روی آهک‌های خردشده لنداسلاید سیمره قرار دارند که حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار سال پیش ایجادشده‌اند، تالاب‌هایی ۱۱ هزارساله‌ای که این روزها در معرض انقراض قرارگرفته‌اند.

تالاب «گری بلمک» به‌عنوان بزرگ‌ترین تالاب لرستان پیش از تغییر کاربری به اراضی کشاورزی بیش از ۶۰۰ هکتار مساحت داشته است و در حال حاضر با مرگ تدریجی این تالاب به گفته کارشناسان کمتر از یک‌پنجم وسعت آن قابلیت احیا شدن دارد.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان بعدازظهر سه شنبه در مراسم روز جهانی تالابها در پلدختر گفت: متاسفانه تعدادی از تالاب های ۱۱ گانه پلدختر، به دلیل خشکسالی های پی در پی و بهره برداری های نامناسب در سال های گذشته خشک شده اند.

سطح آب تالابهای لرستان افزایش یافت

مهرداد فتحی بیرانوند اظهار داشت: امسال با توجه به بارندگی خوبی که در استان داشتیم، مطابق مطالعات انجام شده مقداری سطح آب تالابها افزایش یافته اما به هر حال نیاز به کارهای زیر بنایی در این بخش است.

وی افزود: تالاب ها هیچ جایگزینی ندارند و بر اساس مطالعاتی که انجام شده، متخصصان محیط زیست ارزش اکولوژیک یک هکتار تالاب را ۱۰ برابر جنگل ها و ۲۰۰ برابر زمین های کشاورزی برآورد می کنند که این امر ضرورت حفظ و نگهداری تالاب ها را بیشتر برای ما مشخص می کند.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان با بیان این که روز جهانی تالاب ها ۱۳ بهمن (دوم فوریه) است بیان کرد: هم اکنون وضعیت ما در حوزه محیط زیست با توجه به مباحثی که در گذشته به وجود آمده وضعیت خوبی  در سطح جهان نبوده و به حالت بحران و هشدار رسیده است.

وی عنوان کرد: در کشور ما با توجه به وضعیتی که در ارتباط با تغییرات آب و هوایی، بحث خشکیدگی جنگل ها و منابع آب و خشکسالی های پی در پی در چند سال اخیر به وجود آمده اهمیت این موضوع بسیار بیشتر از گذشته برای ما مشهود و مبرهن است.

فتحی بیرانوند گفت: روز جهانی تالاب ها به صورت نمادین بوده و توجه به این حوزه باید در دستور کار دولتمردان در حوزه سیاست گذاری و همچنین کسانی که دل در گرو محیط زیست دارند قرار بگیرد.

وی تصریح کرد: موضوع تالاب ها امروز پر رنگ تر از سال گذشته دیده شده برای اینکه این اهمیت برای مسئولان و مدیران اجرایی استان و همچنین برای مردم مشخص و مشهود شود.

تالابهای لرستان حفاظت شده می شوند

وی به وضعیت تالاب های استان لرستان اشاره و خاطر نشان کرد: در مناطق مختلف استان لرستان تالاب های خیلی خوبی وجود دارد که می تواند نقش بسیار موثری را در تغییرات اقلیمی و تاثیرات مثبت در حوزه محیط زیست برجای بگذارد.

فتحی بیرانوند اظهار داشت: در شهرستان پلدختر نزدیک به ۱۸ هزار هکتار حوزه تالاب ها با احتساب خود تالاب و محیط اطراف آنها است که به عنوان شکار و صید ممنوع معرفی شده و در حال پیگیری هستیم تا طی سال های آینده به عنوان منطقه حفاظت شده مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست را دریافت کنیم.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان لرستان گفت: امیدواریم تالاب های پلدختر مانند نگینی در استان لرستان بدرخشند و نقش خود را در حوزه های مختلف از جمله بحث های اکوتوریسم و گردشگری، تغییرات اقلیمی و تاثیرات مثبتی که بر روی زندگی مردم استان و شهرستان دارد ایفا و جایگاه اصلی را خود را پیدا کنند.

رایزنی برای احیای تالاب گری بلمک

فتحی بیرانوند اظهار داشت: مدتی است با همکاری بزرگان محلی و همچنین شورای اسلامی روستای ولی عصر پلدختر در حال رایزنی هستیم که با مشارکت مردم بتوان تالاب گری بلمک را احیا کرد.

وی با بیان اینکه تالاب گری بلمک یکی از زیباترین تالاب ها در غرب کشور شناخته شده است، افزود: با توجه به جایگاهی که این تالاب دارد هم از نظر منظر و هم از نظر زیستگاه پرندگان می توان با کمک مردم امسال شاهد احیای آن باشیم که در این رابطه حمایت های دولتی و  مردمی برای کمک به محیط زیست لازم است.

وی افزود: تالاب های دیگر مانند «تنوردر» دورود و «بیشه دالان» بروجرد به عنوان تالاب های نمونه در سطح استان مورد حمایت محیط زیست هستند.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان لرستان بیان کرد: تالاب بیشه دالان هزار و ۵۶۰ هکتار است که به واسطه تغییر کاربری های که در اطراف آن انجام شده هم اکنون حدود ۹۱۳ هکتار از این تالاب ها باقیمانده که ۸۰ هکتار آن در اختیار محیط زیست استان قرار دارد.

