دكتر حسن ذوالفقاري در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، ضمن بيان اين مطلب افزود : زبان گفتار به دليل ويژگي هايي كه دارد صاحب شكل خاصي است كه با صورت مكتوب آن تفاوت دارد. اين دو اگرچه وابسته به يكديگرند اما جدا از هم بايد بررسي شوند.
وي تصريح كرد : در زبان رسانه اي نوشته اي خوب و شايسته است كه از زبان گفتاري مردم بهره بگيرد. ما يك زبان رسانه اي داريم كه همه طيف مخاطب از آن استفاده مي كند؛ پس سطح نگارشي خبر يك سطح است و آن هم زبان معيار است كه همه رسانه ها از آن استفاده مي كنند.
وي به ارتباط زبان و ادبيات اشاره كرد و گفت : زبان و ادبيات ضمن جدا بودن از يكديگر داراي تعامل هستند. ادبيات همواره وامدار زبان است، در بستر آن حركت مي كند و آن را ترقي مي دهد؛ در واقع آنچه شاهنامه فردوسي را به عنوان اثري اسطوره اي و تاريخي صورتي ادبي و فاخر مي بخشد شگردهاي بكار رفته در آن است نه صرف واژه هاي بكار رفته درون آن.
اين محقق زبان و ادبيات فارسي ادامه داد : همچنين زبان هم از ادبيات بهره مي برد تا جايي كه مي توان گفت قوت زبان يك كشور به قوت ادبيات آن بازمي گردد. هميشه عناصري از ادبيات وارد زبان شده و آن را غنا بخشيده است. امروز وقتي در صحبت هايمان به مثل ها و كنايه ها و... اشاره مي كنيم مرهون ادبيات هستيم.
ذوالفقاري تصريح كرد : اينها امري ادبي هستند كه به زبان خدمت مي رسانند. وقتي در نحوه گفتار خود غيرمستقيم، با پيچ و تاب، تشبيه، در پرده گويي و ... حرف مي زنيم، يعني اين كه وامدار ادبيات هستيم و اين استفاده از ادبيات، استفاده از شگردها و نتايج ادبيات است نه صرفا واژه ها و الفاظ.
اين پژوهشگر ادبي اضافه كرد : يك واژه فاخر در بافت خود فاخر است بنابراين مي توان گفت واژگان ارزش يكسان ندارند و صددرصد هم سطح و مترادف نيستند. به عنوان نمونه واژه هاي بلند و رفيع و دراز هر يك در جايگاه متفاوتي مورد استفاده قرار مي گيرند و كاربرد آنها با يكديگر متفاوت است.
وي با تاكيد بر لزوم استفاده از دستاوردهاي ادبيات در زبان، خاطرنشان كرد : زماني كه تاكيد مي كنيم بايد از زبان سعدي بهره بگيريم به اين معني نيست كه بايد مثل او سخن بگوئيم. سعدي متعلق به تاريخ و زمان خود بود اما زبانش به لحاظ ساختار و دستور داراي ويژگي هايي (نظير كوتاه گويي) است كه نثر كوتاه و گزيده را به ما ارزاني داشته و گرته برداري از ادبيات او را در اين ساحت ممكن و ميسر و مفيد مي سازد. او در هر سطر سه جمله را به كار مي برد و بديهي است كه از چنين خصلت هايي در هر زمان مي توان استفاده كرد.
اين مولف كتاب هاي درسي اضافه كرد : امروز اما عادت هاي ديگري به ادبيات ما وارد شده اند و بي توجهي ها موجب شده است كه در نگارش به درازنويسي بيفتيم. بايد بدانيم كه آموزش صحيح زبان فارسي بسيار با اهميت تر از آموزش انگليسي است. متاسفانه به درست نويسي و درست خواني در فارسي اهميت نمي دهيم اما اصرار داريم كه اصول خواندن و نوشتن انگليسي را خوب بياموزيم. اصلا نمي دانيم كه درستي زبان و گويش چيست و چرا مهم است؟
وي دوره معاصر را دوره شكوفايي نثر ادبيات فارسي دانست و گفت : زبان ما مي تواند زبان علم باشد و نبايد بيهوده رو به زبان هاي بيگانه بياوريم. بايد زبان و ادبيات خود را جدي تر از هر زبان ديگر دنبال كنيم و روش هاي آموزش آن را با توانمندي هاي بالقوه آن هم سطح سازيم.
نظر شما