به گزارش خبرنگار مهر، رضا شعبانی تاریخ پژوه و استاد تاریخ است و از متخصصان تاریخ افشاریه در ایران به شمار می رود.
تنها فهرستی از تالیفاتی که نویسنده درباره دوره کوتاه، اما بسیار مهم افشاریه پدید آورده است نشان از تلاش و کوشش بی وقفه برای روشن ساختن ابهامات و مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران در روزگار جهانگشای افشار و حوادث پس از آن دارد.
دکتر شعبانی در سال ۱۳۷۳ اثر مهم خود «تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه» را در دو جلد منتشر کرد. او در این کتاب کوشیده است که سرگذشت مردم ایران را در زمان چیرگی افشاریه با دقت و باریک بینی و با استناد به اسناد و متن های تاریخی تشریح کند.
این سرگذشت تاریخی، شامل مناسبات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دیوانی ایران است.
کتاب «گمنامان نامی ایران در عصر افشاریه» نیز اثر دیگری از دکتر شعبانی است که سالیان پیش ضمیمه مجله «بررسی های تاریخی» چاپ شده است.
هدف نویسنده از تالیف این اثر، زنده نگه داشتن نام مردان دلیر و شجاعی است که در دوره حکومت نادر می زیسته اند و در جریانات سیاسی و تحولات آن روزگار دست دشاته اند. «تاریخ ایران در عصر افشاریه» نیز مروری بر چگونگی گذران مردم و حوادث سهمگین دوره ای از تاریخ است که در آن نادر پا به عرصه تاریخ نهاد و پس از کشته شدنش، قلمرو او به دست بازماندگانش افتاد.
«مختصر تاریخ ایران در دوره های افشاریه و زندیه» نیز از دیگر آثار در این زمینه است.
در اثر حاضر، تاریخ ایران در دوره ها طی شش بخش بررسی شده است. بخش اول حاوی تاریخ سیاسی افشاریه است که در آن از زندگانی نادر و نبرد با عثمانی و ترک ها و تسخیر قفقاز و لشگرکشی به هند سخن گفته است. بخش دوم متضمن تاریخ سیاسی زندیه است که در آن از سوابق تاریخی ایلات لُر، زندگانی کریم خان زند و مبارزات آن بررسی شده است.
در بخش سوم نظام اداری و حکومتی ایران در دوره های افشاریه و زندیه تبیین شده که از آن جمله است: ارکان دولت امراء، مقرب الخاقان ها، مقرب الحضرت ها و زیر بیوتات و ...؛ بخش چهارم به نظام اجتماعی در دوره های افشاریه و زندیه و اوضاع و احوال عمومی آن پرداخته است.
در بخش پنجم به نظام اقتصادی ایران از جمله کشاورزی، بازرگانی و روابط خارجی و مقیاس ها و مقادیر در آن دوران پرداخته است و در نهایت در فصل ششم به مناسبات خارجی ایران در ادوار افشاریه و زندیه می پردازد.
نظر شما