وی عنوان کرد: مشابه کاری که در تالاب پلدختر در حال انجام داریم در تالاب بیشه دالان بروجرد و تنوردر دورود نیز به کمک جوامع محلی، روستاییان و کشاورزان در حال انجام است تا بحث احیای این تالابها را انجام دهیم.

فتحی بیرانوند گفت: اقدامات خوب و اساسی طی یکی، دو سال اخیر در استان در رابطه با حوزه تالابی انجام شده اما این اقدامات کافی نیست.

سفر معاون رئیس جمهور و افتتاح پاسگاه حفاظت از پرندگان مهاجر

وی تصریح کرد: اداره کل محیط زیست لرستان، سال گذشته برای نخستین بار عملیات اجرایی پاسگاه حفاظت از پرندگان مهاجر و همچنین جلوگیری از تخریب اکوسیستم تالاب های پلدختر را با اعتباری بالغ بر ۳۰۰ میلیون تومان سال آغاز کرده است.

وی ادامه داد: در دور دوم سفر معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ماه های آینده به استان لرستان این پاسگاه افتتاح و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت که راه اندازی این پاسگاه می تواند نقش بسیار مهمی در رابطه با بحث حفاظت منطقه داشته باشد.

وی خاطر نشان کرد: امسال موضوع جانمایی و احداث پاسگاه تالاب بیشه دالان بروجرد با اعتبارات ملی انجام شده تا در سال جاری و حداکثر در اوایل سال آینده پاسگاهی هم برای این تالاب داشته باشیم.

فتحی بیرانوند بیان کرد: طی سال گذشته برای نخستین بار مطالعه تعیین حقابه های زیست محیطی تالاب های استان انجام شده تا پیش زمینه ای برای بحث تهیه طرح مدیریت زیست بومی تالاب در آینده باشد.

فتحی بیرانوند اظهار داشت: امسال موضوع گشت و کنترل در اطراف تالاب ها بسیار تشدید شده به طوری که عشایر مستقر در منطقه متوجه این موضوع شده اند.

پایش زیستی منابع آبی تالاب های لرستان

وی افزود: خوشبختانه بحث شکارو صید ممنوع در تمام تالاب های استان کنترل شده و با توجه به این که تالاب های استان در مسیر کریدور شمال به جنوب قرار دارند و بخش زیادی از پرندگان مهاجر مدتی در اینجا زندگی می کنند ما این مکان را برای پرندگان مهاجر امن کردیم که پرندگان زیادی در تالاب های پلدختر اتراق و زندگی می کنند.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان لرستان بیان کرد: برای نخستین بار در سال های گذشته بحث پایش زیستی منابع آبی همه تالاب های استان انجام شده، تالاب ها با توجه به این که محدوده بسته ای هستند و آلودگی می تواند تاثیر منفی در حوزه اکوسیستمی و زندگی آبزیان تالاب ها از جمله ماهیان و مابقی آبزیان و همچنین پرندگانی که به نوعی مهاجرت می کنند می توانند داشته باشند.

وی عنوان کرد: چهار فاکتور شیمیایی و فیزیکی را مورد سنجش قرار دادیم که اگر تالابها بحث آلودگی داشته باشند بتوانیم آن را کنترل کنیم، خوشبختانه با تمهیداتی که اندیشیده شده است بر اساس سرشماری که اخیرا در دی ماه انجام گرفته ۷۰ درصد بیشتر از سالهای گذشته مهاجرت پرندگان به این تالاب ها در سطح استان صورت گرفته که نویدی برای ایجاد محل امنی برای پرندگان مهاجر است.

فتحی بیرانوند گفت: امیدواریم با اقدامات بیشتری که انجام می شود بتوان به عنوان منابع اصلی در سال های آینده شاهد مهاجرت بیشتر پرندگان به این منطقه باشیم.

فرسایش از تهدیدات اصلی تالابها

وی تصریح کرد: همچنن سال گذشته، موضوع تثبیت واریزه ها برای جلوگیری از فرسایش و رسوباتی که یکی از تهدیدات اصلی تالاب ها محسوب می شود در اطراف خیلی از تالاب ها از جمله دریاچه گهر و تالاب های پلدختر با اعتبارات استانی و ملی انجام شده است.

وی خاطر نشان کرد: با توجه به این که تالاب ها در یک نقطه جغرافیایی قرار دارند و می تواند فرسایش تهدیدی برای آنها باشد باید بتوان این مشکل را مدیریت کرد.

فتحی بیرانوند اظهار داشت: موضوع تالاب ها بحث بسیار مهم و با اهمیتی است که امیدواریم با یک کار فرهنگی و همت جمعی پتانسیل های محیط زیست استان از جمله تالاب ها را به مردم بومی محلی بشناسانیم.

وی عنوان کرد: برنامه هایی را که تشکل ها دنبال می کنند و آموزش کلی برای جوامع اطراف تالاب و مناطقی که به نوعی از لحاظ اکوسیستمی حساس و شکننده هستند شروع خواهیم کرد تا آنها قدر این پتانسیل را بدانند.

بنابراین گزارش در پایان از ۱۵ نفر از فعالان زیست محیطی و کارخانجاتی مانند آریا گچ و آهک هیدراته شهرستان پلدختر تجلیل شد.

این مراسم باحضور مدیر کل حفاظت از محیط زیست لرستان، فرماندار پلدختر، جمعی از مسئولان شهرستان و فعالان زیست محیطی و تشکل های مردمی روز سه شنبه در تالاب های ولی عصر پلدختر برگزار شد.