اهواز شهر پل‌های زیبا/ وجود ۹ پل بر رودخانه کارون

به گزارش خبرنگار مهر، پلها از زمانی که انسان‌ها سفر و مهاجرت را آغاز کردند، به وجود آمده‌اند و روند تکاملی جالب توجهی را پشت سر گذاشته‌اند. پل‌سازان اولیه نباید بیشتر از زحمت انداختن تنه یک درخت، زحمت دیگری را متحمل می‌شدند اما به تدریج انسان دریافت با صرف زمان و نیروی بیشتر می‌تواند فواصل طولانی‌تری را با کمک پل‌ها به یکدیگر متصل کند.

مهندسان رومی طاق‌های سنگی را برای بنای پل به هرچیز دیگری ترجیح می‌دادند و با استفاده از همین تجهیزات توانستند کانال‌های آبی سنگی را برای انتقال دادن آب به مسافت‌های طولانی، بنا کنند، با این همه انقلاب صنعتی ساخت و ساز پل‌ها را نیز وارد مرحله‌ای جدید کرد. تا پایان قرن ۱۹ ساخت پل‌های رکورد‌شکن به امری رایج تبدیل شده‌بود.

پل بروکلین که در سال ۱۸۸۳ بنا شده‌ بود در آن زمان طولانی‌ترین پل جهان به شمار می‌رفت تا اینکه پس از هفت سال پل Firth of Forth توسط مهندسان اسکاتلندی ساخته شد. قرن جدید پل‌های طولانی‌تر و شگفت‌انگیز‌تری را برای انسان‌ها به ارمغان آورد، ‌ پلهایی مانند پل گلدن‌گیت به طول دو هزار و ۷۳۷ متر که بر روی آب‌های خلیج سان‌فرانسیسکو احداث شده‌است.

امروزه مهندسان به آزمودن محدودیت‌های علم و تخیل ادامه می‌دهند. آزمایش‌ها برروی مواد نوآورانه، ‌ طراحی‌های جدید و شیوه‌های ساخت انجام می‌گیرند. محصول نهایی این آزمایش‌ها به مسیر عبور و مرور خودروها و قطارها تبدیل می‌شوند و تحسین و حیرت انسان‌ها را برمی‌انگیزند.

معمولا هر شهر را به نمادها و جلوه های چشم نواز و ماندگار آن می شناسند. نمادهایی که برگرفته از هویت و جغرافیای آن اقلیم باشد. اهواز به عنوان شهری تاریخی و با هویتی برگرفته از فرهنگ، تمدن و سنت های ساکنانش دارای نمادها و جلوه های زیبایی است که آفرینش آنها ناشی از وجود نخل های سرافراز خرما و کارون صبور و آرام است.

از جمله این نمادها وجود پل های متعدد با پیشینه و ساخت و کاربرد ویژه است. وجود ۹ پل بر رودخانه کارون و در محدوده شهری، اهواز را بر جایگاه نخست خاورمیانه در خصوص داشتن بیشترین تعداد و زیباترین پل های رودخانه ای نشانده است به ویژه اینکه بدانیم پل هلالی یا سفید، قدیمی ترین پل هلالی فلزی خاورمیانه و پل هشتم بزرگترین پل معلق خاورمیانه به حساب می آیند.

در شهرهای خاورمیانه، اهواز با ۱۰ پل، اصفهان با هشت پل، قاهره با هفت پل، بغداد با پنج پل، استانبول با چهار پل، امان پایتخت اردن با دو پل، آنکارا با پنج پل، بیروت با دو پل و صنعا با چهار پل بیشترین پل های این منطقه را دارند.

اما اهواز با داشتن ۱۰ دهنه پل های بی شک بیشترین تعداد پل در خارومیانه را دارد و به همین دلیل به شهرها پل های معروف است. در زیر معرفی پل های اهواز به صورت مختصر آمده است:

۱- پل سیاه اهواز در سال ۱۳۰۸ خورشیدی و همزمان با احداث راه‌ آهن سراسری ایران بر روی رود کارون ساخته شد. پل سیاه اولین پل شهر اهواز بود که بعدها به دلیل رنگ سیاه بدنه و پایه‌ های آن به پل سیاه شهرت یافت. طول آن یک هزار و یک هزار و ۵۰ متر و عرض ۶ متر است.

۲-پل سفید اهواز یا پل معلق نام یکی از پل های شهر اهواز است که یکی از نماد های شهر اهواز محسوب می‌ شود. پل سفید در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بر روی رودخانه کارون ساخته شده‌ است. این پل دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است. این پل چهارمین پل معلق دنیا و اولین پل معلق در ایران بو. ، در واقع بعد از پل های معروف اصفهان که بیشتر شهرتشان از قدمتشان است این پل در ایران بسیار پر آوازه است.

۳-ساختمان پل سوم در شهریور ۱۳۳۶ خورشیدی آغاز شد و در بهمن ۱۳۴۹ مورد بهره برداری قرار گرفت. این پل میدان شهید بندر(چهارشیر) را به شمال کیانپارس وصل کرده و با قرار گرفتن در مسیر حمل کالای وارده بندر امام به سایر نقاط کشور نقش پل ترانزیتی را ایفا می کند. در زمان احداث پل و به منظور اتصال آن به راه آهن اهواز – تهران، یک رشته خط آهن برای عبور قطار بر روی آن تعبیه شد که البته هرگز مورد استفاده قرار نگرفت و طی مرمت سطح پل در سال ۱۳۸۷ ریل های روی آن حذف شدند. طول پل ۴۹۶ متر و عرض آن ۱۴ متر و ۵۰ سانتی متر با ۱۶ چشمه ۳۱ متری است.

