به گزارش خبرنگار مهر دكتر محمد رجبي رايزن سابق فرهنگي ايران در آلمان صبح امروز در همايش جريانهاي فكري مشروطيت افزود: نهضت مشروطيت دو منبع اساسي داشته است. اول جنبش مردمي كه ضد بي عدالتي و اعمال نفوذ خارجي كشور حركت مي كرد و مورد تصديق همه مورخان بوده زيرا نقش علما در اين حركت مذهبي انكار ناپذير است و دوم تأثير پذيري از اتفاقات دنيا و آشنايي با جهان بيرون بوده است.
وي يادآور شد: تمام شواهد موجود بيانگر آن است كه انديشه جمهوري خواهي پيش از مشروطه خواهي مطرح بوده اما چون مشروطه موفق به پيروزي شد بحث وجود جمهوري از بين رفت.
معاون سابق سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يادآور شد: بر خلاف پندار مشروطه چينان، هيچگاه مشروطه خواهي شعار نهضت اصلي مردمي و روشنفكرانه ايران نبوده و بنابر شواهد تاريخي بازمانده از دستبرد زمانه، پيش و پس از استيلاي مشروطه گري بر ايران، جنبش جمهوري خواهي جريان غالب سياسي محسوب شده است.
وي افزود: در اين جريان نيرومند سياسي، تنوع و تكثر نيز وجود داشته است به طوري كه بر اساس گزارش وزير مختار انگليس در ايران، شاخص ترين آنها خواهان تأسيس رژيم جمهوري اسلامي ايران بوده اند.
دكتر رجبي تصريح كرد: با اين همه مشروطه گري با پشتيباني همه جانبه و آشكار سفارت قدرتمند انگليس و عوامل متنفذ داخلي آن در بدنه رژيم دلخواه خود را تأسيس كرد. اما با استقرار رژيم مشروطه نهضت هاي معارض جمهوري خواه از گوشه و كنار ايران نظير آذربايجان، گيلان و خراسان برانگيخته شد.
وي افزود: حتي رضاخان نيز پس از تحكيم موقعيت نخستين خود، در مقطعي حساس بر آن شد تا با انحلال رژيم مشروطه، همان نظام مطلوب جمهوري را برقرار كند.
نظر شما