موزه های خراسان رضوی تونلی به اعماق تاریخ

خبرگزاری مهر-گروه استان ها-خراسان رضوی باقی مانده کوچکی از «ساتراپی» پارت در دوره های باستانی ایران است که در سنگ نبشته های داریوش بزرگ هخامنشی در بیستون و سنگ نبشته های دیگر هخامنشی از آن یاد شده است.

این استان صرف نظر از جایگاه طبیعی، جغرافیایی و دارا بودن منابع سرشار زیر زمینی، از لحاظ تاریخی نیز از کهن سال ترین مناطق ایران به شمار می رود و از گذشته های دور دارای فرهنگی درخشان بوده است.

آثار باستانی کاوش شده در مناطق تاریخی که در حال حاضر در موزه های متعدد این استان در معرض دید عموم قرار  دارد و همچنین ایجاد موزه های مردم شناسی در فرصتی کوتاه به شما این امکان را می دهد تا با پیشینه یکی از قدیمی ترین مناطق شمال خاوری ایران و آداب و رسوم  مردم آن اشنا شوید.

موزه توس

یکی از موزه هایی که سفر در آن انسان را به گذشته و تاریخ برده و توشه ای ارزشمند را برای آدمی به همراه دارد موزه توس در مجموعه فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی است.

ساختمان این موزه در سال ۱۳۴۷ برای چایخانه سنتی توسط مهندس سیحون طراحی و ساخته شده است پس از افتتاح آرامگاه و بزرگداشت هزاره فردوسی نیاز به مكانی بود تابتواند آثار و اشیای اهدایی به آرامگاه و دیگر آثار تاریخی مكشوفه ‌ای از شهر توس را نمایش بگذارد به همین منظور در سال ۱۳۶۱ خورشیدی این بنا تبدیل به موزه توس شد.

اشیای این موزه به چهار بخش تقسیم می شود که بخش نخست شامل آثاری است كه در اثر كاوش‌های باستان شناسی از دشت توس همچون انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام و سكه‌های طلا و نقره دوره اسلامی را شامل می شود.

بخش دوم را آثاری كه تجلی گر روح حماسی و پهلوانی شاهنانه هستند تشکیل می دهد و شامل انواع وسایل سواركاری شامل سپر، گرز، تیر و كمان، وسایل موسیقی و رزمی كه از آنها در شاهنامه  نام برده شده است در این موزه به چشم می خورد.

در بخش سوم موزه اشیایی كه در عصر و زمان فردوسی و در قرن ۴و ۵ هجری خلق شده‌اند شامل انواع ظروف سفالی لعاب‌دارو بدون لعاب و ظروف مفرغی را می توان مشاهده کرد.

در بخش چهارم موزه توس نیز می توان اشیای اهدایی شامل انواع تابلوهای نقاشی از چهره فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخساز از داستان‌های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه و انواع هنرهای ظریفه را به نظاره نشست.

 موزه مسجد

توس یكی از واژه های كهن ایرانی است كه در فرهنگ، تاریخ و اسطوره های ایران زمین حضوری قابل توجه دارد.

نام آورانی هم چون حكیم ابوالقاسم فردوسی، خواجه نظام الملك توسی، خواجه نصیر توسی و دقیقی توسی از این سامان بوده اند.

 توس در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و در سده ۴ و ۵ هجری شهری آباد و پر اهمیت بوده که با حمله مغولها و ازبکها به شدت ویران شد و دیگر شكوه گذشته را نیافت.

مسلمانان از همان روزهای آغازین ظهور اسلام برای پرستش خالق یكتا و اجرای سنت نماز، بناهایی ساختند . مساجد در دنیای اسلام از شیوه های معماری در تكامل بوده است زیرا مسجد نمونه ای عالی از بناهای اسلامی است.

مساجد در قرون اولیه اسلامی علاوه بر محل نیایش، كانون تبادل اندیشه، طرح موضوعات سیاسی، تصمیم گیری های جامعه مسلمین، بیان افكار و آرای مسلمانان و محل بحث و گفتگو بوده است كه این ویژگی ها بعدها در مدارس اسلامی تجلی یافت.

 به همین دلیل برخی از مساجد هم محل بحث و درس بوده اند و هم محل نیایش كه به آنها در اصطلاح ‹‹مسجد مدرسه›› می گویند.

در سال ۱۳۷۹ طی كاوش های انجام شده در شهر تاریخی توس بقایای بنای آجری با ستون های مدور و چند نوع كف آجری در محوطه ای در مركز شهر و جنوب بنای هارونیه كشف گردید.