۴-پل نادری: در سال ۱۳۵۴ شمسی پل چهارم که خیابان سلمان فارسی را به کوی تختی (امانیه) فلکه ساعت و میدان مولوی متصل می کند به طول ۵۷۶ متر و عرض ۱۶ متر و ۷۱ سانتی متر به بهره برداری رسید. هزینه احداث پل مذکور در حدود ۲۳۰ میلیون ریال بوده‌ است

۵-پل پنجم در دو باند و به منظور کاهش بار ترافیکی پل چهارم ساخته شده‌ است که مسیر خیابان دکتر شریعتی را به اتوبان گلستان وصل می‌ کند. این پل در سوم خرداد ماه سال ۱۳۷۵ خورشیدی افتتاح شد. این پل میدان جمهوری، جنوب خیابان شریعتی (۳۰ متری) و جاده کوت عبدالله را به فلکه دانشگاه و لشکر آباد متصل می کند. پل پنجم ۴۸۰ متر طول و ۳۰ متر و ۷۰ سانتی متر عرض دارد و در آیلند وسط آن لوله آب شهری مستقر شده‌ است.

۶-پل ششم معروف به پل صنایع فولاد در جنوب شهر اهواز در حدود دو روستای چنیبه در غرب کارون و شهر کارون در شرق رودخانه قرار دارد و راه اصلی ارتباط کارخانه های نورد و صنایع دستی در دو سوی رودخانه کارون است. عملیات ساخت این پل ۷۴۰ متری با عرض ۳۰ متر و ۴۰ سانتی متر در خرداد سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در شهریور ۱۳۸۶ به بهره برداری رسید.

۷-پل هفتم یا پل «گفتگوی تمدن ها» ارتباط بین بلوار توحید و تقاطع خیابان شهید چمران (میدان دوم کیان‌پارس) و بلوار آیت‌الله بهبهانی را برقرار می‌سازد. ساختمان پل مذکور از ابتدای سال ۱۳۷۵ خورشیدی آغاز و پس از دو سال در بهمن‌ ماه سال ۱۳۷۷ خورشیدی افتتاح شد. طول پل هفتم ۴۹۰ متر است. دارای شش دهنه‌ است که دو دهنه ۱۴۰متری در وسط و دو دهنه ۷۵متری در دو طرف و دو دهنه ۳۰ متری در کناره‌های پل است. عرض پل ۱۶ متر است که ۱۲٫۵ متر آن سواره‌ رو و ۳٫۵ متر آن پیاده‌ رو است که در هر طرف ۱٫۷۵ متر است. پل هفتم دارای قوسی زیبا است و با توجه به این‌که منطقه کیان‌ پارس را به بافت قدیم شهر متصل می‌کند، به پل گفتگوی تمدن‌ها معروف شده‌ است. این پل از سوی شهرداری اهواز نورپردازی شده و بزرگ‌ ترین آبشار مصنوعی کشور و خاورمیانه در دو طرف آن ایجاد شده ‌است و یکی از زیباترین پل های شهر به شمار می رود.

۸-پل کابلی یا هشتم با هدف تسهیل تردد خودروها و اتصال مناطق امانیه و مرکز شهر، طراحی و عملیات اجرایی پل هشتم از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در اسفند ۱۳۹۰ به پایان رسید. طراحی این پل متفاوت از دیگر پل‌ های کارون است و به صورت کابلی و بدون پایه ساخته شده‌ است. این پل ۶۴۳ متر طول و ۱۳ متر عرض دارد و در چهار مسیر (دو مسیر رفت و دو مسیر برگشت) ساخته شده‌ است. این پل دو پایه بزرگ دارد و عرشه پل توسط کابل به این پایه‌ ها متصل شده‌ اند. پل هشتم، منطقه امانیه را به خیابان زند در مرکز شهر متصل می‌ کند. این پل بزرگترین پل کابلی خاورمیانه بحساب می آید.

۹-با هدف کاهش بار ترافیکی پل سوم، طراحی پل نهم در سال گذشته انجام و عملیات اجرایی ساخت این پل از سال ۹۲ در شمالی‌ترین قسمت شهر اهواز، جنب پل سوم آغاز شد و هم اکنون با پیشرفت فیزیکی بیش از۷۰ درصد در حال ساخت است. با اتمام این پل خودروهایی که از مناطق شمالی شهر، مانند کوی ملت و زیتون قصد تردد به کیان‌پارس را دارند، به جای پل سوم می‌توانند از پل نهم استفاده کنند.

۱۰-پل طبیعت که برای پیاده روی و گذر عابران پیاده و با هدف گسترش ورزش و نشاط در میان شهروندان روی گذرگاه لوله های آبرسانی غرب به شرق اهواز و حدفاصل پارک لاله تا بلوار ساحلی کیانپارس در سال ۹۲ از سوی شهرداری اهواز را اندازی و مورد بهره برداری قرار گرفت.