«پاساژ گردی» تفریحی بی‌هزینه در کلان‌شهر اصفهان

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: این روزها وقتی در پاساژهای بزرگ و لوکس که بیشتر در بالا و یا مرکز شهر اصفهان جا خوش کرده‌اند، پا می‌گذاریم با تعداد انبوهی از شهروندان مواجه می‌شویم که بدون اینکه هیچ برنامه‌ای برای خرید داشته باشند به درون این پاساژها آمده و به هر دلیلی ساعاتی از روز خود را در آنجا سر می‌کنند.  

نیم‌نگاهی در داخل هر یک از این پاساژها البته گواه این است که جوان‌ها و نوجوانان بیشتر از همه، مشتاق و علاقه‌مند به پدیده «پاساژ گردی» هستند؛ پدیده‌ای که مصداق آن را در پاساژهایی از جمله پاساژ مریم، پاساژ جشنواره، مجتمع پارک و اوسان و ... می‌توان به‌خوبی دید. تنها کافی است که در یک بعدازظهر به داخل یکی از این پاساژها بروید تا با سیل انبوهی از دختران و پسران روبه‌رو شوید؛ دخترها و یا پسرانی که بدون هیچ دلیل و هدفی و صرفاً برای وقت گذارانی و یا از روی تفنن به این پاساژها پناه آورده‌اند و پس از گذراندن چندساعتی در آن‌ها راهی خانه خود می‌شوند. زیبا یکی از این افراد است؛ دختر ۲۴ ساله‌ای که خودش می‌گوید، دانشجوی رشته ادبیات فارسی است و آن‌طور که می‌گوید، پای ثابت پاساژ گردی است.

پشت ویترین مغازه کیف فروشی در مجتمع پارک، می‌ایستد و درحالی‌که چشمانش در بین کیف‌های مختلف روبه رویش، دودو می‌زند، می‌گوید: معمولاً در هفته­ دو یا سه باری به اینجا می‌آیم. البته بیشتر وقت‌ها با دوستان و یا همکلاسی‌هایم به پاساژ می‌آییم.

بعد از اتمام دانشگاه تنها سرگرمی برای ما پرسه زدن در همین پاساژهاست، چراکه هم فال است و هم تماشا. نیاز به پول آن‌چنانی هم ندارد. زیبا همان‌طور که شالش را بر روی سرش مرتب می‌کند، ادامه می‌دهد: علاوه بر همه این‌ها، محیط پاساژ، محیطی امن و مطمئن است. بنابراین من و دوستانم می‌توانیم با خاطری آسوده چندساعتی را در این مکان بگذرانیم بدون اینکه نسبت به موضوعی دغدغه و نگرانی داشته باشیم.

پدیده پاساژ گردی از یک دهه پیش تاکنون روندی رو به رشد داشته است. به‌نحوی‌که امروز کمتر کسی را می‌توان یافت که بخشی از زندگی‌اش را به پاساژ گردی اختصاص نداده باشد

زیبا را که جا می‌گذاریم، چند قدم آن‌طرف‌تر سه یا چهار دختر در حال قدم زدن در راهرو­های مجتمع پارک هستند. وقتی از آن‌ها دلیل آمدنشان به پاساژ را می‌پرسم، سارا که به نظر ۱۵ و یا ۱۶ ساله می‌رسد، زودتر از همه دوستانش، پیش‌قدم می‌شود و می‌گوید: وقتی به اینجا می‌آییم با مد روز آشنا می‌شویم و انگار که از همه دنیا خبرداریم. علاوه بر این قیمت‌های زیادی از انواع کالاهایی که در اینجا هست، می‌گیریم و با همدیگر مقایسه می‌کنیم.

دنیا که تا این لحظه حرف‌های دوستش را با سر تائید می‌کرد، حالا بدون اینکه از او چیزی بپرسم، می‌گوید: سارا راست می‌گوید. علاوه بر این وقتی هرروز به اینجا می‌آییم، بالاخره می‌توانیم کالای موردنظرمان را باقیمت مناسب پیدا کنیم. اگر حراجی هم باشد که دیگر نور علی نور است. در این بین اما احمد، استدلال دیگری برای پاساژ گردی خود دارد. او که درون کافی‌شاپی که در زیرزمین پاساژ اوسان است، نشسته و در حال خوردن آبمیوه است، به خبرنگار مهر می‌گوید: سی‌ویک سال دارم اما هنوز بیکار هستم و برای گذراندن اوقات فراغت خود گاه‌وبیگاهی به اینجا می‌آیم. احمد همان‌طور که با نی درون لیوان بازی می‌کند، ادامه می‌دهد: مسلماً اگر کار داشتم، سرم گرم بود و کمتر به اینجا می‌آمدم.

مسعود کیان پور، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه اصفهان اما پدیده پاساژ گردی در کلان‌شهر اصفهان را برای خبرنگار مهر این‌گونه تشریح می‌کند: امروز پاساژها و مراکز خرید دیگر جنبه تجاری خود را ازدست‌داده‌اند و به گفته بسیاری از کارشناسان به بخش جدایی‌ناپذیر از هویت شهری تبدیل‌شده‌اند. به‌نحوی‌که این پدیده قشر وسیعی از جامعه را با خود درگیر کرده است. پدیده پاساژ گردی از یک دهه پیش تاکنون روندی رو به رشد داشته است. به‌نحوی‌که امروز کمتر کسی را می‌توان یافت که بخشی از زندگی‌اش را به پاساژ گردی اختصاص نداده باشد.

پاساژ گردی به قشر پایین جامعه فرصتی می‌دهد تا بتوانند برای ساعاتی از پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود کنده شوند و خود را با سایر اقشار جامعه همسان بدانند

وی ادامه­ می‌دهد: پاساژها مکان‌هایی هستند که با خود تعریف جدیدی از سبک زندگی و هویت جوانان را به دنبال دارند. پاساژها، امروزه دارای کارکردی صرفاً تجاری نیستند بلکه ترغیب‌کننده یک زندگی مدرن، نمادین و مصرف گرایانه هستند. علاوه بر این پرسه زدن در پاساژ و برخورد با آدم‌های مختلف، جذابیت‌های متنوعی را در پی دارد. فضای موجود در پاساژها هویت جوانان را برجسته‌تر می‌کند و تجربه یک زندگی مدرن شهری را به آن هدیه می‌کند.

این جامعه شناس گفت: با توجه به فرآیند طبقاتی در جامعه همیشه وجود داشته است و افرادی که در طبقه بالای جامعه قرار دارند با نوع خاص مصرف و گذران اوقات سعی می‌کنند خود را از سایر اقشار جامعه متمایز کنند. به همین دلیل پاساژ گردی به قشر پایین جامعه فرصتی می‌دهد تا بتوانند برای ساعاتی از پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود کنده شوند و خود را با سایر اقشار جامعه همسان بدانند. پس می‌توان گفت، پاساژ یک عرصه عمومی است که افراد بدون اینکه هیچ هدفی داشته باشند می‌توانند در آن حضور پیدا کنند و علایق، خواسته‌ها و هویت خود را به نمایش بگذارند.

در این میان اما می‌توان عنوان کرد که پاساژ گردی به‌عنوان یک پدیده مدرن در اکثر نقاط دنیا وجود دارد. اما بسیاری از کارشناسان پاساژ گردی را با مکان‌هایی نظیر پارک در خارج از کشور مقایسه می‌کنند و به نوعی وقت گذرانی برای جوانان تبدیل شده است.