 مطالعات باستان شناسی و تحقیقات معماری نشان می دهد كه این بنا احتمالاً در دوران سلجوقی و اواخر قرن ۵ بنا گردیده و احتمالاً بعدها به بخشی از مدارس نظامیه ها در دوران سلجوقی تبدیل شده است.

در حمله  مغولان به خراسان بنای مسجد مدرسه توس نیز دستخوش ویرانی گردید كه آثار آن در این مسجد آشكار است. به همین دلیل در حال حاضر اثری از پوشش و یا تزئینات آن باقی نمانده است اما نقوش چند كف آجری و مقداری گچبری مكشوفه، گواهی از زیبایی آن در دوران آبادانی است.

بعد از انجام طرح حفاظتی و مرمت، این مجموعه به صورت موزه روباز معماری شهر تابران توس به معرض دید بازدیدكنندگان درآمده است.

موزه نادری

موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شكل گرفته و در شهر مشهد و در چهارراه شهدا واقع شده است.

این بنا به همت انجمن آثارملی در سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سبحون طراحی و ساخته شد و چشم‌انداز خارجی بنا تندیس نادرشاه سوار بر اسب به به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یك حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرنی زنده یاد استاد ابوالحسن صدیقی ساخته شده است.

در این موزه و در  تالار شماره یک به انواع سلاح‌های دوره افشاریه، ‌وسایل سواركاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه و شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد .

تالار شماره دو این موزه به تابلوهای معرفی نادرشاه، قصر خورشید، آرامگاه نادری، ابوالحسن صدیقی و كلنل محمد تقی خان پسیان تعلق دارد.

موزه رباط طبسی

موزه رباط طبسی در شهرستان  تربت حیدریه و در رباط طبسی و در جوار مجموعه عظیم و مشرف به مزار قطب الدین حیدر در تربت حیدریه واقع شده است.

امروزه موزه مردم شناسی تربت حیدریه در حجرات این بنا ساماندهی و برپا شده است وشامل غرفه آداب و رسوم مردم تربت حیدریه، فنون و مشاغل بومی و هنرهای سنتی و صنایع دستی است.

رباط و کاروانسرای طبسی به همت یکی از تجار معروف عصر قاجار به نام حاج محمد ابراهیم طبسی در اواخرقاجاریه بنا شده است و موزه مردم شناسی آن در زمستان سال ۱۳۸۵ افتتاح شد.

موزه  كلات نادری

موزه مردم شناسی كلات نادری با وسعتی حدود ۲۷۰ متر مربع بخشی از طبقه تحتانی عمارت تاریخی خورشید را به خود اختصاص داده است.

شهرستان کلات در ۱۴۰ کیلومتری مشهد واقع شده و عمارت خورشید بنایی از دوره افشاریه است.

غرفه های این موزه نمایشگر الگوهایی از نحوه زندگی، مشاغل و حرفه ها، طبیعت و مواهب آن، صنایع دستی و بومی و پوشش مردم مناطق مختلف این ناحیه است که به شیوه ای کارشناسانه با بهره گیری از فضا آرایی متناسب و با در نظر گرفتن فضای زیستی ساکنان آن طراحی شده است.

شهرستان کلات به لحاظ وجود اقوام وآداب و رسوم مختلف از متنوع ترین مناطق کشور به شمار می آید که زندگی و معیشت آنها مبتنی بر دامداری و کشاورزی می باشد و ساختار اجتماعی آنها نیز با یکدیگر متفاوت است.

غرفه زندگی عشایر در این موزه نمادی است برای نشان دادن بخشی از جلوه های فرهنگی این گروه که در سخت ترین شرایط محیطی و جغرافیایی با تلاش و پشتکار خود مبادرت به تولید و عرضه محصولاتی می کنند تا فرآورده های آن برای فروش به سایر نقاط عرضه شود.

موزه مردم شناسی سبزوار

 موزه مردم شناسی سبزوار واقع در كاروانسرای فرامرزخان از بناهای چهار ایوانی و قاجاری شهر سبزوار است.

 بنای مزبور با ساختار محور فرهنگی امروزه در ضلع غربی میدان کارگر و به فاصله نزدیکی از آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری و مقبره بقراط واقع شده است.

هشتی ورودی کاروانسرا دو طبقه بوده و تزئینات عمده معماری آن منحصر به کاربرد طرح های هندسی با استفاده از نقاشی اخرائی بر روی آجر است.

