خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: سال‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۶۱ برای ایران دوران دفاع مقدس، یادآور عملیات‌های درخشانی مانند ثامن‌الائمه، طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس است.
خرداد ۱۳۶۱ که خرمشهر قهرمان آزاد شد، به دو دلیل، همچنان این احساس وجود داشت که نیاز به انجام عملیاتی جدید وجود دارد. یکی از این دلایل آن بود که هنوز بخش‌هایی هر چند کوچک از خاک ایران در تصرف عراق بود و دلیل دوم اینکه جهان و بویژه سازمان ملل و شورای امنیت، نخواسته بودند تا حقوق اولیه ایران را در جنگ تحمیلی بپذیرد؛ بنابراین لازم بود تا ایران با نفوذی به خاک عراق، برگ برنده ای برای خود بیابد و دنیا را مجاب نماید تا در برابر حقوق به حقِ ملت ایران، سر تعظیم فرود آورد.
اجازه نفوذ به خاک عراق توسط مسئولان جنگ از امام خمینی(ره) گرفته شد؛ با این نقطه نظر که امام فرمودند جایی عملیات شود که مردم عراق آسیبی نبینند.
ایران که از ابتدای آغاز جنگ تحمیلی، به دنبال راه نفوذی به سوی بغداد و بصره به عنوان دو شهر بزرگ عراق بود، عملا دستیابی به بغداد را با توجه به بُعد مسافت و دوری از مرزها، غیرممکن می‌دید، اما مناطق شرقی و بیابانهای شمالی بصره، به عنوان دومین شهر بزرگ و استراتژیک عراق با منابع عمده نفتی، همیشه مدّنظر بود و تهدید بصره می‌توانست برگ برنده‌ای برای ایران باشد؛ در عین حال که شهر بصره، شهری شیعه نشین بود و اقدام به عملیات در اطراف آن می‌توانست مردم این شهر را هم علیه رژیم بعث بشوراند.
چنین شد که در اواخر خرداد و اوائل تیر ماه ۱۳۶۱، طرح عملیات رمضان چیده شد و حدود ساعت ۲۲ شب ۲۳ تیر ماه سال ۱۳۶۱، آغاز عملیات رمضان با رمز «یا صاحب الزمان ادرکنی» سر داده شد.
با اعلام ورود نیروهای ایرانی به خاک عراق، بلافاصله سازمان ملل نسبت به آن واکنش نشان داد و به فاصله گذشت تنها ۳۰ ساعت از شروع عملیات رمضان، شورای امنیت با صدور بیانیه ای از وضع وخیم به وجود آمده بین دو کشور اظهار نگرانی کرد و خواستار آتش بس شد که ایران آن را رد کرد. جالب است که شورای امنیت سازمان ملل در طول حدود ۲۲ ماه از ادامه ی حضور نظامی ارتش عراق در ایران ساکت بود، ولی با گذشت کمتر از دو روز از آغاز عملیات رمضان و ورود نیروهای ایرانی به خاک عراق، از خود واکنش نشان داد!
البته این عملیات در آغاز خود، پیروزی های مورد نظر را به صورت تمام و کمال به دست نیاورد و شاهد برخی عقب نشینی ها از سوی نیروهای اسلام بود که به تعبیر سرلشکر علی صیاد شیرازی، شاید به دلیل غرور پیروزی بزرگ بیت المقدس و برخی خودمحوری ها در نیروهای عمل کننده بوده است.
این شد که در دهم مرداد ماه ۱۳۶۱، جلسه ای مهم با حضور فرماندهان مختلف تیپ های عمل کننده در این عملیات – که بعدها خود تبدیل به لشکر شدند - تشکیل گردید و سردارانی مانند سردار محسن رضایی، سردار قاسم سلیمانی (فرمانده تیپ ۴۱ ثارالله)، سردار حسین خرازی (فرمانده تیپ ۱۴ امام حسین)، سردار احمد کاظمی (فرمانده تیپ ۸ نجف اشرف)، سردار محمدابراهیم همت (فرمانده تیپ ۲۷ محمد رسول الله)، سردار مرتضی باقری (فرمانده تیپ ۲۵ کربلا)، سردار مهدی زین الدین (فرمانده تیپ ۱۷ علی بن ابیطالب)، سردار عبدالمحمد رئوفی (فرمانده تیپ ۷ ولی عصر)، سردار رضا چراغچی (فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا) و سردار مهدی باکری (فرمانده تیپ ۳۱ عاشورا) به همراه برخی فرماندهان لشکرها و قرارگاه های شرکت کننده در عملیات مانند سردار حسن باقری، سردار عزیز جعفری، سردار غلامعلی رشید و سردار احمد غلامپور در آن شرکت کردند.
این جلسه شش ساعت به طول انجامید و به جز وقفه ای کوتاه برای اقامه نماز جماعت ظهر و عصر، همه حاضران دیدگاه‌های خود را به شکل صریح بیان کردند و فرصتی هم برای صرف ناهار پیش نیامد. تصمیم پایانی این نشست مهم، تصمیم به ادامه عملیات بود و این شد که عملیات رمضان تا مرحله پنجم و در اوایل شهریور ماه ۱۳۶۱ پیش رفت و به عملیات «شکار تانک» شهرت یافت؛ چراکه رزمندگان اسلام موفق شدند در یک شب تا صبح این عملیات، ۳۷۰ تانک عراقی را با آر پی جی منهدم کنند و البته در این عملیات در مجموع بیش از هزار تانک و نفربر عراقی منهدم گردید و بیش از ۵۰ تانک و نفربر عراقی به غنیمت گرفته شد.
عملیات رمضان از جمله عملیاتهایی در تاریخ دفاع مقدس ماست که هم شاهد پیروزی رزمندگان اسلام بود و باعث شد تا زمینه انتقال ریاست جنبش عدم تعهد به عراق مهیا نشود و کنفرانس این جنبش در عراق تشکیل نگردد و البته در عین حال، در مراحلی از این عملیات، اهداف مورد نظر فرماندهان و طراحان محقق نشد که بررسی‌ها نشان می‌دهد مقاومت کم نظیر عراقی‌ها، غرور نسبی از پیروزی خیره کننده عملیات جاودان بیت‌المقدس و فتح خرمشهر، ایجاد موانع و میدان های مین جدید از سوی دشمن و احداث خاکریزهای فرعی و همچنین نفوذ بخشی از نیروهای عراقی از شکاف‌های موجود در خط نیروهای ایرانی، از جمله دلایل عدم موفقیت بخشی از اهداف این عملیات بوده است.
و امروز، ۲۳ تیر ماه است و سالروز این عملیات؛ عملیاتی که علاوه‌بر رکورد رزمندگان اسلام در شکار تانک‌های دشمن، درس‌ها و تجربیات بزرگی هم برای ایثارگران دفاع مقدس داشت که با استفاده از آنها و در ادامه هشت سال دفاع غرورآفرین ملت ایران، پیروزی‌های دیگری برای این کشور بیافرینند و برگ دیگری را از تاریخ زرین این انقلاب شکوهمند ورق بزنند.
نظر شما