ضعف تئاتر دفاع مقدس به دليل خيالپردازي در حوزه جنگ است

به گزارش خبرگزاري "مهر"، حميدرضا آذرنگ نمايشنامه‌نويس "دو متر در دو متر جنگ" در نشست نقد و بررسي اين نمايش در خبرگزاري "مهر" گفت: "طرح اين نمايش در سفر دو سال پيش من به همراه كاروان هنرمندان انجمن تئاتر مقاومت به مناطق جنگي غرب كشور شكل گرفت و سال گذشته به پيشنهاد نيما دهقان براي اجراي آن در حوزه هنري من طرح اين نمايشنامه را نوشتم."

اين نويسنده گفت: "من معمولا آثارم را با نوشتن تم شروع مي كنم. در اين نمايش هم هر چه مي خواستم بگويم با كارگرداني و بازي خوب گروه ارائه شد و من از اين بابت از گروه ممنونم كه به خوبي حرف مرا فهميدند، پرورش دادند و به اجرا رساندند."

اين نمايشنامه نويس كه در بيشتر آثار خود به موضوع جنگ و دفاع مقدس مي پردازد، در اين باره توضيح داد: "من جنگ را با گوشت و پوست و خون خود لمس كرده ام. تمام دوران نوجواني و جواني خود را در انديمشك گذراندم و از چادرنشيني در جنگ تا مرگ عزيران، صداي موشك و بمباران و بسياري ديگر از اتفاقات جنگ را تجربه كردم. اين موضوعات در وجود من ناميرا شده است. شايد همين تجربه ها به من كمك كرده تا حرفم را درباره جنگ با شفافيت بيشتري بزنم و صادقانه تر موضوعات را ببينم."

عضو انجمن نمايشنامه نويسان تئاتر دفاع مقدس همچنين درباره علت ضعف كيفي بيشتر نمايشنامه هاي دفاع مقدس و نبودن آثار ماندگار در اين زمينه تصريح كرد: "خيالپردازي درباره موضوعات جنگ موجب كمرنگ شدن اسطوره ها به مرور زمان و زير سئوال رفتن يك اتفاق مي شود."

آذرنگ افزود: "نمايش "دو متر در دو متر جنگ" در مرحله اول بازبيني جشنواره تئاتر فجر رد و به ما گفته شد اين اصلا نمايش و درام نيست و نويسنده آن نمايشنامه نويس نيست. البته با حضور برخي از اعضاي هيأت بازبيني ارائه چنين نظريه اي بعيد نبود. با پيگيري هاي نيما دهقان اين نمايش بار ديگر بازبيني و با تغيير چهار چشم (هيأت بازبيني) مشكل نمايشنامه هم حل شد و اثر به جشنواره راه يافت. خوشبختانه با زحمات بچه هاي گروه و دهقان نمايش در جشنواره با استقبال خوبي مواجه شد."

آذرنگ درباره حذف برخي صحنه هاي اجرا توضيح داد: "نيما دهقان مجبور شد براي اجراي اين نمايش خيلي از اتفاقات نمايشنامه را حذف كند. از جمله بغل كردن دو انسان كه در همه جاي دنيا تعريف مشخصي دارد. متأسفانه چون نگاه ما قرمز شده است مي گويم اين صحنه حذف شود، زيرا ممكن است تداعي كننده جنگ عراق و ايران باشد."

نويسنده "دو متر در دو متر جنگ" همچنين گفت: "اگر براي برخي تماشاگران ايراني اين اجرا جنگ ايران و عراق را تداعي مي كند طبيعي است. هر چند نظر ما اين نبود و مي خواستيم جنگ را در سطح كلي آن بررسي كنيم. اگر هنرمندي نشان دهد كه در جنگ برخي افراد سودجو ساعت دست شهدا را باز مي كردند، نبايد به عده اي بربخورد كه منظورشان توهين به ما بوده است."