 این بنا به موجب وقفنامه ای در سال ۱۲۱۹ ق توسط «حاجی فرامرز خان» از باغان سبزوار که در زمان ناصر الدین شاه قاجار سمت سرتیپی داشته است به انضمام یک باب آب انبار مجاور، برای رفاه زائران حضرت رضا(ع) در بیرون از دروازه نیشابور و در کنار شاهراه خراسان بنیان شده است.

بازدید از موزه مردم شناسی سبزوار سفری است خاطره انگیز به گذشته برای معرفی گوشه هایی از آداب و رسوم و مشاغل و حرفه های سنتی این ناحیه است که باید آنها را برای آیندگان حفاظت و صیانت کرد.

موزه مردم شناسی قوچان

بنای موزه مردم شناسی قوچان با مساحت حدود ۳۰۰ متر در سال ۱۳۷۶ و در میدان آزادی این شهرستان واقع شده است.

موزه مردم شناسی با ساماندهی جدید در سال ۱۳۸۵ و در مساحتی بالغ بر ۳۰۰ متر مربع در هفت بخش موسیقی سنتی، كشتی چوخه، چارق دوزی، گلیم بافی، مراسم ازدواج عشایر، آهنگری و گله داری افتتاح شد.

این بنا به منظور معرفی گوشه ای از آداب و رسوم، فنون و سنت های اهالی قوچانبرپا شده است.

موزه مردم شناسی تربت جام

رباط جام بنائی چهار ایوانی است که در بخش جنوبی خیابان کوثری شهر تربت جام قرار دارد.

نمای بیرونی آن دارای دیواراصلی و سه برج است و  فضای داخلی رباط شامل ایوانچه هایی است که به حجره ای منتهی می شوند.

از بخش های مهم این اثر فضای شاه نشین آن است که در بخش فوقانی هشتی ورودی غربی با پوشش گنبد عرق چین و تزئینات کاربندی احداث شده است.

موزه مردم شناسی تربت جام در قسمت شمال غربی رباط در خردادماه ۱۳۸۶ به همت کارشناسان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی طراحی و اجرا شده است و سبک معماری آن را به دوران تیموری منتسب می دانند.

موزه مردم شناسی گناباد

۱۳۷۶ موزه گناباد در شبستان شمال شرقی مسجد جامع این شهرستان واقع در مدرسه علمیه نجومیه در مساحت حدود ۲۲۰ مترمربع احداث شد.

دو محراب تاریخی داخل این شبستان قرار دارد كه یكی از دوره ایلخانی و دیگری از دوره خوارزم شاهیان شكل گرفته است.

در این موزه اشیای متعددی هم چون برگ هایی از قرآن كریم به خط كوفی مربوط به قرن ۳ تا ۵ هجری بر روی پوست آهو، نسخ خطی قرآن مربوط به دوره تیموری و قاجاریه، نسخ معارف اسلامی از مشاهیری چون كلینی و علامه مجلسی، ظروف و اشیای فلزی دوران اسلامی، كتیبه های سنگی اطراف بنای مدرسه نجومیه گناباد و اشیای اهدایی مردم شهرستان به موزه در معرض دید عموم قرار گرفته است.

موزه خیام

اهمیت دانش ستاره شناسی، تقویم و ریاضیات و از سوی دیگر اشارات مكرر خیام به خاك، كوزه و كوزه گری و اهمیت سفال نیشابور از سوی دیگر و نیز فقدان موزه ای در استان كه به نوعی نشان دهنده مراتب علمی و بیانگر ویژگی های دوران حكیم عمر خیام باشد، موجب شد كه سازمان میراث فرهنگی اقدام به تاسیس این موزه در كنار آرامگاه خیام کند.

موزه خیام در شهر نیشابور با مساحت حدود ۱۲۰ متر شامل چهار بخش بوده و آثار مربوط به نجوم، اسطرلاب و ستاره شناسی به نمایش در آمده است.

موزه تندروه

موزه تاریخی طبیعی تندوره درگز در پارك طبیعی تندوره به فاصله حدود ۴۰ كیلومتری شهرستان درگز قرار گرفته است.

این موزه در سال ۱۳۸۹ به منظور معرفی و نمایاندن چگونگی زیست حیوانات این منطقه افتتاح شده است.

در این موزه می توانید انواع حیوانات تاكسیدرمی شده از قبیل گوزن، قوچ كویر، گرگ، جبیر، لاشخور، سمور، جغد، گراز، تابلوهایی از نقشه جوامع گیاهی پارک ملی تندوره، عکس هایی از محیط زیست گیاهی و جانوری و سایر حیوانات تاکسیدرمی شده شامل پلنگ، کفتار، روباه، سمور، انواع پرندگان آبزی و کنار  آبزیرا مشاهده کنید.

سایت موزه بندیان

از كشفیات منحصر به فرد باستان شناسی در شهرستان درگز منطقه ارزشمند موسوم به بندیان است كه در ۳ كیلومتری شهر درگز در مجاورت تپه ای باستانی به نام «یاریمم تپه» واقع شده است.

آثار و شواهد مكشوفه از فصول متعدد كاوش باستان شناسی در این محوطه حكایت از وجود ابنیه ای مهم در این مكان دارد.

مهمترین بخش این كاوش ها به تالارهای مركزی و فضاهای وابسته به آن اختصاص یافته است كه در زمان رونق بنا به باغ یا حیاطی وسیع منتهی می گردد.

سایت موزه شادیاخ

 سایت موزه شادیاخ در شهرستان نیشابور و در جنوب شرقی آرامگاه عطار قرار دارد.

نیشابور در سال ۲۰۵ هجری مركز حكومت طاهریان شد و در همان ایام در شادیاخ عمارتی امیر نشین و منازلی برای سپاهیان بنا گردید.

از آن پس این منطقه دارالحكومه خراسان و محل اقامت امرا و پادشاهان و سرانجام با حمله مغول از میان رفت.

شادیاخ در جنوب شرقی آرامگاه عطار با وسعت بیش از ۲۰۰ هزار متر مربع واقع شده و از سال ۱۳۷۸ مورد كاوش های باستان شناسی قرار گرفته است.

این مكان یكی از سایت موزه های باستان شناسی در استان خراسان رضوی است.

موزه حوضخانه هزاردستان

موزه حوضخانه هزاردستان به همت آقای یوسفعلی قومورلو در ابتدا با عنوان تماشاخانه فرهنگی و هنری با مجوز اداره كل ارشاد اسلامی راه اندازی شد.

این موزه نخستین موزه تركیبی كشور با محوریت نمایش آیین سفره داری ایرانی و هنرهای آئینی است که دیوارهای آن با نقاشی های متنوع و برگرفته از داستان های شاهنامه تزئین شده است.  

در سر هر ستون كتیبه های خطی اشعار عرفانی كه با خط زیبای نستعلیق استاد دانشجوی نیشابوری نگاشته شده به چشم می خورد. حوض سنگی وسط حوضخانه و شاه نشین آن به خوبی طراحی شده است.

بعضی از اشیاء این موزه حوضخانه منحصر به فرد است و بیش از ۱۰۰ قطعه اشیای قدیمی و آثار هنری تمام غرفه ها و سكوها را پوشانده است به صورتیكه هر بازدید كننده می تواند ساعت ها به این آثار مشغول باشد كه در عین حال می تواند از خدمات این موزه نیز استفاده کند.

این موزه در خیابان جنت كه یكی از بازارهای معروف و پرجمعیت مشهد است و با وسعت ۳۵۰ متر مربع قابلیت پذیرش حداكثر ۶۰ نفر در یك زمان را دارد.

حمام مهدی قلی بیگ

موزه مردم شناسی آستان قدس رضوی در سال ۱۳۸۵ شمسی در محل حمام مهدی قلی بیگ واقع در ضلع غربی حرم مطهر افتتاح شد.

این حمام در سال ۱۰۲۷ قمری توسط «مهدی قلی بیک جانی قربان میر آخور شاه عباس صفوی» وقف آستان قدس شده و از دوره صفویه تا سال ۱۳۶۸ نزدیک به چهار قرن فعّال و زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی جهت استحمام وتطهیر از آن استفاد می‌کردند.

مساحت این حمام یک هزار و ۸۷۵ متر مربع و یکی از بزرگ ترین حمام‌های ایران است که شامل بخش‌های سربینه، میان‌در، گرم‌خانه، خزینه، استخر آب سرد، تون یا آتش خانه است.

 زیباترین قسمت این حمام سربینه است که ۸ ستون سنگی پوشش گنبدی آن را استوار نگه داشته، و سه غرفه برای پوشیدن و قرار دادن لباس‌ها جهت مردم عامه و یک شاه نشین جهت طبقه اشراف در آن وجود دارد.