آذرنگ با اشاره به تجربه گرايي نيما دهقان توضيح داد: "من تجربه گرايي اين هنرمند را در اجراي اين متن بسيار دوست دارم، اين كارگردان تمام خطوط قرمز را برمي دارد و متن را آنگونه كه در ذهن خود در نظر دارد برداشت مي كند، آن را واژگون مي نمايد و در نهايت هر چه در ذهن خود دارد روي صحنه مي آورد."

نويسنده "دو متر در دو متر جنگ" همچنين درباره اجراي اين نمايش در آلمان توضيح داد: "با ديدن اين نمايش توسط گروههاي آلماني در جشنواره فجر، اين كار به جشنواره فرايبورگ دعوت شد و ما از اين دعوت خوشحال شديم ." وي با انتقاد از عملكرد مدير كل هنرهاي نمايشي افزود: "هيچكس نمي تواند مانع اجراي يك نمايش شود."

اين كارگردان با انتقاد از نحوه پرداخت دستمزدها گفت: "چرا در اين شرايط  كه بودجه تئاتر سه برابر افزايش پيدا كرده قراردادهاي ما را از نصف هم كمتر كرده و هنرمندان را دچار روزمرگي مي كنند؟ پارسايي كسي بود كه در دوره اي از قراردادهاي تيپ دفاع مي كرد. ولي امروز منتقد قراردادها و شيوه نامه موقت شده است. اصلا ما با مديران قبلي و فعلي كاري نداريم، چرا تاكنون مديري براي تئاتر نيامده كه قبل از خشك شدن عرق هنرمند حق و حقوقش را پرداخت كند؟ ما هنرمندان تا مادامي كه بپذيريم هر مبلغي به عنوان دستمزد به ما پرداخت شود و سر خود را بلند نكنيم، همين است و هر مديري هم كه مي آيد مي گويد كارتان را بكنيد بعدا مي گويم مبلغتان چقدر است. ما بالاخره بايد بدانيم كدام طرف دايره قرار گرفته ايم."

اين هنرمند همچنين در پاسخ به نيمان دهقان كه گفت تبليغات تئاتر در همه جاي دنيا به عهده شهرداري است، خاطرنشان كرد: "چه كسي بايد براي تبليغات تئاتر با شهرداري هماهنگ و اين موضوع را پيگيري كند؟ متأسفانه تمام اعتبارات تئاتر ما سفر خارجي شده است. ما سرمان را بالا مي گيريم كه سالي دو بار تئاتر خود را در كشورهاي خارجي اجرا كنيم. در حالي كه نمي دانيم لطفش براي دايره تئاتري ضعيف ما چيست؟"

اين نمايشنامه نويس گفت: "حق ما اين نيست كه برخي از هنرمندان در آب و هواي اروپايي نوشتن را تجربه كنند و عده اي ديگر قدرت خريد حتي يك چاي را نداشته باشند! من حتي وقتي كارم براي اجرا به جشنواره خارجي دعوت مي شود به دليل اينكه بيشتر از 7 نفر از هر گروه نمي توانند بروند، از همراهي گروه محروم مي شوم. اروپا رفتن برايم ايده آل نيست، بلكه خواسته و حرف من چيز ديگري است."

نمايشنامه نويس برگزيده جشنواره تئاتر فجر خاطرنشان كرد: "من از همين جا رسما با تئاتر خداحافظي خواهم كرد. هر چند هنوز انديشه اي جوان و قابليت سبزكردن اين كوير وحشت را دارم."

اين نمايشنامه نويس ادامه داد: "آقاي رئيس جمهور! با صداي بلند فرياد مي زنم قشر فرهنگ ساز تئاتري مدت ها است كه دارند منجلاب برخي تفكرات فلزي را تحمل مي كنند، به فريادشان برسيد. من در تئاتر آنقدر قدرت ندارم كه دست چند نفر را بگيرم و همگام با خود بالا بكشم. ولي مي توانم با رفتنم به آنها خيلي چيزها را بگويم و به اين وسيله شايد دست انديشه كسي را بگيرم و چراغ فكري را روشن كنم."

اين نمايشنامه نويس با اين بيت شعر "هي مترسك كلاه را بردار / ما كلاغان دگر عقاب شديم" صحبت هاي خود را به پايان برد و از تئاتر خداحافظي كرد.