 سربینه به وسیله نقاشی و کاشی‌های زیر رنگی تزئین شده است و تزئینات نقاشی این قسمت۱۳ لایه است قدیمی ترین لایه نقاشی مربوط به دوره صفوی و جدید ترین لایه متعلق به اواخر دوره قاجار است.

این اثر ارزشمند در سال ۱۳۸۵ با عنوان موزه مردم شناسی آستان قدس رضوی مورد استفاده عموم فرهنگ دوستان قرار گرفت. آثار به نمایش درآمده در این موزه شامل پوشاک سنتی اقوام مختلف، منسوجات حمام، لوازم آرایش، لوازم حمام، وسایل مورد استفاده در گرم‌خانه، لوازم روشنایی، ظروف فلزی و تصاویری از مشاغل سنتی و نقاشی‌های رنگ روغن به سبک قهوه‌خانه‌ای است.

موزه‌های وابسته به آستان قدس

طی حدود هشتاد سال گذشته تاکنون مجموعه‌های بسیار ارزشمندی از نسخ خطی و چاپی و اشیای موزه‌ای به آستان قدس رضوی وقف و اهدا شده است که موجب تأسیس موزه‌ها و کتابخانه‌های متعددی شده است.

گنجینه حرم رضوی و آثار به نمایش درآمده در این گنجینه شامل آثار تاریخی حرم مطهر است .

برخی از مهمترین اشیای آن این موزه را ضریح فولادی مربوط به دوره صفوی، ضریح طلا و نقره مربوط به دوره پهلوی، کتیبه‌های طلای مشبک وقفی شاه طهماسب صفوی، کتیبه‌های طلای قلمزنی وقفی شاه عباس صفوی، کتیبه‌های سنگی تاریخی مربوط به قرن ششم هجری تا قرن نهم هجری، درهای چوبی منبت و معرق کاری شده مربوط به دوره مغول تا دوره پهلوی تشکیل می دهد.

 وسایل روشنایی حرم مطهر از دوره سلجوقی تا عصر حاضر، قفل‌های حرم مطهر، آیینه‌ها و وسایل تطهیر، پنجره‌های فولادی و نقره و برنجی، محراب‌های کاشی زرین فام مربوط به قرن هفتم هجری و کاشی‌های زرین فام  از جمله اشیای به نمایش گذاشته شده در این موزه هستند.

گنجینه هدایای رهبری

موزه گنجینه هدایای رهبری در طبقه همکف گنجینه قرآن و نفائس شامل هدایایی است که مقام معظم رهبری به این موزه اهدا کردند.

آیت الله خامنه‌ای یکی از واقفان عمده آستان قدس رضوی هستند که از سال ۱۳۷۳ تا سال۱۳۹۱ بیش از ۲ هزار شی شامل فرش و دست بافت‌ها، انواع تابلوهای نقاشی، معرق، منتبت و آثار حجمی، انواع ظرف، سکه و مدال و نشان یادبود و ماکت و همچنین بیش از ۷ هزار نسخه خطی رابه آستان قدس رضوی اهداء کرده اند.

 اشیا این مجموعه توسط افراد مختلف مردم وهنرمندان و رهبران سایرکشورهای جهان به ایشان اهداء شده است.

 برخی از آثار مهم این بخش عبارتند از بقایای پرچم مبارزات عشایر خوزستان علیه استعمار انگلیس در سال ۱۲۹۳ شمسی، تابلو بزرگ معرق عصر عاشورا اثر استاد توانا و همکارانش که با استفاده بیش از ۱۰۱ هزار قطعه چوب‌های درختان گوناگون جنگلی و قطعات فلز و صدف معرق کاری شده، تابلوهای نقاشی اهدا شده توسط سران کشورهای آسیای میانه، ماکت کعبه معظمه و مدینه منوره از جنس طلا و نقره، آثار منبت و معرق کاری چوب و صدف اهدایی رهبران کشور سوریه و تابلو فرش‌های تصویری اثر هنرمندان ایرانی و همچنین مجموعه عصاها که از ارزش هنری بسیاری برخوردار است.

گنجینه تمبر و اسکناس

آثار به نمایش درآمده در این بخش حدود ۳ قطعه تمبر و اقلام پستی شامل نامه‌ها، پاکت نامه‌های تمبردار و پاکت‌های مهر روز، کارت پستال‌ها و دیگر اقلام پستی از ایران و کشورهای خارجی عضو در اتحادیه جهانی پست و حدود ۵۰۰ برگ اسکناس‌های کشورهای مختلف است.

گنجینه نجوم و ساعت

این بخش در سال ۱۳۷۸ افتتاح شده و بیشتر آثار به نمایش در آمده در آن اهدایی سید جلال الدین تهرانی است که شامل اسطرلاب‌های تخت، کروی، حلقوی، انواع تلسکوپ‌های انعکاسی و شکستی، کره‌های جغرافیایی و آسمانی، ابزارهای اندازه‌‌گیری و همچنین مجموعه‌ای از ساعت‌های آفتابی، وزنه‌ای دیواری و رومیزی است.

قدیمی ترین آثار این بخش مربوط به دوره صفوی و  دو اسطرلاب تخت ساخت استاد عبدالائمه و استاد عبدالعلی جزو میراث وقفی آستان قدس است.

گنجینه سلاح‌های سرد و گرم

این بخش با نمایش منتخبی از سلاح‌های سرد و گرم شامل زره فولادی مشبک، سپر از پوست کرگدن، شمشیرهای فولاد جوهردار، کارد، تبرزین‌های نقش دار و طلاکاری شده، کمان‌های لاکی روغنی، کلاهخود فولاد زرنگار، تپانچه‌های سرپر با لوله‌های زرکوب و باروت‌دان‌های عاج، چرمی و فلزی مربوط به دوره صفوی تا قاجار تشکیل شده است.

گنجینه ظروف

این بخش از موزه استان قدس رضوی با نمایش منتخبی از مجموعه ظروف سفالی، چینی‌های آبی و سفید، چینی‌های پنج رنگ و بلور  است. که بخشی از میراث آستان قدس بود و برخی از آن‌ها اهدا یا وقف شده و تعدادی حاصل کشفیات علمی و اتفاقی در حرم مطهر است.

گنجینه هنرهای تجسمی

این بخش از موزه نیز با نمایش منتخبی از آثار نقاشی هنرمندان ایرانی و خارجی از جمله تابلوهای استاد کمال الملک متعلق به سال ۱۲۹۲ قمری و معراج متعلق به دوره زندیه است.

گنجینه صدف و حلزون‌های دریایی

این بخش از مجموعه موزه های استان قدس شامل مجموعه بی نظیر از صدف‌ها، حلزون‌ها و جانوران دریایی سواحل آسیا و اروپا، امریکا و همچنین ایران است.

گنجینه سکه

در موزه سکه شما تعداد یک هزار و ۹۰۰ سکه شامل حلقه های مبادلاتی، سکه های لیدیه، هخامنشی، مقدونی شاهان پارس، اشکانی ساسانی و سکه های بعد از اسلام شامل روم شرقی را نظاره خواهید کرد.

گنجینه مدال

گنجینه مدال طلا موزه آستان قدس رضوی نیز فرصتی در پیش روی شما می گذارد تا شخصیت‌های علمی و ورزشی مشهور همچون پهلون تختی که مدال‌ها، نشان‌ها و یادبودهای خود را به آستان قدس رضوی اهدا کردن مشاهده کنید.

موزه فرش

از جمله آثار نفیس به نمایش درآمده در این موزه مجموعه‌ای از قالی‌های کرک و ابریشم و نفیس دوره صفوی هستند که به قالی‌های ایران و هند معروف هستند.

همچنین قالی های پرده ای که خاص حرم مطهر بافته شده‌اند و برخی از قالی‌های مورد وقف قرار گرفته و کتیبه دار مانند قالی‌های پرده‌ای محرابی درختی که به تاریخ ۱۳۲۰-۱۳۲۲ قمری  به سفارش عبدالله تبریزی توسط استاد محمد کرمانی بافته شده‌اند را می توان در این موزه به نظاره نشست.

موزه قرآن و نفایس

مشهد مقدس و آستان قدس رضوی همچنین دارای موزه ای با عنوان قرآن و نفایس است که در آن مجموعه‌ای از قرآن‌های خطی با قدمت تاریخی از قرن سوم تا قرن سیزدهم هجری، همچنین مجموعه‌ای از مرقعات از دوره صفوی تا عصر حاضر، مجموعه‌ای از جلدهای لاکی و روغنی و نقاشی‌های گل و مرغ و تذهیب و خوشنویسی هنرمندان معاصردر آن به نمایش درآمده است.

نسخ قرآن به خط کوفی منسوب به دست‌خط ائمه اطهار بر روی پوست مربوط به قرن سوم هجری از جمله آثار به نمایش درآمده در این موزه است.